Review: Woody Guthrie - This Machine Kills Fascists (dvd)

Het mag in dit door Humo goedgekeurde 'Najaar van Dylan' gerust herhaald worden: zonder Woody Guthrie (1912-1967) geen Bob Dylan, of toch tenminste een Dylan die heel anders gepiept zou hebben. We verzinnen dat niet, Baawb heeft het zelf gezegd.
De...

Het mag in dit door Humo goedgekeurde 'Najaar van Dylan' gerust herhaald worden: zonder Woody Guthrie (1912-1967) geen Bob Dylan, of toch tenminste een Dylan die heel anders gepiept zou hebben. We verzinnen dat niet, Baawb heeft het zelf gezegd.

De rusteloze man die sneller schreef dan zijn schaduw - soms dertig nieuwe liedjes in een luttele week, aldus Guthrie-biograaf Ed Cray - is nu op dvd vereeuwigd. 'This Machine Kills Fascists', naar de beroemde sticker op de body van zijn gitaar, is een mooie, ruim tweeënhalf uur durende documentaire geworden, aaneengepraat door Billy Bragg. Archiefbeelden, foto's uit het Woody Guthrie Archive, geluidsdocumenten (bijv. van Guthrie die op de Library of Congress-opnames van Alan Lomax over zijn leven praat) en recente interviews brengen afwisselend een aangrijpend, amusant, leerrijk, onthutsend en teder verhaal. Onder anderen zus Mary Jo, twee van zijn kinderen (de goedlachse dochter Nora en zoon Arlo), zijn medestander-van-jaren Pete Seeger en zijn manager Harold Leventhal vertellen openhartig over de man die de allereerste singer-songwriter en geëngageerde protestzanger genoemd mag worden. En die niet alleen Bob Dylan maar evengoed Johnny Cash, The Clash, Bruce Springsteen, Bono en een paar duizend anderen inspireerde.

Guthries leven was tragisch, met schrijnende gebeurtenissen zat, maar, verzekert Bragg meteen bij aanvang, zijn biografie is geen smartelijk heiligenverhaal: hij was ook vaak een smeerlapke, dat er on the road bijvoorbeeld aardig op los poepte. Dramatische momenten zijn er genoeg geweest: van de moeder die aan de erfelijke ziekte van Huntington leed (en die naar verluidt in 1919 haar 14-jarige dochtertje in brand stak; het meisje, dat haar jongere broer Woodrow bemoederde, overleefde het niet) tot Guthries mistroostige laatste jaren in een psychiatrische instelling, op zijn beurt geveld door de zenuwaandoening. Onder anderen de jonge twintiger Dylan kwam hem daar nu en dan opzoeken.

'This Machine Kills Fascists' is een ontroerend document, maar met te weinig extra's: men kan (fragmenten van) een veertigtal songs aanklikken and that's it. Minstens een interactieve tijdsbalk, een disco- en bibliografie (al is daar de website www.woodyguthrie.org voor) en, waarom niet, een begeleidende audio-cd zouden welkom zijn geweest. Toch: van harte aanbevolen, ook aan de meerwaardezender die de documentaire op een proper uur zou willen uitzenden.

('Woody Express', de Nederlandstalige kinderliederencyclus van Jan De Smet en Arne Van Dongen, houdt op 25 september nog halt in de Warande in Turnhout en op 2 oktober in zaal Roma in Borgerhout en de heren gaan volgend voorjaar verder op tournee; kleindochter Sarah Lee Guthrie en haar man Johnny Irion spelen op 26 oktober in de AB in Brussel. Allen zoals vanouds daarheen!)