Revue Lanoye: 'Histoire de bordel'

Machtsmisbruik en hang naar dwingelandij zijn even inherent aan de mens als jeugdbrand, kalverliefde en rigor mortis

Ik ben historicus genoeg om te weten dat links, eens aan de macht, eindigt in óf een dictatuur, óf een faillissement,’ smeet voorzitter-voor-het-leven Bart de Wever zijn gesprekspartners vorige week zondag naar het hoofd, tot besluit van zijn aantreden in de politieke bejaardenshow ‘De zevende dag’. Zijn blik stond gramstorig en beledigd, op het verwilderde af.

Dat was niet voor het eerst.

Gaten en braaksel

Onze machtigste en meest gemediatiseerde politicus ziet er met de dag malcontenter en snauweriger uit. Je vraagt je af waarom. Hij, parttime-burgemeester van onze grootste havenstad, mag op drie niveaus tegelijk leiding geven aan coalities die hij zelf altijd omschreven heeft als zijn grote droom. Onder het motto: ‘Een beleid zonder socialisten is al een staatshervorming op zich!’

undefined

'Onze machtigste en meest gemediatiseerde politicus ziet er met de dag malcontenter en snauweriger uit'

Zijn droom is uitgekomen, op een paar details na. Zoals: betrouwbare tjeven aan zijn zij, die hem zonder tegensputteren bijvallen in élk dossier... Werkgevers die níét van gedacht veranderen over een taxshift, zodra hun eigen vermogen in het vizier komt... Excellenties die elkaar níét anoniem uitmaken voor ‘feeks van de Boerenbond’ of ‘viswijf uit een sociaal woonblok’... En liberalen die onderhandelen zonder taboes, in plaats van elke dag een nieuw taboe op te hoesten.

Maar op deze en een paar dozijn andere vuurpijlen na – die evenwel toch al volop gaten branden in de ballon genaamd ‘Verandering’ – waar beklaagt De Wever zich over? Hij wist waar hij aan begon en hij kreeg wat hij kon verwachten. Hij ís toch historicus? België blijft België, zeker aan de top. Een genoeglijk machtsmoeras van het establishment, bestaand uit pluche en verguldsel, uit dienstwagens-met-chauffeur en altijd verzekerde persaandacht. Een vacuüm getrokken kaasstolp waaronder men ambras ‘gekibbel’ noemt, om te verhullen dat men ambras hééft.

undefined

Ons land onderscheidt zich daarin niet van alle andere bestuurlijke entiteiten, het miniatuurgewest Vlaanderen op kop. Zelfs die arme Geert Bourgeois, een anorexieve aristocraat afkomstig uit Roeselare, gebruikt in zijn tweets tegenwoordig woorden als ‘braaksel’, in de hoop voor te wenden dat hij als de allereerste minister-president van de N-VA nog enig gezag uitstraalt.

Inmiddels blijkt hij – flamingant pur et dur van het eerste uur – onder Vlamingen al 12 procent minder populair te zijn dan de Franstalige premier die de Belgische regering mag leiden, nota bene bij de gratie ván de N-VA. Je zou, als verstokte separatist, van minder braakneigingen en angstaanvallen krijgen.

Het uur van de karikatuur

De partij van De Wever zelf verspeelde, na één jaar aan de macht, in de peilingen al meer dan 10 procent van haar kiezers. Misschien is dat de diepere oorzaak van de irritatie die haar voorzitter in ‘De zevende dag’ een uitspraak deed spuien die geen argumentatie meer inhield, maar des te meer leek op een tribale bezwering. Ze legde wél mooi de kern bloot van zowel zijn ideologie als zijn tactiek.

Pakt een rationele onderbouwing niet meer? In om het even welke discussie, van pensioenen tot klimaat? Grijp dan naar een identitair vijandbeeld, zo collectief mogelijk geformuleerd. ‘De Walen’, ‘de Berbers’, ‘de Franstaligen’, ‘de Grieken’, ‘de smurfen’, ‘de kindjes met de bruine ogen’, ‘de culturo’s’, ‘alle hippies met een bakfiets’ en bij uitbreiding: ‘verzameld links’.

Ransel ze murw, drijf ze uiteen, sla ze in spreekwoordelijke boeien of snij ze letterlijk de keel over als ze ‘Schild en vriend’ niet fatsoenlijk uit hun bek krijgen. Et voilà! Alle problemen lijken opgelost, want we zijn weer lekker homogeen, gezellig onder elkaar, veilig en alleen met ons identieke ‘Ons’. ‘En hoe noemen we zulk streven?’ ‘Nationalisme, mijnheer!’

Uiteraard is dit een grove karikatuur. Maar de ene sneer is de andere waard. Bovendien: is het wel zo’n vergezochte karikatuur?

De kwaal der geschiedenis

Newsmonkey – ‘een actuasite voor de jonge Change Generation’ – bracht begin dit jaar een post op basis van rapporten van de FBI en Europol. De titel alleen al kietelde de lezers veelbelovend. ‘Wie pleegt 98 procent van de terroristische aanslagen in onze contreien?’

undefined

'Machtsmisbruik en hang naar dwingelandij zijn even inherent aan de mens als jeugdbrand, kalverliefde en rigor mortis'

Van de 152 terroristische aanslagen die Europa moest ondergaan in 2013 – de rapporten van 2014 waren nog in de maak – werden er volgens Interpol twee gepleegd door jihadisten en 84 door homegrown ‘separatistische en etno-nationalistisch geïnspireerde groeperingen’. Zoals bijvoorbeeld het FLNC, dat strijdt voor de afscheiding van Corsica, met methodes die eertijds ook ruim werden gehanteerd door de Basken van de ETA en de Ieren van het IRA, al vielen bij hen veel meer doden en verminkten. Ook nationalisten kennen subculturen, als het aankomt op moord en doodslag.

Mick Van Loon merkt bijvoorbeeld op dat Anders Breivik, de Noorse ultranationalist die in 2011 in zijn eentje meer dan zeventig sociaaldemocratische jongeren afslachtte op een vakantiekamp, niet eens werd omschreven ‘als een christelijke terrorist, al wilde hij expliciet terug naar a monocultural Christian Europe’. Voor die retour au coeur hoopte Breivik trouwens op een heuse burgeroorlog, met hemzelf als held en eerste neo-Tempelier... Genoemd naar de middeleeuwse ridderorde, jawel.

Soms vraag je je af of het wel klopt, dat de studie van het verleden ons remedies kan verschaffen tegen de kwalen van vandaag. In de handen van gekken wordt ze zelf een kwaal.

Van peuters en paters

Het FBI maakt ieder jaar een wereldwijde balans op van terreurgroeperingen. Dat totaalplaatje is onthutsend, ingewikkeld, en alleen hierin zonneklaar. Machtsmisbruik en hang naar dwingelandij zijn even inherent aan de mens als jeugdbrand, kalverliefde en rigor mortis. Ze komen dan ook voor in alle vormen, gezindten, families, etnieën, stammen en filosofische scholen.

Zodoende: jazeker, er bestaan opvolgers van de extreemlinkse Rote Armee Fraktion en onze eigen Cellules Communistes Combattantes, zoals bijvoorbeeld de anarchisten van FAI in Italië. Maar ook daarbuiten laat geen enkele andere bevlieging zich onbetuigd. Boeddhisten, moslims, joden, christenen, Serviërs, motorgangs en bovenal: ieder slag van vaderlandslievenden. Ze liquideren en branden, al dan niet in regulier staatsverband. Ze draaien hun hand niet om voor deportaties, etnische zuivering, wurgstoelen, onthoofdingen, bomaanslagen, doodseskaders en alle andere middelen die, sinds mensenheugenis, zowel lone wolves als alleenheersers als koloniale mogendheden ter beschikking staan. En dat is al eeuwen zo. Wil je écht dictaturen en faillissementen zien ontstaan op wereldschaal? Begeleid door een vreugdevuur van massaslachtingen en waanzinnige overheidsbeslissingen? Verdiep je in de Eerste Wereldoorlog. Eén van de macaberste hoogtepunten op het palmares van het nationalisme als denksysteem.

Toch tref je ook morbide comic relief aan in zo’n FBI-rapport. Kijk in de Verenigde Staten uit je doppen in de buurt van gewapende kleuters! Bij de aanslag op de marathon van Boston kwamen drie Amerikanen om door jihadisten; datzelfde jaar waren er toen al vier volwassen Amerikanen neergeschoten door kinderen van minder dan 4 jaar oud. De meesten blank en arm.

Dat zegt veel over de opvattingen van hun ouders, die – op het gevaar af zelf ietwat te generaliseren – van hun hersens een septische put hebben gemaakt, waarin wapendracht, een onwankelbaar geloof en dito patriottisme, een oudmodische opvoeding en een voorliefde voor drank en drugs allemaal wild door elkaar heen klotsen. Ook racisme is bij dat slag volk zelden veraf, zoals bleek uit de recente negenvoudige racistische moord in Charleston. De dader Dylann Roof droeg bij zijn aanslag liefst drie nationale vlaggen. De zogenaamd rebelse Confederate Flag, de vlag van Rhodesië (voormalig Zimbabwe) en de vlag van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime.

Niet alle nationalisten zijn fascisten, ik weet het. Maar alle fascisten zijn wel degelijk bloody hardcore nationalisten, van Mussolini over Franco tot Salazar, en wie men verder nog uit onze rijke Europese historie naar boven wil vissen als bewijs van deze stelling. Zegt dat dan werkelijk níéts over het nationalisme als ideologie? Vandaag de dag is het nochtans bon ton om, vanwege jihadisten, conclusies te trekken over de hele islam, en om de biografie van Stalin in te zetten als bewijs dat onze sociale zekerheid niet kan deugen.

Niet dat ík daar een punt van zou maken, mocht ik zoals De Wever op een dooie zondagmorgen in ‘De zevende dag’ moeten discussiëren over ‘de bedrijfswagen in het Belgische belastingstelsel’. Niemand doet zoiets. Tenzij je natuurlijk een spektakeldiscussie wil besluiten met een machtsargument. Ik zou bijna zeggen: met een lichte vorm van een verbale terreur. Omdat je anders niet hard genoeg scoort bij je achterban. ‘Dictaturen en faillissementen’! Pats, boem, paukenslag!

Een historicus doet zoiets niet. Dit was de daad van een demagoog, die zich beriep op zijn diploma’s om zijn manipulatie meer gewicht mee te geven.

Besluit

Wees dan consequent, Bart, en verbroeder niet langer met de linkse separatisten van Schotland en Catalonië. Die zijn overigens niet bepaald failliet, en jij kunt aan hen ook een democratische punt zuigen. Zij hebben tenminste de moed om aan te sturen op een referendum over hun kerndoel – afscheuring – in plaats van de hele handel uit eigen beweging vijf jaar lang in de frigo te steken, teneinde mee te kunnen vreten uit de vleespotten van de federale macht.

'Herstel eindelijk de maatschappij zoals ze was vóór de komst van je linkse kwelduivels, Bart!'

En als je nog eens naar China trekt, Bart? Sta dan niet alleen in bewondering voor de communistische skyline van Shanghai. Maak ook eens een opmerking over mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting. Straks gaan we nog denken dat het flamingantisme na zijn politieke ook zijn filosofische en culturele traditie op formol heeft gezet.

En kom je nog eens op tv? Herhaal dan niet nog eens dat die politiek correcte sloebers er ‘een potje’ van hebben gemaakt – om vervolgens te pochen dat er geen land in de wereld is te vinden waar de kloof tussen arm en rijk zo klein is. Dat is pronken met de verwezenlijkingen van je tegenstander! Geen woorden meer, maar daden: schaf het ineens allemaal af. Van kindergeld over bedrijfswagens over gunstig kadastraal inkomen tot groenestroomcertificaat en alle staatsinterventies daartussenin. Herstel zodoende eindelijk de maatschappij zoals ze was vóór de komst van je linkse kwelduivels.

Begin bijvoorbeeld in 1302. De 19de eeuw mag ook. Je klinkt nu al elke dag meer als de bestrijder van priester Daens, baron Charles Woeste. Die zat ook in het parlement zonder al te veel op te duiken, zelfs bij cruciale stemmingen. Ga eindelijk voor echte verandering, man! Ik ben benieuwd naar je opiniepeilingen, achteraf.