Ronny Mosuse over de aangrijpende zoektocht naar zijn Congolese vader

Ergens halfweg zijn boek ‘De verborgen geschiedenis van mijn vader’ komt Ronny Mosuse aan de weet dat hij zijn eigen familienaam al z’n leven lang verkeerd uitspreekt: in Congo, het land van zijn vader, klinkt het als ‘Mosoesee’. Mosuse blijkt een verbastering van de woordgroep ‘mosuseni’ te zijn, wat zoveel betekent als ‘ik hou het hier voor bekeken’.

'Hier ben ik eerst beroemd moeten worden voor ze zeiden: 'Jouw vel is oké.' In Congo gaven ze me dat 'jij bent één van ons'-gevoel meteen'

Ronny Mosuse «Je mag me ook Ronny Mbele of Ronny Movulango noemen. In Congo – zo weet ik nu – kiest de vader de familienaam. Mijn vaders broer heette dus niet Mosuse, maar Movulango. Het maakte mijn graafwerken in de familiegeschiedenis er niet makkelijker op, maar het geeft mij en mijn nazaten wel het recht om al die verschillende familienamen achter onze naam te plakken.»

HUMO We houden het voorlopig nog even bij Mosuse. Wie was die Nathanael Mosuse nu eigenlijk?

Mosuse «Hij was een Congolese Belg – of een Belgische Congolees, zo je wil – die was opgegroeid in Belgisch Congo. Da’s belangrijk: hij was niet opgegroeid in Congo of in Zaïre, maar als onderdaan van koning Boudewijn. Zoals zo veel van zijn generatiegenoten wilde hij zijn leven verderzetten in België. En hij was ook een beetje een naïeve student, vrees ik.»

HUMO Hoe was hij naïef?

Mosuse «Hij was 18 toen zijn land onafhankelijk werd. Die hele dekolonisatie was op z’n zachtst gezegd troebel verlopen, maar niettemin had mijn vader een positieve kijk op België. Congo was toen nog een redelijk welvarend land.»

'Nathanael Mosuse was een uitmuntende student, die in eigen land een concours had gewonnen en van België een studiebeurs had gekregen.'

HUMO Binnen dat welvarende land stond je vader ook een trapje hoger: hij was wat ze een ‘évolué’ noemden.

Mosuse «Hij was zogenaamd geëvolueerd, ja. Hij was een uitmuntende student, die in eigen land een concours had gewonnen en daardoor van België een studiebeurs had gekregen – die studiebeurzen zie ik als een soort mislukte wiedergutmachung van België. De bedoeling was om hier binnen de drie jaar een diploma te behalen, terug te keren naar Congo en daar iets te gaan betekenen voor zijn land. Maar het is anders gelopen.»

'Het beeld dat mijn vader had van België, bleek bij zijn aankomst niet te kloppen. Hier bleek een groot deel van de bevolking ook maar uit simpele mensen te bestaan, net zoals in Congo'

Dieë Zaïrees

Mosuse «Het beeld dat mijn vader had van België en de Belgen, bleek bij zijn aankomst niet te kloppen. Hij had van bij zijn geboorte de blanken gekend als plichtsgetrouwe mensen, die hard werkten en stevig de touwtjes in handen hielden. Hier bleek een groot deel van de bevolking ook maar uit simple mensen te bestaan, net zoals in Congo. Je had hier gewone huisvrouwen, kaartjesknippers en fabrieksarbeiders. Ze hadden minder gestudeerd dan hij, maar toch keken ze op hem neer. In hun ogen was hij maar een vreemdeling, een neger: ‘Ga terug naar je land!’ Terwijl hij wellicht dacht: ‘Ik heb rechten gestudeerd in Belgisch-Congo. Ik bén wel iemand, hè.’ Het moet hem hebben opgezadeld met een enorm gevoel van desillusie.»

HUMO Hij was ook ambitieus: van mama Rosa, één van zijn latere vrouwen, kwam je te weten dat hij wilde wachten tot Mobutu van de macht was verjaagd, om dan terug te keren naar zijn land en zelf de troon te bestijgen.

Mosuse «Hij méénde dat. Je moet het je voorstellen: Congo is gigantisch groot. Honderden mensen deden mee aan dat concours en mijn vader kwam daar, samen met nog een andere gast, uit als de beste, de slimste. Dan is het niet verwonderlijk dat je jezelf wel heel wat vindt, dat je met respect bejegend wil worden. Da’s ook het beeld dat mijn bomma altijd van hem schetste. Ze noemde hem ‘een chique tiep’. Hij liep hier rond in een kostuum en – weer of geen weer – met een paraplu, die dienstdeed als wandelstok. Hij was trots op zichzelf.»

'In zijn geboortedorp is Nathanael Mosuse nog altijd een held'

HUMO Maakt het jou trots dat hij zo’n clevere man bleek te zijn?

Mosuse «Absoluut. Het stelde het beeld bij dat ik via mijn moeder van hem had gekregen. Door hun mislukte huwelijk vond zij vooral dat het gene goeie vent was. ‘Dieë Zaïrees,’ zo noemde ze hem. Ik was zelf al wel tot de conclusie gekomen dat mijn vader vast niet de baarlijke duivel was, maar het was toch fijn een andere kant van hem bevestigd te horen van zijn Congolese familie. Ik was ook trots dat hij, zolang hij kon, geld naar ginder is blijven opsturen – toen hij alimentatie voor z’n kinderen moest betalen, was er natuurlijk niks meer over om op te sturen. Dankzij hem hebben veel Congolese familieleden kunnen studeren. Voor hen is Nathanael dus nog altijd een held.»

HUMO Was hij daar gebleven, dan was hij misschien een heer van stand geworden.

Mosuse «Zo heb ik het nog nooit bekeken, maar dat zou best kunnen. Hij had er zijn rechtenstudies afgemaakt en werkte als piepjonge kerel al als klerk aan de rechtbank. Wellicht stelde die job niet veel voor – misschien moest hij de koffie halen – maar toch: had hij die carrière kunnen verderzetten, dan had hij wellicht een ander leven geleid.»

HUMO Was zijn migratie naar België de grote tragedie van zijn leven?

Mosuse «Dat denk ik niet, nee. De tragiek lag meer in het misverstand dat er bestond tussen – pas op: gevaarlijk woord – de twee culturen. Sinds ik zelf in Congo ben geweest, weet ik dat familie er totaal iets anders betekent dan hier. Ze lossen er alles op in familieverband. Hier moest mijn vader dat warme nest missen. Op den duur was hij waarschijnlijk vreselijk eenzaam. Dat moet voor hem dé cultuurshock zijn geweest: ‘Ik snap deze mensen niet. Ze zijn hard voor elkaar en hard voor mij.’

»Alsof dat nog niet erg genoeg was, zag hij zijn gezin ook mislukken. Dat moet hem hebben gefrustreerd. In Congo wordt er ook gescheiden, maar daar heeft een man meer of andere rechten. Toen de scheiding tussen mijn ouders voor de rechtbank kwam, had hij het gevoel dat hij als vader helemaal géén rechten had. Hij zag ons graag en vond dat families koste wat kost moesten samenblijven, maar daar werd in de rechtbank anders over beslist: de jeugdrechter werd onze voogd. Hij vond het een beter idee dat de vijf kinderen van elkaar werden gescheiden en in pleeggezinnen en tehuizen werden geplaatst. Zo ging dat toen. Ook die droom van mijn vader spatte dus uiteen. Niks klopte nog in zijn ogen.

»En toch denk ik dat hij, als hij kon kiezen, opnieuw hetzelfde had gedaan. Typisch voor de évolués was dat ze zich afzetten tegen hun eigen tradities. Mijn vader wilde niet, zoals zijn eigen vader, in het oerwoud staan ploeteren en in een hut wonen. Hij wilde de wereld zien. Bij dat wereldbeeld hoorde ook een westerse vrouw. Zijn eerste huwelijk hadden ze voor hem in Congo gearrangeerd, maar dat zinde hem duidelijk niet. Zijn besluit stond vast: hij wilde naar België. Zijn jonge bruid mocht mee, maar dat heeft ze uiteindelijk niet gedaan. Ook na de problemen met mijn moeder was hij een tijdlang samen met een Congolese vrouw: hij had in Brussel mama Rosa leren kennen en heeft met haar drie kinderen gemaakt, maar ook dat liep spaak. Eigenlijk hoorde hij dus nergens meer thuis.»

HUMO Waarom ging hij niet terug naar Congo? Schaamde hij zich dat zijn Belgische avontuur geen onverdeeld succes was geworden?

Mosuse «Nee. Wij waren de reden, zijn kinderen. Hij weigerde terug te gaan zonder zijn kinderen. Hij heeft het geprobeerd: midden in de scheiding met mijn moeder is hij mijn oudste broers van school gaan halen en een paar dagen met hen van de aardbol verdwenen. Mijn moeder vreesde dat hij met hen naar Congo zou vluchten. Ik ging nog niet naar school, dus ik was niet bij het avontuur betrokken. Nadien heeft hij zich voor die ontvoering moeten verantwoorden voor de rechtbank. Hij verdedigde zich altijd zelf voor de rechter – zo was hij wel – en is er een tijdlang in geslaagd zijn straf te verdagen, maar uiteindelijk heeft hij er toch een tijd voor in de gevangenis gezeten. Het verklaart wellicht waarom hij ons later nooit is komen opzoeken: hij was bang dat, als hij ons zou bezoeken in het tehuis, ze hem misschien in de boeien zouden slaan.

»Bovenal had hij een rotsvast geloof dat het wel zou goedkomen, dat de rechtbank hem zijn kinderen wel zou sturen. Dat geloof mag je gerust letterlijk nemen: zoals de meeste Congolezen stond mijn vader in directe verbinding met God (lacht). En maar blijven bidden en naar Lourdes gaan. Het hielp ook: opeens, begin jaren 90, stonden zijn zonen bij hem aan de deur in Brussel. Zijn gebeden waren verhoord.»

'Ik wist niet wat ik met die wenende vader aan moest'

HUMO Het was een gebroken man die voor jullie de deur opendeed.

Mosuse «Ik wist niet wat ik met die wenende vader aan moest. Ik heb spijt dat ik toen geen werk heb gemaakt van ons plan om hem nog een keer te gaan opzoeken. We hebben niks meer van ons laten horen. Het leven gaat snel als je 19 bent – we waren net beroemd in Vlaanderen en gingen van het ene optreden naar het andere. Plots was er vijf jaar voorbij en was hij er niet meer. Nu weet ik dat hij toen vast van plan was om met al zijn kinderen naar Congo te trekken en ons in contact te brengen met de rest van de familie. Hij had het dus wel goed met ons voor.»

DIE CONGOLEZEN KUNNEN DANSEN

HUMO Wat trok je moeder aanvankelijk zo aan in je vader? Het exotische?

Mosuse «Ik heb een lang gesprek gehad met Leona Detiège, die hier in Antwerpen samen met Congolezen zoals mijn vader heeft gestudeerd. Volgens haar kwamen er op een bepaald moment klachten van bezorgde moeders die beweerden dat hun dochters werden lastiggevallen door de Congolese studenten, maar in werkelijkheid was het andersom: de Vlaamse meisjes vonden die zwarten spannend. ‘Wauw, die mannen kunnen goed dansen!’ dachten ze. En mijn moeder danste graag. Ze had ook een rebels kantje: ze wilde niet studeren, ze wilde gaan zingen. Ze was zelfs toegelaten bij de opera, maar thuis vonden ze die wereld maar niks voor zo’n jong meisje. Dus ging ze op haar 16de werken als poetsvrouw. Na het werk ging ze dansen in de cafeetjes rond de Antwerpse haven. Daar moet ze mijn vader hebben ontmoet.»

HUMO Op het einde van zijn leven was hij getrouwd met de Marokkaanse Fatima, voor wie hij zich tot de islam had bekeerd.

Mosuse «Ook bij die keuze zal eenzaamheid een grote rol hebben gespeeld. De islam zal hem vast ook hebben aangetrokken, denkende dat een man daarin sowieso meer aanzien geniet. Nu ik mijn vaders dossier heb bestudeerd, vrees ik wel dat het om een schijnhuwelijk ging: Fatima dacht dat mijn vader Belg was, dus na zijn dood heeft ze geprobeerd om de Belgische nationaliteit te krijgen. Toen dat niet lukte, is ze meteen met een andere man hertrouwd.»

HUMO Dat weet je, omdat je zijn lijvige dossier hebt kunnen bestuderen bij de dienst Vreemdelingenzaken. Je vond het hallucinant hoeveel informatie ze over hem hebben.

Mosuse «De vreemdelingenpolitie hield alles bij. Ik vond het wel confronterend: er staat veel in over de ruzies tussen mijn ouders en wat ze in de rechtbank hadden verklaard. Als kind wil je dat niet weten. Maar zonder dat dossier was ik nooit in Congo geraakt, had ik mijn vaders geschiedenis en zijn beweegredenen nooit kunnen ontrafelen.»

ONBEVLEKTE ONTVANGENIS

HUMO Hij was charmant, schrijf je meermaals, en die charmes had hij vooral aan je broer Robert doorgegeven. Wat heb jij geërfd?

Mosuse «Zijn intellect (lacht). Nee, ik weet het niet. In het mortuarium, waar hij lag opgebaard, kon ik het niet laten dat lichaam te checken op gelijkenissen. Alle kinderen die een ouder niet of nauwelijks hebben gekend, gaan op zoek. Uiteindelijk denk ik dat onze grootste gelijkenis is dat we allebei doorzetters zijn. Hij was een ongelofelijke koppigaard en dat ben ik ook. Toen ik uiteindelijk in mijn vaders geboortedorp kwam, stond iedereen verbaasd te kijken: ‘Hoe is het mogelijk dat je hier bent geraakt?’ Tja, ik wilde dat per se, dus ik deed het gewoon.

»Maar charmes moet hij wel hebben gehad, ja. Anders krijgt een man dat niet geregeld met al die vrouwen (lacht). Tegen de tijd dat Robert werd geboren, boterde het écht niet meer tussen mijn ouders. Maar daarna zijn zowel ik als mijn zus nog gekomen. Dat was heus geen onbevlekte ontvangenis. Ik heb als kind mijn moeder vooral weten klagen over hem, maar toch is ze meegegaan naar zijn begrafenis en heeft ze daar een traan gelaten. Er moet tussen hen toch ook liefde geweest zijn.»

HUMO Maar een pleidooi voor interculturele huwelijken kan je hun relatie niet noemen.

Mosuse «Ik weiger pessimistisch te zijn over interculturaliteit. Het probleem ligt ergens anders: ik geloof dat, als de gemiddelde Belg destijds deftig was onderwezen in wat die kolonie precies betekende voor ons, mijn vader hier helemaal anders was ontvangen. Ik geef toe dat andere landen het niet veel beter hebben gedaan met hun kolonies, maar toch werden de Nigerianen en de Kenianen anders ontvangen door de Britten. Voor hen hoorden ze bij dat grote Britse Empire, waar ze met z’n allen zo trots op waren. Terwijl Congo voor België niet meer was dan een tiende provincie. Het land is verdorie groter dan België! Historisch besef, dát maakt het verschil. Toen en nu.

»We focussen te veel op verschillen. Overal ter wereld hoor je nochtans dezelfde moppen. Alle mannen doen lacherig over hoe hard hun vrouw kan zagen, da’s universeel. En overal raken de stoerste vaders vertederd zodra ze hun kinderen zien. Dáár gaat het over. Natuurlijk zijn er verschillen tussen culturen en tradities, maar die zijn minder bepalend voor een samenleving dan we nu willen geloven. Dat foute idee kan je alleen maar verhelpen met goed onderwijs.»

HUMO Wat moeten we de Belgische kinderen bijbrengen over Congo?

Mosuse «We moeten veel duidelijker uitleggen dat het Westen, verlicht als we zijn, niet het summum is op de ladder van de beschavingen. Kinderen krijgen nog te vaak het idee dat het Westen zelf met alles op de proppen is gekomen, terwijl we zo veel te danken hebben aan andere culturen. Dat zorgt voor een vertekend beeld: dat het verleden is wat het is, omdat we nu eenmaal superieur zijn; dat de Congolezen het aan zichzelf te danken hebben; dat al die oorlogen in Afrika stammentwisten zijn. Dat soort uitspraken verafschuw ik.»

HUMO Moeten we schuld bekennen tegenover onze vroegere kolonie? Vorige week was het de 55ste verjaardag van de moord op de Congolese premier Patrice Lumumba.

Mosuse «Nee, dat kan je van de huidige generaties niet verwachten. Maar laten we de dingen alsjeblieft wat relativeren.»

UIT DE STAM VAN MOBUTU

Samen met een cameraman maakte Ronny een documentaire over zijn eerste reis naar Mbuwa Ndongo, het geboortedorp van zijn vader – een deel daarvan was eind oktober te zien in het reportagemagazine ‘Koppen’. Hij maakte er kennis met zijn zeer uitgebreide Congolese familie en sprak er onder meer met twee van zijn neven, Mogbelo en Jean-Paul, en met zijn achterneef Wabemo.

HUMO Mogbelo en Jean-Paul lijken heimwee te voelen naar de koloniale tijden, terwijl de veel jongere Wabemo eerder een beschuldigende vinger uitsteekt naar de vroegere kolonisator.

Mosuse «Ze behoren tot een andere generatie. Mijn oudere neven hebben, net zoals mijn vader, de kolonie nog meegemaakt en associëren de Belgen met welvaart. Voor alle duidelijkheid: ze vonden de segregatie niet tof. Geen enkele Congolees geeft het kolonialisme twee dikke duimen. Geen enkele zwarte vond het leuk om alleen maar naar de bussen voor de blanken te mogen kíjken, maar de wegen werden toen tenminste onderhouden. Mijn achterneef van 26 bekijkt het anders: voor hem primeert het gevoel van oneerlijkheid. ‘Wij zijn beroofd,’ denkt hij. En ongelijk kan je hem niet geven: we zitten nu in Antwerpen, de diamantstad, maar die diamanten hebben ze niet hier uit de grond gehaald, hè. Net zoals onze grote trots, de chocolade, hebben we die handel te danken aan Congo. Zonder Congo of de arbeid van Marokkaanse, Turkse en Italiaanse migranten waren we nooit zo’n welvarend land geworden. Als we dat historische besef kunnen bijbrengen aan onze kinderen, dan stellen ze zich hopelijk anders op.»

HUMO Nederiger?

Mosuse «Precies. Nederig is een goed woord.»

HUMO ‘De Congolezen gaan beter om met het verleden dan wij,’ schrijf je.

Mosuse «Ze hebben misschien geen schoolboeken of schoolborden, maar ze geven alles mondeling door. Ik ben ervan geschrokken hoe goed de jonge Congolezen op de hoogte zijn van onze gezamenlijke geschiedenis, terwijl de gemiddelde Belg van 20 niks over Congo weet.»

'Nathanael Mosuse kwam uit dezelfde stam als Mobutu: 'Het volk van mijn vader heeft z'n voordeel gedaan met hem.'

HUMO Ik weet sinds het lezen van je boek dat je vader uit dezelfde stam als Mobutu komt.

Mosuse «Klopt. Mijn vader was afkomstig uit de rubberstreek, waar vele Ngbandi wonen. Zodra het Westen doorhad dat ze synthetische rubber konden maken van aardolie, hadden ze geen interesse meer in die regio en werden de bewoners weer simpele boeren. Tot Mobutu aan de macht kwam: hij zette z’n eigen mannetjes op belangrijke posten en plots kreeg de stam veel invloed. Het volk van mijn vader heeft z’n voordeel gedaan met Mobutu.»

HUMO Geven de Congolezen ook mondeling door wat Mobutu op z’n kerfstok heeft?

Mosuse «Absoluut. Mobutu heeft in hun ogen goede dingen gedaan: zijn idee om het juk van de Belgen af te werpen en van iedereen een Zaïrees te maken, vonden ze aanvankelijk niet slecht. Maar ze weten ook dat hij zichzelf heeft verrijkt. Hun visie is genuanceerd.»

'Ik weet nog dat ik aan mijn neef vroeg: 'Wie is nu mijn familie?' 'Iederéén,' zei hij. Ik kreeg er meteen een hele clan bij.'

IN DE KOOKPOT

HUMO In ‘Koppen’ zag je er overweldigd uit bij je aankomst in het dorp van je familie.

Mosuse «Ik kwam er midden in de nacht toe, na een uitputtende reis door de brousse. Iedereen had zitten wachten op ons, dus barstte er een onwaarschijnlijk feest los. Even moest ik denken aan – ik wil nu niet racistisch klinken – hoe Jommeke bij zijn aankomst in de brousse meteen in zo’n grote kookpot belandt (lacht). Iedereen zag er zo wild uit. Ik weet nog dat ik aan mijn neef vroeg: ‘Wie is nu mijn familie?’ ‘Iederéén,’ zei hij. Ik kreeg er meteen een hele clan bij.

»Het wás ook overweldigend. Ik heb al opgetreden voor volle zalen en op festivals, maar nog nooit had een heel dorp voor me geapplaudisseerd.»

HUMO De eerste keer dat je in Congo kwam, voelde je je niet meteen thuis.

Mosuse «Omdat ik er naartoe ging als westerling. Ik vond het idee dat een mens wordt bepaald door z’n genen toen nog flauwekul. Ik werd er altijd kregelig van als mensen mijn te laat komen of mijn je-m’en-foutisme interpreteerden als iets typisch Afrikaans. ‘Quatsch,’ dacht ik. ‘Zo bén ik gewoon.’ Maar toen ik in Congo rondliep, merkte ik dat iedereen daar zo in het leven staat: niemand laat zich opjagen. Sterker nog: als de Congolezen op dezelfde gejaagde manier leefden als de gemiddelde westerling, dan verkeerde het hele land wellicht in oorlog.

»Die ene keer dat ik mijn vader terugzag in Brussel, had ik vooral de verschillen gezien: hij was een pak donkerder dan ik. Mensen met mijn lichte vel en sproeten heb ik pas ontmoet toen ik in Lubumbashi kwam. Maar het is niet die fysieke gelijkenis die voor een gevoel van verwantschap zorgt. Verwantschap voel je vooral als je wordt geaccepteerd. Hier ben ik eerst beroemd moeten worden voor ze zeiden: ‘Jouw vel is oké.’ In Congo gaven ze me dat ‘jij bent één van ons’-gevoel meteen.»

HUMO In het dorp van je familie zongen ze zelfs een lied: ‘Ronny is geen blanke, hij is er één van ons. De goden hebben hem gezonden en dit hier is zijn grond.’

Mosuse «Toen ik er wegging, zei mijn neef: ‘Denk maar eens na over welk stuk grond je wil. Je hebt er recht op, als zoon van Nathanael.’ Nu kriebelt het om iets te gaan doen met mijn lap oerwoud, al weet ik niet goed wat.

»De kalmte die ik voelde toen ik ’s avonds in dat dorp stond, was onbeschrijflijk. Ik kon er elke nacht de Melkweg zien. Ik dacht: ‘Wat is mijn vader ooit in België gaan zoeken?’ Al snap ik het wel: het is zo’n rijke grond, maar de Congolezen kunnen niet ten volle genieten van die rijkdom, omdat het hen ontbreekt aan kennis. De avocado’s groeien er zo aan de bomen, maar omdat ze in dat tropische klimaat veel sneller bederven dan pakweg bananen, eten ze die avocado’s vaak niet op. Ze eten vrij eenzijdig en profiteren niet van hun stukje biowinkel in de vrije natuur.

»De mensen van het dorp vragen geen geld, maar ze vragen wel: ‘Alsjeblieft, help ons dit oerwoud te ontginnen. Stuur ons onderwijzers.’ Er is destijds zo veel onderzoek gedaan door de Belgen, maar ze hebben die kennis niet doorgegeven aan de Congolezen. Alsof ze daar een fabriek hebben achtergelaten zonder er de handleiding bij te geven. En terwijl wij daar de plak zwaaiden, stopten de Congolezen ook met het doorgeven van hun eigen tradities. Mijn vader leefde in de brousse, maar had het zo druk met studeren en westers zijn, dat hij niet meer had geleerd hoe hij kon overleven in de brousse. De kolonisatie heeft veel meer kapotgemaakt dan we denken: een heel deel knowhow is wég.»

HUMO Ga je straks het verwaarloosde dorpsschooltje van je grootvader Paul Mbele nieuw leven inblazen?

Mosuse «Ik ben al beginnen uit te zoeken hoe je internet tot in de brousse krijgt. Er bestaan manieren, bijvoorbeeld met radiogolven. Zodra je daar internet hebt en mensen vrijelijk kennis kunnen vergaren, kan het heel snel gaan. Mijn goesting om dat te helpen verwezenlijken is gigantisch. Het lukt me wel. Ik zei het al: ik ben een doorzetter.»

HUMO Voel je je nu completer?

Mosuse «Ja. Niet alleen omdat ik de geschiedenis van mijn vader ken, maar ook omdat ik de geschiedenis van mijn vaders land en de relatie met België beter ken. Nu denk ik meer dan ooit: ‘Ik heb zo veel recht om hier te zijn, dat kan jij niet geloven.’ Had ik dat als tiener maar beseft, toen ik de discotheek niet binnen mocht van de portier vanwege mijn donker vel. In plaats van door de grond te zakken van schaamte had ik hem misschien van antwoord kunnen dienen.»

HUMO Bedankt voor het gesprek, Ronny ‘Mosoesee’. Ik hou het hier voor bekeken.

Mosuse «Dan ik ook.»

Beluister exclusief 'Sorry'

undefined

Een nummer geschreven door Hugo Matthysen en gezongen door o.a. Ronny Mosuse, Tine Embrechts en Karlijn Sileghem uit de voorstelling 'De Hersenhap'

Win tickets voor Leuven of Gent »

Meer info: www.facebook.com/dehersenhap

Laatste tickets: www.livecomedy.be