Ruben overleefde als 9-jarige als enige een vliegramp: zo gaat het nu met hem

Tien jaar geleden was Ruben wereldnieuws. Het toen 9-jarige jongetje overleefde als enige van de 104 inzittenden een vliegtuigramp in de Libische hoofdstad Tripoli. Nu is hij een ‘gewone jongen’.

De brandweerman ziet in de ravage een vliegtuigstoel waarop een jong manneke zit. Als hij nog eens goed kijkt, ziet hij de borst van het jongetje bewegen. Hij bedenkt zich geen moment, snijdt de riemen los waarmee de jongen aan de stoel vast zit, legt hem in zijn auto en rijdt zo snel als hij kan naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis.

Het is 12 mei 2010. Het jongetje, Ruben, heeft er net een geweldige vakantie in Zuid-Afrika op zitten. Samen met zijn ouders en zijn broertje zijn ze op terugweg naar Zaventem, waar opa en oma het Nederlandse gezin komen ophalen. Het vliegtuig maakt een tussenstop in Tripoli en daar gaat het door een fout van een van de piloten mis. Het vliegtuig stort neer, en alle inzittenden komen om het leven. Op één na: de 9-jarige Ruben.

‘Het gaat goed met hem,’ vertelt zijn 79-jarige opa Toine van de Sande uit Tilburg. Ruben woont bij zijn oom en tante in de Betuwe, is bezig met een opleiding. ‘Hij doet het goed op school, het is een gewone jongen.’ En ook fysiek ondervindt hij amper meer ongemakken van het ongeluk, waarbij destijds zijn benen verbrijzeld werden. ‘Hij zal geen topsporter worden, maar het gaat verder heel goed.’

Om het Ruben mogelijk te maken zich zo gewoon mogelijk te ontwikkelen, wordt hij uit de publiciteit gehouden. ‘Om hem te beschermen,’ legde zijn tante jaren geleden al eens uit. ‘We proberen hem een veilige jeugd te geven.’ En ook nu wil ze niet praten: opa voert het woord en ze gaat akkoord met wat er over Ruben wordt geschreven, dat is genoeg.

In plaats van een feest

Opa vertelt over de dag dat hij samen met zijn vrouw naar het vliegveld reed om zijn dochter Trudy, haar man Patrick en hun twee kleinzoons op te halen. ‘Ze waren 12,5 jaar getrouwd en wilden in plaats van een feest geven deze reis maken.’

Het was een rondreis in Zuid-Afrika, waar ze volop van hadden genoten. Onderweg naar het vliegveld hoorden opa en oma al op de radio dat er in Tripoli een ongeluk was gebeurd. Eenmaal in de aankomsthal zagen ze dat het vliegtuig waarin ze zouden zitten anderhalf uur vertraging had. ‘Ik zei nog tegen mijn vrouw: dan zal er wel iets ergs gebeurd zijn.’

Toen ze niet veel later apart werden genomen, voelden ze meteen al dat het goed mis was. ‘Ze wisten wel meteen te vertellen dat Ruben de enige overlevende was.’ En dat hun zoon al in een regeringsvliegtuig naar Tripoli zat om de lichamen te identificeren en Ruben bij te staan. ‘Die hadden ze op de één of andere manier snel weten te bereiken.’

Compleet versuft waren ze, weet Toine nog. ‘Ik wist niet meer waar ik de auto had neergezet.’

Gezin van zijn tante

Wat volgde, waren maanden in het ziekenhuis waarin Ruben wonderbaarlijk goed herstelde. Om vervolgens te worden opgevangen door het gezin van zijn tante, de zus van zijn vader, waar het gezin van Ruben altijd al veel mee had opgetrokken. Daar, in een dorpje in de Betuwe dat omwille van zijn privacy hier niet genoemd wordt, groeide hij op te midden van de drie andere kinderen die zijn tante en oom al hadden.

Al na een jaar konden de laatste plaatjes en schroeven uit zijn benen gehaald en liep hij weer prima. Hij ging naar de dorpsschool en is nu, tien jaar verder, aan het studeren. Hij leeft een leven dat zo normaal mogelijk is, binnen de omstandigheden.

Deze dinsdag zou hij waarschijnlijk naar Nieuwegein zijn gegaan, waar een herdenking van de ramp zou worden gehouden. Vorig jaar was hij daar ook bij. ‘Het was heel lang ook te pijnlijk voor de nabestaanden om een overlevende te zien,’ vertelt opa Toine, die voorzitter is van de stichting die de herdenking organiseert.

Dit jaar is er vanwege corona een online-herdenking: er is een filmpje gemaakt bij het herdenkingsmonument en met interviews met onder meer nabestaanden. Wat Ruben ervan vindt dat zijn opa zich zo inspant om de herinnering levend te houden? ‘Daar hebben we het eigenlijk nooit over,’ vertelt opa. ‘Voor mijzelf gold: ik kan voor mijn dochter, ons kleinkind en onze schoonzoon niks meer betekenen, maar wel nog wat doen voor de nabestaanden.’

Voor opa staat deze dinsdag geheel in het teken hiervan. Maar staat het leven eigenlijk nog dagelijks in het teken van het grote verlies. Ook tien jaar later nog. ‘Ik brand nog bijna elke dag wel een kaarsje bij hun foto's. En we gaan ook nog geregeld naar de begraafplaats waar de urn met hun as staat. Wat er is gebeurd is een zware rugzak die we de rest van ons leven met ons meedragen.’

(AD)