Sasa Stanisic: ‘Herkomst’

Sasa Stanisic vluchtte als 14-jarige snotneus met zijn ouders uit het toentertijd desintegrerende Joegoslavië naar Duitsland. Bij onze oosterburen won hij later tal van literaire prijzen, en bij de uitreiking van de Deutscher Buchpreis gaf hij Peter Handke een fikse veeg uit de pan - de Nobelprijswinnaar bleek een fan van de genocidale maniak Slobodan Milosevic. In zijn kritiek op Handke merkte Stanisic op: ‘Het is gek hoe je de realiteit zo kunt navertellen dat ze enkel uit leugens bestaat’, en het is precies dat onbetrouwbare hervertellen van de werkelijkheid waar deze goeddeels autobiografische roman over gaat. Stanisic schrijft over alles wat hij heeft moeten achterlaten, maar ook over alles wat hij in zijn nieuwe thuis heeft gevonden. Hij gebruikt een vorm die evenmin afgelijnd is: chronologie en narratieve logica kiepert hij grotendeels uit het raam, en hij is als verteller allerminst betrouwbaar - dat geeft hij zelf ook grif toe. Stanisic gebruikt het falen van het menselijk geheugen meesterlijk als metafoor voor de onzekere toekomst en het vervagende verleden van de vluchteling. Voeg daar nog een virtuoze, prikkelende stijl aan toe en u krijgt een parel van een roman.