Scott Walker - Bish Bosch
Geen fractie van een seconde laat Scott Walker de luisteraar in de waan dat wat hij net heeft opgezet een popplaatje zal worden. ‘Bish Bosch’ begint met een repetitieve dreun, zo laag, hard en machinaal dat de eerste lichaamsreactie uit je ingewanden komt.
‘See You Don’t Bump His Head’ heet die openingstrack, een uit het script van de filmklassieker ‘From Here to Eternity’ geschrapte regel, bedoeld voor Montgomery Clift. Dat lezen we in het tekstboekje, waar Walker regelmatig tekst en uitleg geeft bij wat hij verzonnen heeft.
Een vol blad zelfs bij ‘SDSS 1416+13B (Zercon, a Flagpole Sitter)’ – ‘Zercon’ voor de vrienden – een meer dan twintig minuten durende wervelwind in het midden van de plaat waarvan wij ondanks de bijsluiter nog steeds de ballen hebben begrepen.
Af en toe werkt de verduidelijking wel. ‘The Day the ‘Conducator’ Died (an Xmas Song)’ bezorgt je een ander, diepgaander soort daver op het lijf als je weet dat 'Conducator' de titel is die de overleden Roemeense dictator Nicolae Ceausescu aan zichzelf gaf.
Meestal echter zijn tekst en verhaaltje van ondergeschikt belang, hoeveel waarde Walker zelf er ook aan mag hechten. Het gaat om wat ‘Bish Bosch’ met je lichaam doet, met je zintuigen, je gewaarwordingen, je perceptie en perspectief. Dat je bij een eerste luisterbeurt regelmatig de gedachte ‘Waar ben ik in hemelsnaam mee bezig?’ door het hoofd flitst, is volstrekt normaal. Het is pas naarmate de gewenning intreedt dat een nieuwe dimensie zichtbaar wordt.
Ik heb de Thalys Brussel-Parijs al meer dan dertig keer genomen, maar nooit zag ik het traject zoals toen ik onlangs richting Scott Walker trok, met ‘Bish Bosch’ in de hoofdtelefoon. De wolken, de weilanden, de autosnelweg naast de spoorlijn... Zelfs de gezichten van de mensen zagen er anders uit, alsof ik geen van hen was, maar een andere levensvorm, gezant van planeet Walker.
Een metser tikt zijn truweel af in ‘Corps de Blah’, waarin een hond geen hond blijkt te zijn, en een kalkoen geen kalkoen. En is dat een scheet of de eeuwenoude truc met ballon of oksel? ‘Nothing clears a room like removing a brain,’ zegt Walker terwijl op de achtergrond de machetes worden gewet. Insecten zoemen in ‘Tar’, Braziliaanse percussie zet net niet aan tot een dansje, en de rumba van ‘Pilgrim’ wordt aan stukken gereten door de lyric: ‘Blowing up bullfrogs with a straw / Staring into their eyes just before they burst’.
Er zijn er die beweren dat een plaat die je niet vaak opzet, geen goeie plaat is. Niet mee eens. Sinds ik ‘m zes jaar geleden met vijf sterren bovenmaats quoteerde (we gaan hier maar tot vier) heb ik Walkers vorige, ‘The Drift’, niet meer opgezet. Hij heeft een paar keer klaargestaan, angstvallig dicht bij de platenspeler, maar nooit is hij erop beland, omdat ik wist dat ik geen week de tijd had om te recupereren. Sommige platen resoneren zelfs loeihard als je ze niet opzet. ‘Bish Bosch’ is er ook zo eentje: als ze gedaan is, gaat ze in je hoofd nog een hele poos verder.
Mocht Scott in Belgenland wonen, zou hij dan kans maken op een MIA, denkt u?
