Serie: Transparent (seizoen 2)

Het eerste seizoen van de dramady ‘Transparent’ kaapte niet alleen een handvol Golden Globes en Emmy’s weg, maar had ook een grote impact op het maatschappelijke debat over transgenders: de verhaallijn over de gepensioneerde professor en vader Mort (bekroonde glansrol van Jeffrey Tambor) die zich in de herfst van zijn leven out als de transgendervrouw Maura, deed zelfs ’s werelds beroemdste transgender Caitlyn Jenner (voormalig Olympisch kampioen tienkamp Bruce Jenner – tevens stiefvader van de Kardashians) naar de telefoon grijpen om de hoofdrolspeler te feliciteren met zijn non-karikaturale vertolking van Maura.

'Ik weet nog dat ik verstijfd van angst in de schminkstoel zat toen ze me voor het eerst in Maura transformeerden.' Jeffrey Tambor

Jeffrey Tambor «Mijn mond viel letterlijk open van verbazing toen ik mijn telefoon opnam en begroet werd met: ‘Hi, this is Caitlyn Jenner!’ (lacht). Maar dat kan voor mij persoonlijk niet tippen aan de reacties van onbekende transgenders: er gaat geen dag voorbij of ik word gemaild of aangesproken door mensen die door de wereldwijde positieve respons op de serie nu pas hun authentieke zelf durven te zijn. Zulke dingen maken me onwaarschijnlijk blij. We leven in 2016: iedereen beseft dat de wereld veranderd is, maar hoe ruimdenkend ben je wanneer iemand uit je eigen familie een drastische verandering ondergaat? Zul je hem of haar nog steeds steunen? Is je liefde gendervrij?

»Ik wil niet al te dramatisch klinken, maar ‘Transparent’ kan levens redden. En dan heb ik het niet alleen over transgenders die een fysieke transformatie ondergaan, maar over iedereen die dankzij de serie plots trouw durft te zijn aan zichzelf.»

- Bedenkster Jill Soloway putte voor ‘Transparent’ uit haar eigen thuissituatie.

Tambor «Ja, haar vader outte zich op zijn 75ste als transgender. Het mooie is dat haar betrokkenheid daar niet stopt: zo zijn bijvoorbeeld ook de wc’s op de set genderneutraal, en heeft Our Lady J, een transgendervrouw, meegeschreven aan de scenario’s van het tweede seizoen. Zonder Our Lady J had de verhaallijn over transverliefdheid er bijvoorbeeld nooit in gezeten.»

- Sommige activisten hebben ook kritiek op uw vertolking van Maura: een niet-transgender die zo’n rol voor zich neemt, is volgens hen vergelijkbaar met een blanke die schoensmeer gebruikt om een zwart personage neer te zetten.

Tambor «Ik besef maar al te goed dat het een hele eer is om Maura te mogen spelen. Daarom laten we haar ook geen oneliners spuien, en word ik bijgestaan door het transgenderkoppel Zackary Drucker en Rhys Ernst. Ik vind het erg belangrijk om Maura zo waarheidsgetrouw mogelijk neer te zetten, want ik weet dat ik een grote verantwoordelijkheid draag. Tot voor kort zag je transgenders enkel als straathoertjes opduiken in series als ‘Law & Order SVU’, maar wij tonen hen als méns.

»Ik weet nog dat ik verstijfd van angst in de schminkstoel zat toen ze me voor het eerst in Maura transformeerden. Maar naarmate het werk van de grimeurs vorderde, dacht ik: ‘Dit is precíés hoe Maura eruitziet!’ Ze trokken me een jurk aan, waarna we met de hele crew gingen dansen in The Oxwood Inn, een LGBT-bar in LA. Ik stond te trillen op m’n benen toen we de parking opreden, en zei tegen mezelf: ‘Vergeet dit moment nooit ofte nimmer, want dit is exáct hoe het voelt om als transgender door het leven te gaan.’ Die overgang, die kwetsbaarheid, dat ongemakkelijke gevoel: bijzonder interessant om te spelen.

»En dat komt in dit tweede seizoen nog meer naar boven: Maura worstelt met haar eenzaamheid en met de afkeurende blikken van anderen, waardoor ze er pijnlijk aan herinnerd wordt dat haar outing nog maar de eerste uitdaging was. Maar dat zoeken is vreemd genoeg enorm bevrijdend om te spelen – wellicht daarom dat ik zo veel van Maura houd.»