'Sicario': het drugsparcours van Benicio Del Toro

Geen idee of hij in het echt weleens geestverruimende middelen gebruikt, maar op het witte doek zien we Benicio Del Toro vaak in de nabijheid van naalden, opiumkits, en cannabisplantages opduiken. En in de machtige thriller ‘Sicario’, deze week uit, vertolkt hij een schimmige adviseur die samen met een FBI-agente (Emily Blunt) meevecht in de war on drugs in Mexico.

‘In totaal heb ik al in vijf films meegespeeld die zich in de wereld van de drugs afspelen,’ aldus Del Toro. Five highs uit zijn carrière op een rijtje gezet. Tript u mee met Benicio?

Fear and Loathing in Las Vegas (1998)

Wie in 1998 ging kijken naar Terry Gilliams verfilming van de roemruchte roman van de in 2005 overleden Rolling Stone-journalist Hunter S. Thompson, kon maar één ding denken: wie is die langharige, knotsgekke, maniakale halvegare aan de zijde van Johnny Depp? Het antwoord luidde: Benicio Del Toro, toen een vrijwel onbekende Puerto Ricaanse acteur die veroordeeld leek tot het spelen van bijrollen. Als Dr. Gonzo, de geschifte advocaat die samen met Raoul Duke (Depp) en een arsenaal aan drugs Las Vegas op stelten komt zetten, liet Del Toro voor het eerst écht van zich horen – alleen al de scène waarin hij halfnaakt en op de tonen van ‘White Rabbit’ van Jefferson Airplane in een badkuip met een vleesmes ligt te zwaaien en Depp al brullend probeert te overhalen om een bandrecorder in het sop te smijten, verdient een ereplek in de galerij van meest bezopen taferelen ooit.

undefined

'Ik leef voortdurend met de vrees dat iemand mij zal ontmaskeren: 'Hij belazert de kluit!''

Benicio Del Toro «In ‘Fear and Loathing in Las Vegas’ speel ik een totaal geflipte junk. Ik geef toe dat ik daarbij compleet over de top ging, maar er was geen andere manier waarop ik die rol kon invullen. We hadden ons namelijk voorgenomen om het boek van Hunter S. Thompson zo getrouw mogelijk te vertolken. En daarin wordt Dr. Gonzo nu eenmaal neergezet als een waanzinnige.»

HUMO Het was een memorabele vertolking, maar niemand zag het zo. ‘Fear and Loathing in Las Vegas’ werd vrijwel unaniem de grond in geboord, en geen kat ging kijken.

Del Toro «Heel pijnlijk. Johnny en ik hebben ons zó hard gesmeten. Ik ben speciaal voor die rol 30 kilo bijgekomen, en daarna heeft het me nog eens drie helse maanden gekost om dat overtollige gewicht weer kwijt te raken – zoiets doe ik nooit meer. Mijn nog prille carrière ging na ‘Fear and Loathing in Las Vegas’ regelrecht de dieperik in. Hunter S. Thompson had me nochtans gewaarschuwd: ‘Speel mee in die film, en je carrière is voorbij.’ Hij heeft gelijk gekregen: daarna kon ik een jaar lang geen werk vinden. Het ergste was nog dat heel veel mensen dachten dat ik écht een verknipte junkie was. Ik was als Dr. Gonzo blijkbaar té overtuigend geweest (lacht). Maar goed, ik heb gemerkt dat ‘Fear and Loathing in Las Vegas’ door de jaren heen een flinke aanhang heeft gekregen, zij het dan op dvd. En Hunter was dol op de film – dat maakt me nog het meest trots.»

HUMO De legende wil dat je op de set van ‘Fear and Loathing’ brandende sigaretten op je voorarm uitdrukte. Terry Gilliam zei daarover: ‘Het is angstaanjagend hoe Benicio opgaat in zijn personage.’

Del Toro «Dat van die sigaretten is waar. Dom, natuurlijk – Terry heeft die scène er overigens uitgeknipt. Maar ik vond dat ik het moest doen, omdat de echte Dr. Gonzo het ook deed; kijk, je ziet de littekens nog op mijn arm. Tja, ik vermoed ook dat ik te lang met Hunter had rondgehangen. Een fantastische kerel – de enige man die ik om twee uur ’s nachts kon opbellen en met wie ik tot in de vroege uurtjes diepe filosofische gesprekken kon hebben. Maar wie te lang onder zijn betovering bleef, begon zelf een beetje te flippen.»

HUMO Vijf jaar later speelde je in het drama ‘21 Grams’ opnieuw een junk.

Del Toro «Dat was toch helemaal anders. Dr. Gonzo was een drugsfreak, Jack uit ‘21 Grams’ een zwaar depressieve man die zijn survival guilt met drugs probeert te onderdrukken. Maar ook dat was een slopende rol – na de opnames van ‘21 Grams’ was ik compleet uitgeput, zowel fysiek als mentaal. In bijna elke scène in die film sta ik te schreeuwen of te huilen of voor me uit te kijken alsof ik op het punt sta mijn polsen door te snijden: niet leuk om te doen, maar hey, ik doe wat de regisseur me vraagt. En als die regisseur dan toevallig Alejandro González Iñárritu heet, dan ben je automatisch bereid om heel diep te gaan.»

undefined

undefined

'Door 'Fear and Loathing' dachten veel mensen dat ik écht een verknipte junkie was.'

Traffic (2000)

Was Del Toro in 1998 nog een onbekende grootheid, dan mocht hij zich vanaf 2000 een ster noemen: in dat jaar won hij namelijk de Oscar voor Beste Mannelijke Bijrol voor zijn rol van de getormenteerde Mexicaanse flik Javier Rodriguez in Steven Soderberghs meeslepende drugsdrama ‘Traffic’. Ineens was Del Toro zo hot als heroïne op een lepel.

Del Toro «In de aanloop naar de opnames van ‘Traffic’ heb ik in Tijuana een paar weken lang opgetrokken met echte undercoveragenten. Ik heb met eigen ogen kunnen zien hoe lastig die mannen het hebben: ze moeten bijvoorbeeld hun eigen kogels kopen, en als ze tijdens een achtervolging met hun auto crashen, moeten ze de schade uit eigen zak betalen. Geen wonder dat velen onder hen naar de andere kant overlopen. Het moeilijkste aan de rol was dat ik de hele tijd Spaans moest spreken. Ik ben weliswaar geboren in Puerto Rico, maar er is een hemelsbreed verschil tussen Puerto Ricaans Spaans en Mexicaans Spaans. Ik heb maandenlang met een dialectcoach gewerkt om het accent helemaal goed te krijgen. Ik wilde niet als Speedy Gonzales klinken (lacht).»

HUMO Het accent zat blijkbaar goed: je won de Oscar voor Beste Mannelijke Bijrol.

Del Toro «Eén van de hoogtepunten in mijn carrière tot nu toe. Het winnen van die Oscar heeft mijn status in Hollywood helemaal veranderd. Ineens keken de studiobobo’s, de mannen in pakken, met heel andere ogen naar mij. Als je met een Oscar kunt pronken, is het net alsof je je strepen hebt verdiend. Iedereen houdt van je, iedereen wil je en alle deuren gaan open.»

HUMO Wat zijn de andere hoogtepunten uit je carrière?

Del Toro «De Independent Spirit Award die ik kreeg voor mijn rolletje in ‘The Usual Suspects’. Ik dacht nochtans dat ik die rol door mijn gemompel compleet had geruïneerd (Del Toro slaat in ‘The Usual Suspects’ de hele tijd een onverstaanbaar taaltje uit, red.). Ik weet nog dat ik op de laatste dag van de opnames naar huis reed en dacht: ‘Jij clown, wat heb je gedaan! Dit is het einde, het einde!’ Maar ‘The Usual Suspects’ werd een klassieker, en toen kreeg ik dus die prijs. Nog ’n hoogtepunt: ‘Che’. Hoe vaak gebeurt het dat je je tanden in zo’n boeiend personage kunt zetten? Alleen jammer dat bijna niemand naar ‘Che’ is gaan kijken.»

HUMO Je staat bekend als een zwijgzaam man. Luis Guzmán, jouw tegenspeler in ‘Traffic’, zei ooit over jou: ‘Tijdens de repetities probeerde ik met Benicio een gesprek aan te knopen, maar ik kreeg bijna niets uit hem. Diep vanbinnen voel je van alles in hem borrelen, maar echt doorgronden kun je hem niet.’

Del Toro (denkt lang na) «Ik ben me ervan bewust dat ik nogal bedachtzaam overkom. Wat het dan is dat in mij borrelt? Twijfel. Ik denk constant dat ik de kluit aan het belazeren ben, en ik leef voortdurend met de vrees dat iemand mij zal ontmaskeren. Maar dan denk ik ook: zolang ik met mijn films iemand op deze planeet gelukkig maak, is het oké, en ben ik niet écht een bedrieger. Nou ja, dat is toch wat ik mezelf probeer wijs te maken.»

Savages (2012)

In de beste film van Oliver Stone sinds ‘Nixon’ geeft Del Toro er opnieuw een stevige smack op: als Lado, een sadistische huurmoordenaar die zijn tegenstanders voor de lens van een digicam onthoofdt en het filmpje vervolgens vrolijk online zet, zet hij één van zijn meest schrikwekkende vertokingen neer.

Del Toro «Zonder Oliver zou ik ‘Savages’ wellicht niet hebben gedaan. In het script werden de Mexicanen zonder uitzondering afgeschilderd als booswichten: het gevaar van de karikatuur was reëel. Maar ik wist dat Oliver over de stereotypen heen zou springen, dat hij er iets boeiends van ging maken, en dat hij me de vrijheid zou geven om mijn personage te exploreren. Ik heb gemerkt dat de mensen Lado enorm intimiderend vinden: ‘Lado hoeft maar in beeld te verschijnen, of ik doe het in mijn broek van de schrik,’ vertelde iemand me onlangs nog. Ik weet niet of het aan de cowboyboots ligt, of aan de kettingzagen, maar het personage heeft in ieder geval indruk gemaakt (lacht).»

HUMO Is dat de reden waarom je acteur bent geworden? Om een indruk na te laten?

Del Toro «Uiteraard hoop je met elke rol indruk te maken op het publiek. Maar in de beginjaren was acteren voor mij veeleer een daad van rebellie. Ik kom uit een familie van advocaten – niemand zat in de wereld van de cinema. Rechten studeren, je diploma halen, een eigen kantoor beginnen: dat is wat van ons werd verwacht. Ik revolteerde daartegen. Ik luisterde naar Springsteen, The Clash, Dylan, de Stones, en die muziek voedde mij. Ik las romans, ik ging naar het theater, en na verloop van tijd begon ik zelf op de planken te staan. Ik ben ongeveer de enige in mijn familie die iets in de kunsten doet.»

HUMO Terwijl je vader hogere verwachtingen van je had?

Del Toro «Dat kun je wel zeggen. We zijn vanuit Puerto Rico naar de VS verhuisd toen ik 12 jaar was, en mijn vader stuurde me onmiddellijk naar een rijke, blanke school in Pennsylvania. Ik had het knap lastig om me aan te passen: ik sprak de taal niet zo goed en had het moeilijk om met de andere leerlingen te communiceren. Gelukkig speelde ik graag basketbal en was ik dol op de Stones – dat maakte in hun ogen al een halve Amerikaan van me (lacht). Toch ben ik heel lang een outsider gebleven, een eenzaat. De meisjes zagen me niet staan: voor hen was ik latino-uitschot. Ik was alleen en ik raakte helemaal in mezelf gekeerd. Ik identificeerde me heel sterk met Holden Caulfield, het hoofdpersonage van ‘Catcher in the Rye’. Toen ik Holden had leren kennen, voelde ik me wat minder alleen.

»Mijn vader, een advocaat, wilde dat ik in zijn voetsporen zou treden, en om hem te plezieren ging ik naar de universiteit. Maar tijdens een theatercursus kreeg ik het acteervirus te pakken, en ik heb de unief verlaten om acteerlessen te gaan volgen.»

undefined

'Mijn vader vraagt me nog steeds waarom ik mijn studie niet heb afgemaakt: 'Je zou een briljante advocaat geweest zijn!''

HUMO Hoe reageerde je vader?

Del Toro «Hij vond het niet bepaald een briljante carrièrezet. Zelfs nu nog zegt hij af en toe: ‘Waarom heb je je studie niet afgemaakt? Je zou een geweldige advocaat geweest zijn!’ Acteren vond hij iets minderwaardigs, en hij hield me altijd voor dat ik niet verder zou komen dan een televisiespot, of een rol in een televisiereeks. Maar hij heeft me niet kunnen tegenhouden (grijnst). Ik had het acteren nodig – om mezelf te uiten, als een manier om mezelf niet afgesneden te voelen van de wereld.»

HUMO Ben je nooit bang geweest om continu te worden getypecast als de boosaardige latino?

Del Toro «Ik heb wat moeite moeten doen om over die etnische hindernis heen te springen, ja. In één van mijn allereerste langspelers, de Bondfilm ‘Licence to Kill’, een rol waar ik overigens met veel genoegen op terugkijk, speelde ik een typisch latinoboefje met een mes. ‘Oei,’ dacht ik, ‘dit is voor één keer wel fun, maar ik mag niet in dit straatje blijven zitten.’ Mijn tactiek was: geen genoegen nemen met kleine rollen in slechte films, maar met de vingers gekruist wachten op het betere werk. Ik peperde mezelf voortdurend in dat alles goed zou komen, zolang ik maar het geduld kon opbrengen. Ik heb uiteindelijk vrij lang op erkenning moeten wachten, maar dat vind ik niet erg. Ik pak de dingen graag voorzichtig aan.»

HUMO Met succes: je bent uitgegroeid tot een sekssymbool. De Spaanse Brad Pitt!

Del Toro (knipt met de vingers en neemt een sexy pose aan) «Yeah! Maar ik laat er mijn hoofd niet door op hol brengen. Het is niet zo dat ik zeg: ‘Hey, ik ben een sekssymbool, ik moet dringend grotere spiegels in mijn huis hangen!’ Ik vind die waardering gewoon leuk.»

undefined

'Wat in Syrië en Irak gebeurt, is ronduit barbaars. Maar de Mexicaanse drugskartels hoeven wat wreedheid betreft echt niet voor IS onder te doen'

Paradise Lost (2014)

Wie anders dan Del Toro was het meest geschikt om Pablo Escobar te vertolken, de notoire Colombiaanse drugsbaron die in de jaren 80 met zijn gevreesde kartel zowat de hele Amerikaanse cokehandel controleerde? Als biopic stelde ‘Paradise Lost’ misschien teleur, maar met zijn magnetische uitstraling diende Del Toro deze prent van Andrea Di Stefano een stevige shot klasse toe.

Del Toro «Ik heb hard mijn best gedaan om vat te krijgen op Escobar. In de jaren 80 genoot hij – in Colombia, maar ook in het buitenland – de reputatie van een soort moderne Robin Hood. Hij bouwde huizen voor arme mensen, legde voetbalvelden aan, bouwde ziekenhuizen... Hij had een groot sociaal geweten en begreep de noden van de mensen. Hij runde zijn kartel als een soort vakbond, waar iedereen een beroep kon doen op financiële bijstand. Dat was uniek, want in Zuid-Amerika is het bijna de gewoonte dat de werknemers door de bedrijven worden uitgebuit. Het resultaat was dat iedereen hem op handen droeg. Dat hij drugs verhandelde, scheen niemand erg te vinden. In de vroege jaren 80 hadden de meeste mensen dan ook een nogal naïeve kijk op de drugshandel: coke was een leuke drug, waar je veel fun mee kon beleven. Pas na de dood van basketbalspeler Len Bias (die in 1986 stierf na een overdosis coke, red.) zijn de ogen opengegaan, en begon de waarheid over Escobar en zijn kartel door te sijpelen – dat hij een ijskoude moordenaar was die er niet voor terugdeinsde om vrouwen en kinderen af te slachten. En ineens barstte de war on drugs los.»

HUMO Wanneer je een man als Escobar vertolkt, voel je dan ergens ook sympathie voor hem?

Del Toro «Geen sympathie, maar misschien wel mededogen. Eigenlijk is Escobars levensverhaal het droeve verhaal van een man die al zijn talenten heeft vergooid. Ik denk echt dat hij een verstandig man was, die, als hij zich op de geneeskunde had toegelegd, wellicht een briljante dokter was geworden. Maar in plaats daarvan besloot hij drugs te gaan verhandelen – en het is uitgedraaid op een ramp.»

HUMO Is er een groot verschil tussen het vertolken van een fictieve killer zoals Lado en een historisch personage zoals Escobar?

Del Toro «Het is allebei even moeilijk. Je doet je research, bijna als een journalist, en ineens rinkelt er een bel en moet je op de set verschijnen. En dan, wanneer de camera draait, voel je alles op z’n plaats vallen – of niet.»

undefined

undefined

'Alejandro in 'Sicario' is de meest shakespeareaanse drugsfiguur die ik al heb gespeeld: een diep gekwetst man die wordt voortgedreven door pure wraakgevoelens.'

Sicario (2015)

En nu is er dus ‘Sicario’, een ultraspannende, rond de Mexicaanse war on drugs draaiende thriller van Denis Villeneuve, de briljante regisseur van ‘Prisoners’, ‘Enemy’ én van de op stapel staande ‘Blade Runner’-sequel. Del Toro is zichtbaar ouder geworden, maar de acteur heeft nog niets van zijn broeierige mystery quality verloren.

Del Toro «Ik ken de wereld van de drugs intussen als m’n broekzak, maar het personage van Alejandro vond ik origineel genoeg om er nog eens in te stappen. Van alle drugsgerelateerde figuren die ik heb gespeeld, is hij de meest shakespeareaanse: een diep gekwetst man die wordt voortgedreven door pure wraakgevoelens. Er zit zelfs iets oudtestamentisch in het verhaal – oog om oog, tand om tand is een uitdrukking uit de Bijbel die perfect bij Alejandro past. Dat Denis Villeneuve in de regiestoel zat, een cineast met een visie, maakte het extra makkelijk voor me om ja te zeggen.»

HUMO De meeste acteurs zijn verslingerd aan knisperende dialogen, maar jij zegt in ‘Sicario’ nauwelijks een woord.

Del Toro «In het oorspronkelijke scenario sprak Alejandro veel meer over zijn drijfveren, maar Denis en ik hebben die dialogen allemaal overboord gegooid. We vonden het een beetje idioot om al na een kwartier aan de toeschouwers te vertellen wie hij eigenlijk is, en wat hij in het verleden heeft meegemaakt. In plaats daarvan leek het ons interessanter om hem zo vaag mogelijk te houden: het is aan het publiek om zijn schil eraf te pellen, en om te weten te komen wat hem drijft. Less is more, weet je wel.»

HUMO ‘Sicario’ is een sombere, bijna sinistere film, die heel goed laat zien dat de wreedheid van die Mexicaanse drugskartels bijna geen grenzen kent.

Del Toro «Iedereen heeft het tegenwoordig altijd maar over de wreedheid van IS. Terecht: wat momenteel in Syrië en Irak gebeurt, is ronduit barbaars. Maar niemand heeft het nog over de horror van de Mexicaanse drugskartels, die wat wreedheid betreft echt niet voor IS hoeven onder te doen. Onthoofdingen, massamoorden, folterpraktijken... En dat allemaal in een buurland van de Verenigde Staten! En toch lijkt er geen haan naar te kraaien. Heel eigenaardig vind ik dat.»

HUMO Emily Blunt vertelde dat er tussen de opnames door vaak gelachen werd. Behalve door jou: jij hield je blijkbaar een beetje afzijdig.

Del Toro «Ik laat me niet graag afleiden. Zolang de opnames duren, blijf ik zo gefocust mogelijk. Ik maak geen tripjes, ik ga niet uit, drink niet en plooi me liever op mezelf terug. Het is niet zo dat ik asociaal ben – ik blijf liever in die speciale mentale zone hangen.»

HUMO Je acteert al bijna dertig jaar. Heb je het gevoel dat je het vak beheerst?

Del Toro «Hm... De twijfel blijft altijd; je weet nooit helemaal zeker of wat je doet wel zal werken. In ‘Sicario’ richt ik op een bepaald moment mijn revolver op iemand – en wat volgt, is een gruwelijke scène. Ik heb lang over die scène getwijfeld. Ik dacht: Alejandro is in wezen een goeie kerel, dus zou hij dat wel doen? Zal het publiek aanvaarden dat hij dat doet? Over zulke kwesties kan ik uren en uren zitten malen.»

HUMO Tot slot: heb jij ooit drugs gebruikt?

Del Toro «Ik heb weleens op cocabladeren gekauwd. Dat helpt tegen hoofdpijn.»

undefined