Snel prikken, maar ook snel stijgende besmettingen: de coronaparadox van Hongarije

Hongarije prikt heel vlot, maar tegelijk dreigt de zorg er te bezwijken onder het snelgroeiende aantal coronapatiënten.

Overal ter wereld vindt momenteel een race tussen vaccins en virus plaats, maar op weinig plekken is die nu zo op de spits gedreven als in Hongarije. Het land staat al een week bovenaan de lijst van landen met de hoogste sterftecijfers, maar is na Malta óók het EU-land waarin het hoogste percentage van de bevolking inmiddels gevaccineerd is.

In de afgelopen week overleden per miljoen Hongaren honderdvijftig mensen aan corona. Toen vorig jaar alle ogen op de situatie in Italië gericht waren, lag het wekelijkse sterftecijfer daar nog onder de honderd mensen per miljoen inwoners.

Boze zorgmedewerkers

Volgens de Hongaarse artsenvereniging dreigt de zorg in Hongarije te bezwijken onder de druk. Daarbij helpt het niet dat zo’n 5.500 medewerkers in de gezondheidszorg eerder deze maand weigerden om een nieuw contract te ondertekenen, en in plaats daarvan hun baan opzegden. Reden daarvoor waren hun nieuwe arbeidsvoorwaarden die op 1 maart van kracht werden. De nieuwe voorwaarden, een initiatief van de regering, leken aanvankelijk veelbelovend: het ging om een flinke salarisverhoging, door premier Orbán zelf ‘historisch’ genoemd.

Maar die salarisverhoging bleek samen te gaan met een serie nieuwe regels waardoor veel gezondheidszorgmedewerkers er in de praktijk juist financieel iets op achteruit zouden gaan. Ook verbiedt het contract het hebben van een tweede baan: iets waar veel mensen afhankelijk van zijn, gezien de lage salarissen en stijgende woonlasten.

Vanwege het tekort aan artsen en verplegers zijn nu ook medische studenten en andere vrijwilligers opgeroepen om mee te helpen in de overvolle ziekenhuizen. De artsenvereniging publiceerde daarnaast zelf maar een lijst met adviesmaatregelen voor de bevolking, nadat de regering hun verzoek om een volledige lockdown afwees.

Alarmerende geluiden

Volgens de regering is de situatie onder controle en zijn alle zorgen overdreven; de alarmerende geluiden vanuit de beroepsvereniging van artsen en andere ziekenhuismedewerkers worden door Orbáns stafchef Gergely Gulyás weggezet als fake news. De hoge sterftecijfers komen volgens hem doordat Hongarije in de cijfers geen onderscheid maakt met mensen die ook zonder corona zouden zijn overleden.

Intussen gaat het vaccineren dus wel vlot: bijna 20 procent van de bevolking ontving inmiddels ten minste één spuitje. Er zijn sinds vorige week zeven verschillende vaccins beschikbaar in Hongarije: meer dan in welk land dan ook.

Volle parken, meer doden

Het leidt tot een rare situatie: enerzijds wordt er door de regering gesproken over het langzaam versoepelen van de maatregelen en zaten de parken in Boedapest afgelopen weekeinde weer vol met mensen die genoten van de lentezon. Anderzijds overlijden nu elke twee dagen meer mensen met corona dan vorig jaar tijdens de gehele eerste golf – toen de straten verlaten waren en de Hongaren maandenlang in bijna volledige lockdown thuiszaten.

‘Het vaccin is de toekomst, maar wat er morgen gebeurt, is onze verantwoordelijkheid,’ zei voorzitter van de beroepsvereniging van artsen Gyula Kincses vorige week in een radio-interview. ‘Door de vaccins kan alles in mei of juni weer open. Maar de mensen die volgende week worden gevaccineerd, hebben geen enkele garantie dat ze niet deze week op de intensive care belanden.’

(Trouw)