Special: Het Groot Dictee der Nederlandse Taal
Net nu we ernaar uitkeken 2015, een jaar met maar bitter weinig zekerheden, af te sluiten met één van de zeldzame vastigheden die ons nog resten – het Groot Dictee der Nederlandse Taal – bereikt ons ook vanuit die hoek zorgwekkend nieuws. Na 25 jaar wordt er immers grondig gesleuteld aan de formule van het plechtstatige spellingconcours. Zo wordt Martine Tanghe, al tien jaar presentatrice van het Dictee, vervangen door haar VRT-collega Freek Braeckman. Een beslissing die andere collega’s van de nieuwsdienst, onder wie Phara de Aguirre en Riadh Bahri, serieus in het verkeerde keelgat is geschoten. Alsof dat nog niet genoeg is, wordt er ook grondig ingegrepen in het verloop van de wedstrijd, die tot een heuse clash van de lage landen wordt omgevormd. Freek, een woordje uitleg graag!
'De finale wordt een soort penalty's trappen, maar dan met spelling.' Freek Braeckman
Freek Braeckman «Even voor de duidelijkheid: er is wel degelijk overleg geweest tussen de makers van het Dictee en Martine. Ze is dus niet zomaar ‘aan de kant geschoven’, zoals op sociale media en in bepaalde kranten werd gesuggereerd. Het is natuurlijk nooit fijn om afscheid te moeten nemen, maar de reacties waren toch wat overdreven. Martine is en blijft de grande dame van de Vlaamse televisie, daar twijfelt nog steeds niemand aan. Toen de organisatie bij mij polste of ik het Dictee zou willen presenteren, heb ik dan ook met Martine overlegd. Zonder haar expliciete zegen was ik niet op de vraag ingegaan, maar zij verzekerde me dat het voor haar geen enkel probleem was. Daarmee waren mijn twijfels in één klap van de baan – het blijft toch een hele eer, natuurlijk.»
HUMO In 2011 was je erbij als prominente deelnemer. En won je nog ook.
Braeckman «Ja, ik weet nog dat ik het ontzettend jammer vond dat Martine toen verstek moest geven voor de presentatie (ze herstelde van borstkanker, red.). Ik heb mijn overwinning dus aan haar opgedragen, dat leek me wel een gepast gebaar. Die zege kwam ook echt als een verrassing, want ik had me eigenlijk nauwelijks voorbereid. Sterker nog: ik denk dat ik nu al meer tijd in de voorbereiding van de presentatie heb gestopt, dan toen in die van mijn deelname (lacht).»
HUMO Gaat presenteren met evenveel zenuwen gepaard als deelnemen?
Braeckman (denkt na) «Een ander soort zenuwen. Ik herinner me nog levendig het moment waarop de jury de spelregels voorleest. Als deelnemer zit je ’m dan toch serieus te knijpen. Die bange anticipatie hoef ik nu alvast niet meer mee te maken.»
HUMO Er is ook grondig gesleuteld aan het spelverloop. Was dat nodig?
Braeckman «De makers vonden dat het na 25 edities tijd was voor een frisse wind, ja. Het Dictee was altijd al een officieuze wedstrijd tussen Nederland en België, die momenteel trouwens door ons land gewonnen wordt met 14 zeges tegenover 12 aan Nederlandse kant. Dat aspect hebben we nu gewoon nog explicieter gemaakt: aan de ene kant van de zaal zitten alle Vlamingen, prominent en onbekend, en aan de andere alle Nederlanders. De beste twee deelnemers van elk land – één prominente en één lezer van respectievelijk De Morgen en De Volkskrant – nemen het dan in de finale tegen elkaar op. Dat wordt een soort penalty’s trappen, maar dan met spelling. Uiteindelijk wordt één van de twee teams tot winnaar gekroond – je wint dus niet meer als individu.»
HUMO Zitten er bij de Vlaamse prominenten waardige kandidaten om onze driekleur te verdedigen?
Braeckman «Ik verwacht enorm veel van Fatma Taspinar, die zou weleens naar de finale kunnen doorstoten. Bartje Cannaerts is natuurlijk ook een slimme jongen… Maar als ik mijn geld op iemand zou moeten inzetten, doe dan toch maar Fatma.»
