Steeds minder jongeren halen hun rijbewijs: ‘Ik stress bij het idee dat ik een metalen moordmachine zit’

Ooit hunkerde haast elke achttienjarige naar rijlessen en de befaamde ‘L’ op de achterruit, nu zakt het rijbewijs steeds lager op de prioriteitenlijst van jongeren, zo blijkt uit recente cijfers van de FOD Mobiliteit. Vier jongeren verklaren zich nader. ‘Ik zit liever in de passagierszetel dan achter het stuur.’

Cirine Kabbara (25), student communicatie-wetenschappen: ‘Met step, metro of fiets onderweg zijn voelt als therapie’

CIRINE KABBARA «Ik woon centraal in Brussel en daar raak je makkelijk overal met de step, metro, tram of fiets, waardoor ik echt geen rijbewijs nodig heb. Ik geniet er ook van om me op die manier te verplaatsen. Het is voor mij een soort therapie om zo onderweg te zijn, vaak met muziek in mijn oren. Je komt ook andere mensen tegen, dat vind ik fijn. Er zijn uiteraard wel plekken waar ik moeilijker kom, maar dan vraag ik aan vrienden of familie om me te brengen. Toch zijn er al mooie plekken in de natuur geweest, of dorpjes in het buitenland die ik wilde bezoeken, waar ik uiteindelijk niet geraakt ben… Dat is dan wel jammer, natuurlijk.

»Het lijkt me fijn om eens een nachtelijke rit met de auto te doen, muziek op te zetten en weg te zijn van alles en iedereen. Daar verlang ik soms naar. Mijn oudste zus vindt dat ik absoluut mijn rijbewijs moet halen en ze heeft ergens wel gelijk, ik ben een van de weinigen in mijn vriendenkring die er nog geen heeft. Er zijn momenten dat ik me daar een beetje voor schaam, maar tegelijk heb ik het geaccepteerd omdat het op dit moment echt geen prioriteit is.

»Anderzijds: mijn vader heeft gezondheidsproblemen en moest al een paar keer naar de spoeddienst gebracht worden. Dan was het wel handig geweest. Of stel dat iemand met wie ik in de auto zit onwel wordt… Ik besef dat allemaal wel, maar omdat mijn broers dichtbij wonen en snel kunnen inspringen, maak ik er toch niet sneller werk van.

»Het financiële speelt ook mee, moet ik toegeven. Mijn broers en zussen kunnen me door hun drukke leven geen rijlessen geven, en lessen betalen als student ligt echt moeilijk. Bovendien is het examen erg moeilijk geworden, hoorde ik. Dat schrikt me ook wel een beetje af. Ik denk dat ik ook wel wat onzeker zou zijn op de weg. Mijn vrienden maken er af en toe zelfs grapjes over, dat ik een gevaar op de weg zou zijn. Maar dat mogen ze.» (lacht)

Jules Schoenmaeckers (22), student elektromechanische systemen: ‘Ik ben een beetje te lui om ervoor te gaan’

JULES SCHOENMAECKERS «Het klinkt misschien raar, maar ik heb totaal geen behoefte aan een rijbewijs. Bij mijn vrienden raak ik makkelijk met de fiets of de trein. En ook op school raak ik perfect met het openbaar vervoer. Lukt dat voor een keertje toch eens niet, rijd ik wel mee met vrienden die een auto hebben.

»Ooit ga ik mijn rijbewijs wel halen hoor, want ik denk dat mijn kansen op de arbeidsmarkt toch wat hoger liggen als ik er eentje op zak heb. Maar eerlijk: nu heb ik er ook gewoon het geld niet voor. En ik geef toe: ik ben ook een beetje te lui om ervoor te gaan. (lacht) Ik heb het in het middelbaar nooit behaald omdat ik geen zin had om voor het theoretische examen te studeren. Maar ik heb het nog nooit gemist. Behalve wanneer het stevig regent. Maar die gedachte verdwijnt doorgaans even snel als ze opkomt.

»Mijn ouders zouden wel graag hebben dat ik mijn rijbewijs haal. Mijn zus heeft het, maar ze rijdt nooit, dus verleert ze dat toch weer, denk ik dan. Dan kun je er beter voor gaan wanneer je daarna effectief vaak gaat rijden. En er zijn zoveel goeie fietswegen, daar maak ik handig gebruik van. Naar fuiven of concerten ga ik ook altijd met de fiets. Als je wat gedronken hebt en daarna fietst, werk je de alcohol snel uit je systeem. Ik ben sportief dus ik kan gemakkelijk vijftien kilometer aan. Zonder rijbewijs.»

Joëlle Desmet (22), student grafisch ontwerp: ‘Ik wil niet bijdragen tot nog meer vervuiling’

JOËLLE DESMET «Dat ik geen rijbewijs heb, heeft veel te maken met de onbewuste druk die er op me rust. Er is de laatste jaren zoveel te doen rond het klimaat en ik wil echt niet bijdragen tot nog meer vervuiling. Daarom neem ik ook niet vaak het vliegtuig. Er zijn in Europa goeie treinverbindingen die nog vrij betaalbaar zijn als je op tijd boekt, dus waarom zou ik?

»Veel jongeren in West-Vlaanderen, waar ik vandaan kom, halen vroeg hun rijbewijs omdat de verbindingen daar wat moeilijker liggen. Maar ik schaam me er totaal niet voor dat ik er geen heb. Waarom zou ik? Ik ben er stiekem misschien zelfs een beetje trots op. (lacht)

»Ik ken heel veel mensen zonder rijbewijs; alleen de vrienden die uit een boerengat komen, hebben er eentje. Eigenlijk heb ik het ook niet nodig. Ik woon in Antwerpen en ga niet meer zo vaak naar huis. Ik wandel en fiets graag, wat perfect gaat in een stad als deze. Een auto in de stad is bovendien superirritant. Zolang ik als jongere van goedkoop openbaar vervoer kan gebruikmaken, vind ik het prima om het zonder te doen.

»Als ik een paar dagen bij mijn ouders logeer, besef ik wel dat het goed van pas zou komen. Ze zetten me daarom wel een beetje onder druk. ‘Deze zomer, wanneer ik tijd heb, ga ik ervoor’, zeg ik dan. Maar ik weet dat het er toch niet van gaat komen. (lacht) Want ook tegen de rijlessen zie ik op. Een uur lang met een onbekende in een auto zitten… Ik besteed niet graag energie aan sociale interacties die niet echt noodzakelijk zijn. Bovendien zou ik stressen bij het idee dat ik een metalen moordmachine zit. Met een auto kun je mensen doden. Een angstaanjagende gedachte.»

Casper Fluit (21), student accountancy en fiscaliteit: ‘Rijlessen zijn belachelijk duur, zeker voor studenten’

CASPER FLUIT «Raar toch, dat een auto als de ultieme vorm van vrijheid wordt gezien? Het getuigt van meer vrijheid om in de passagierszetel te zitten dan achter het stuur. Dan kun je ook wat drinken, bijvoorbeeld. Wanneer we met de vrienden samen op stap gaan, is er vaak iemand met een auto bij. En als dat niet zo is, vinden we een andere oplossing. Het laat me allemaal nogal onverschillig, eerlijk gezegd. Iemand met een rijbewijs is ook niet meer waard dan iemand zonder.

»Daarnaast vind ik rijlessen belachelijk duur, zeker voor studenten. Mijn moeder wil me gerust helpen als ik ervoor ga, maar ze zegt ook dat er geen haast achter zit. Ik heb trouwens geen auto. Ook dat houdt me tegen. Ik denk wel geregeld: nu zou het handig zijn om een rijbewijs te hebben. Ik pendel elke week tussen Schoten en Roeselare en als de treinen staken of vertraging hebben, doe ik er soms vijf uur over. Maar dat neem ik erbij. Voor de rest gebruik ik mijn fiets. Wanneer ik met het openbaar vervoer in een klein dorpje moet raken, is dat lastig, dat klopt. Maar dat is dan maar zo.

»Je hoort weleens dat een rijbewijs nuttig kan zijn in noodgevallen maar ik denk dat je altijd wel iemand vindt die je naar het ziekenhuis kan brengen. En je kunt ook gewoon een ambulance bellen, hè. Dat lijkt me sowieso veiliger.

»Misschien liggen mijn jobkansen later iets hoger als ik een rijbewijs heb, dat zou kunnen. Daarom overweeg ik om er na mijn studies toch voor te gaan. Al is een rijbewijs een voordeel, maar zeker geen noodzaak om een goeie werknemer te zijn.»

(DM)