Stig Broeckx: ‘Wielrennen blijft een heel gevaarlijke sport. Zonder helm was ik waarschijnlijk dood geweest’

Stig Broeckx lag een half jaar in coma, na een zware val. Zonder de twee motoren die zijn leven veranderden, had hij zaterdag waarschijnlijk de Omloop Het Nieuwsblad gereden. Nu kijkt hij toe en zet hij zich in voor hersenpatiënten en meer veiligheid in het wielrennen.

Natuurlijk gaat Stig Broeckx (31) dit weekend naar de Omloop Het Nieuwsblad en Kuurne-Brussel-Kuurne kijken. Hij kijkt al maanden reikhalzend uit naar de Europese opening van het wielerseizoen. Net als elke Vlaming. Broeckx is dan wel geen wielrenner meer, hij heeft de koers nooit helemaal verlaten.

Over zijn favoriete renner bestaat geen enkele twijfel. “Wout van Aert is een schone coureur. Ik ben groot fan. Van Aert staat goed in het leven.” Een goede tweede is Ward Vanhoof, neef van Broeckx. Hij krijgt ook de aanmoedigingen, maar maakt geen aanspraak op de winst in de Omloop.

Zijn bezoekt ontvangt Broeckx bij Codagex in zijn woonplaats Dessel, over de grens bij Eindhoven. In de fietsengroothandel werkt de voormalig renner van Lotto Soudal twee ochtenden in de week. Zijn taken: orders vanaf de bonnen pikken en soms facturen ordenen. Een van zijn collega’s is Ludo Dierckxsens, ritwinnaar in de Tour de France.

‘Ik wil een normaal mens zijn’

Thuis is het maar saai, vindt Broeckx, die langzaam door de zaak schuifelt, soms steunend tegen een deur of een wand. Hij toont liever hoe hij zijn leven na het ongeluk heeft vormgegeven. Van ruim een half jaar in coma met enorm hersenletsel naar een zelfstandige man met een baan. “Dat is waar ik altijd voor heb gevochten, ik wil een normaal mens zijn en nooit meer afhankelijk van anderen.”

Daarvoor legde Broeckx een lange weg af. Nadat de talentvolle coureur in Kuurne-Brussel-Kuurne van 2016 door een inhaalmanoeuvre van een motor hard tegen het asfalt was gesmakt, keerde hij drie maanden later terug in koers. In de derde rit van de Ronde van België ging het vreselijk mis. Twee motards wilden het peloton inhalen, maar maakten een fout en katapulteerden zichzelf het peloton ín.

Achttien renners vielen, Broeckx bleek het grootste slachtoffer. Voor hem werd meteen het ergste gevreesd, hij moest ter plaatse gereanimeerd worden. In comateuze toestand werd hij daarna met een traumahelikopter overgebracht naar Aken. De renner verkeerde in levensgevaar en had ernstige hersenschade opgelopen.

Zijn ouders en artsen zagen vrijwel geen vooruitgang

De specialisten hadden Broeckx na zes maanden coma min of meer opgegeven. Zijn ouders Peter en Marie-An gingen door de donkerste tijd van hun leven. Dagelijks zaten ze aan het bed van hun zoon en zagen net als de artsen vrijwel geen vooruitgang. Tot die ene dag dat ze bij het verlaten van de kamer over de schouder recht in twee geopende ogen keken. Hun zoon leek zelfs een reikende beweging met de hand te maken.

Volgens de behandelend artsen heeft Broeckx hun werk sindsdien moeilijker gemaakt. Hij behoorde tot de categorie met een zeer somber toekomstbeeld en bij wie een revalidatietraject was uitgesloten. Het tegendeel gebeurde. Alsof de patiënt zijn artsen de titel van zijn biografie alvast wilde meegeven: ‘Zeg nooit nooit.’

Aan zijn carrière had Broeckx geen enkele herinnering meer. Hij dacht dat hij in een soort Truman Show zat en iedereen om hem heen onderdeel van het complot was. Hij belde zijn ploegleider een paar keer op met de vraag of hij wel echt wielrenner was geweest. Collega’s waren in zijn beleving volstrekt onbekenden. Door veel te lezen en oude beelden te bekijken, puzzelde hij zijn geheugen weer een beetje bij elkaar.

Amy Pieters

“Ik heb heel veel geluk gehad”, zegt Broeckx. Dierckxsens valt hem meteen in de rede: “Zeker dat niet alleen. Het is vooral zijn enorme wilskracht. Ik vind het onwaarschijnlijk hoe hij is teruggekomen. Hij staat zo positief in het leven, daar zouden velen een voorbeeld aan kunnen nemen.”

Broeckx vindt even geen woorden wanneer de naam van Amy Pieters valt. De Nederlandse renster ligt na een val tijdens een trainingskamp in Spanje sinds eind vorig jaar in coma. “Het is afschuwelijk voor haar, afschuwelijk voor haar familie. Ik vind het heel verdrietig wat er met Amy is gebeurd. Ik hoop zo dat ze hieruit gaat komen.”

Zelf vindt Broeckx het fijn dat volgens zijn omgeving zijn karakter hetzelfde is gebleven. “Ik was vroeger blijkbaar een gangmaker in de groep en stond bekend als een optimist. Dat ben ik nog steeds. De eerste maanden na mijn ontwaken waren psychologisch zwaar, ik moest wennen aan mijn nieuwe lichaam en mijn beperkingen, daarna richtte ik mij op de toekomst.”

Bijna zes jaar na het ongeluk spreekt Broeckx in staccato zinnen. Het stemgeluid klinkt een beetje nasaal, maar is verstaanbaarder dan de afgelopen jaren. Inmiddels begrijpen de bakker en de slager in het dorp hem. “Zelfs zonder ondertiteling”, lacht Broeckx, die drie keer per week naar zowel de logopedist als de kinesioloog gaat en onvermoeibaar lijkt in zijn herstelproces. “Mijn ouders en verloofde Marlies worden soms gek van de oefeningen die ik altijd wil doen.”

Koffiekwartiertje

Hij werkte de afgelopen jaren voortdurend aan zijn persoonlijke doelen. Eerst wilde hij leren communiceren, daarna lopen, daarna een beetje fietsen en zelfstandig zijn. Inmiddels heeft Broeckx zelfs een rijbewijs waarmee hij in een straal van 15 kilometer mag rijden. Het volgende streven is het verbouwen van het huis, trouwen en een gezin stichten met Marlies.

Zijn werk bij Codagex vormt eigenlijk een verkapte verlenging van zijn revalidatie, aangezien voor Broeckx de behandelingen op waren. Met eigenaar Guy Peeters is een constructie verzonnen waarbij Broeckx vrijwilligerswerk doet, anders komt zijn uitkering in gevaar. Met Broeckx is de sfeer in de werkplaats beter, er wordt minder geklaagd.

De liefde is geheel wederzijds. De coronaperiode met de lockdowns viel hem zwaar. In de maanden dat hij niet naar de werkplaats mocht komen, stuurde Broeckx dagelijks uit ongeduld een bericht naar zijn baas of hij de volgende dag kon werken. Hij miste de gezelligheid van collega’s. Vaak verscheen hij rond 10 uur op de zaak om aan te schuiven bij het traditionele koffiekwartiertje.

Zijn resterende energie steekt Broeckx in Hersenstrijd, een Nederlandse stichting die zich inzet om elke hersenpatiënt optimaal te kunnen behandelen. Als ambassadeur vraagt de voormalig renner op verschillende manieren om aandacht. “Het is heel belangrijk dat er meer onderzoek gedaan wordt. Er valt nog een wereld te winnen. Hersenletsel is met geen enkele andere blessure te vergelijken. Spieren en botten herstellen veel sneller dan hersens.”

‘Het is veel te druk met motards in de koers’

Met zijn ambassadeurschap en zijn ervaringen hoopt de ex-wielrenner het gedrag van motoren in de wedstrijden te beïnvloeden. “Ze moeten voorzichtiger zijn en de renners beter waarschuwen wanneer ze het peloton bemannen. Communicatie is zo belangrijk. Het is veel te druk met motards in de koers. Ik hoop dat ze nooit meer ook maar een enkel risico nemen.”

“Wielrennen blijft een heel gevaarlijke sport met veel ongelukken en helaas ook hoofdletsel. Zonder helm was ik waarschijnlijk dood geweest, maar ook met hoofdbescherming kunnen renners een hersenbloeding of een schedelbreuk krijgen. Toch wil ik iedereen met een fiets op de openbare weg vragen een helm te dragen. Ongeacht de snelheid, jong en oud, van stadsfiets tot e-bike, het kan je leven redden.”

Broeckx zal zich blijven inzetten voor dit maatschappelijke doel. Voor Pieters, en voor alle anderen in de toekomst, want het is de harde realiteit dat wielrenners en fietsers met hersenletsel te maken krijgen.

(Trouw)