Summer of Love, deel 2: Procol Harum met 'A Whiter Shade of Pale'
Tien weken lang presenteren wij u de songs die de soundtrack vormden van The Summer of Love. Nummer twee hebben we te danken aan een slechte mossel, of toch ongeveer.
undefined
Omdat ik thuis internet heb, weet ik dat op 12 mei 1967 in Geetbets Stef Wauters van de VTM geboren werd. Op dezelfde dag bracht Procul Harum haar debuutsingle uit. Beide gebeurtenissen hebben niets met elkaar te maken, maar nu weet u dat. Dank u, mijnheer van de Humo.
Na één week waren er van ‘A Whiter Shade of Pale’ 2,5 miljoen exemplaren verkocht: het moet één van de snelst verkopende plaatjes aller tijden zijn.
Geheel toeval is dat niet: zelden zijn er in de popmuziek slepers gemaakt met zoveel instant-appeal. De wonderlijke combinatie van het majestatische Hammond-orgel van Matt Fisher met de misthoorngelijke stem van Gary Brooker en de onverstaanbaar poëtische tekst van Keith Reid: meer hadden de hipsters van toen niet nodig om de plaat te omarmen, als was het de laatste overlevende van de Vietnamese oorlog, die in die dagen harten en geesten beroerde. ‘AWSOP’ was een song die na één beluistering rechtstreeks in de hersenstam van de luisteraar wordt ingeplant.
De melodie is leentjebuur gaan spelen bij de klassieke muziek: mensen die daar voor hebben doorgeleerd, melden mij dat er sporen van koralen van Bach in zitten. Zelf denk ik: de Canon van Pachelbel en Wilson Pickett meet, in a bar under the sea. ‘When a Man Loves a Woman’ heeft dezelfde sleep als ‘AWSOP’, en ‘Je ’t aime... moi non plus’ van Jane Birkin en Serge Gainsbourg ook.
Dat de groep ooit bestaan heeft, is te danken aan de illustere Guy Stevens, één van die onzichtbare maar essentiële figuren uit de rockgeschiedenis. Hij zette Reid en Brooker samen om muziek te schrijven, gaf de groep haar naam – zijn kat heette Procul Harun – en bezorgde tekstschrijver Reid ook de titel van de song. Hij moet op een feestje gezegd hebben tegen zijn toenmalige seksuele verloofde die een verkeerde mossel had gegeten: ‘Schat, ga jij maar naar huis, je ziet bleker dan bleek.’
Stevens ontfermde zich over Procol, richtte Mott The Hoople op en producete, twee jaar voor zijn ontijdige dood op zijn 38ste – alcoholvergiftiging – nog ‘London Calling’ van The Clash. Er zijn er die minder verdiensten hebben.
Harum nam tijdens de ‘AWSOP’-sessies vier nummers op, en koos voor ‘Pale’ omdat het het beste klonk. In die tijd was dat zo goed als live en hing de kwaliteit van de opname evenveel af van de opnametechnicus als van de groep.
‘We skipped the light fandango, turned cartwheels ’cross the floor. I was feeling kinda seasick, but the crowd called out for more.’ Alsof je naar een rare vloeistofdia zit te kijken na het innemen van een bootlading lsd: ‘Although my eyes were open, they might just as well have been closed.’
Na talloze diepgaande filologische exegeses aan dure universiteiten zei auteur Reid fijntjes dat het gewoon een liefdesliedje was, en dat de tekst geïnspireerd was door de Franse surrealistische films uit die tijd. De tekst geeft de song wel een voornaamheid die perfect past bij de statige begeleiding: een liefdesliedje dat ook kan gespeeld worden tijdens een uitvaart.
Hoewel Procol Harum nadien nog vele mooie liederen maakte werden ze al snel voorbijgestoken door een nieuwe lading symfonische bands à la Emerson, Lake & Palmer. Ze waren door hun grote eerste succes ook niet de chouchous van de undergroundscène, die het meer voor Pink Floyd, Traffic en Soft Machine had. Tussen twee stoelen vallen: dat deden zij. Zo misten ze bijvoorbeeld Woodstock, omdat de vrouw van de gitarist op bevallen stond. Bummer. Maar ze speelden wel hun allereerste liveconcert op Belgische bodem: Jazz Bilzen van 1967 mag die pluim in haar gat steken.
Brooker kocht met het geld van ‘AWSOP’ – een Win for Life van heb ik jou daar – een pub en ging zich amuseren als begeleider van bevriende muzikanten. Behalve een radiohitje met ‘No More Fear of Flying’ (geproducet door George Martin) was het geen vetpot, die solocarrière: het kon hem alweer geen fuck schelen. Hij kocht een vislijn en werd Europees kampioen Vliegvissen. Eric Clapton zei: ‘Gary leerde mij vissen. Hij redde mijn leven.’ Een mooiere grafsteen is niet te bedenken.
