'Sway': op avontuur met Trixie Whitley

Deze week verschijnt ‘Sway’, mooi op tijd voor de reeks concerten die Trixie Whitley hier in december komt spelen.

'Ik verlaat het liefst de veilige paadjes'

Ook ‘Sway’ is veeleer outlaw dan belle: een plaat met liveversies van ouwe bekenden, en vooral veel songs die in de aanloop naar ‘Porta Bohemica’ werden geschreven, maar niet op die plaat belandden en nu in hun ruwe gedaante worden geopenbaard. In de begeleidende tekst die ik bij de muziek ontvang, omschrijft Trixie Whitley die songs als ‘explorations’, en dat vroeg om een skypesessie met New York.

Trixie Whitley «Er is een uitspraak van Martha Graham (Amerikaanse pionier van de moderne dans, red.) die heel belangrijk voor me is geweest. Ze zei dat het niet aan de artiest is om te beslissen of wat je hebt gemaakt nu goed of slecht is. Wat wél de plicht is van de artiest, is om te gehoorzamen aan die drang, die nood om iets te maken. Om die kraan open te houden, om ervoor te zorgen dat ze niet verroest, want dan riskeert er niks meer uit te komen. Dus: waarom zou ik mezelf censureren? Ook songs die niet af zijn, wil ik delen met mijn publiek.

»Ik stel me daardoor wellicht kwetsbaar op, maar dat vind ik net een sterkte. Een deel van mijn publiek zal vast alleen geïnteresseerd zijn in één laagje van me – mijn optredens bijvoorbeeld, de pure performance. And that’s fine. Maar ik weet zeker dat er ook een deel is dat wél geïnteresseerd is in al die andere laagjes achter zo’n optreden, en voor hen zijn de songs op ‘Sway’.»

HUMO Een paar van de songs op ‘Sway’ ontstonden in Mexico. Het liedje ‘Morelia’ op je debuutplaat ‘Fourth Corner’ schreef je indertijd ook al in Mexico, in een huis van twee bevriende kunstschilders, in een stadje dichtbij Morelia, de hoofdstad van de staat Michoacán. Het mekka van de drugkartels. Ben je daar opnieuw gaan schrijven?

Whitley «Nee, deze keer ben ik naar Tulum getrokken. De vorige keer wist ik pas na mijn verblijf daar dat ik pal in een misdaadgebied zat, hè. Al is dat misschien wel dé rode draad in mijn leven en werk: ik verlaat het liefst de veilige paadjes. Je zult me nooit op een Neckermann-strand vinden (lacht). Nee, je weet wat ik bedoel: ik wil tussen de mensen zitten. Mexico voelt ook heel natuurlijk aan, wat te maken kan hebben met mijn familiegeschiedenis: mijn roots liggen in het zuiden van de VS, maar er is ook een band met Mexico.»

HUMO Je overleden grootmoeder van vaderskant, de moeder van Chris Whitley dus, was een kunstenares die op een dag in de jaren 60 haar auto nam en van Texas naar Mexico reed. ‘Ze wou geen Southern belle zijn,’ vertelde je me de vorige keer over haar, ‘ze was een echte outlaw.’ Maar wat deed ze daar precies in Mexico?

Whitley «Tankstations opknappen (lacht). Echt. Ze heeft een aantal jaar in Mexico gewoond. Als kunstenares maakte ze grote beelden in brons. Ze had geen rooie duit, maar als ze een verlaten tankstation zag dat haar aanstond, dan contacteerde ze de eigenaar en deed ze die een voorstel. Als zij dat oude gebouw gratis als atelier mocht gebruiken om haar grote beeldhouwwerken te maken, dan zou zij in ruil dat verloederde tankstation opknappen. Want ze was dus ook heel handig. En dat heeft ze een paar keer gedaan, zo’n oud tankstation opgekalefaterd, zowel op weg naar Mexico als in Mexico zelf. Zot, hè, ik vind dat echt een ongelofelijk verhaal. Ze heeft uiteindelijk een lief gevonden in Mexico en is daar dan een paar jaar gebleven (lacht).

»Ze was nog jong toen ze dat deed, maar ze had wel drie kinderen. Die had ze al toen ze 21 was – wat toen normaal was in Texas. Voor vrouwen moet dat een erg conservatieve omgeving zijn geweest, maar zij was een heel vrijgevochten vrouw. Haar drie kinderen gingen in Mexico ook naar school, als enige niet-Mexicanen. Dat herinner ik me van de verhalen van mijn oom en tante over die tijd: dat zij daar als kinderen in Mexico de enige gringos waren en op school vaak te maken kregen met racisme. Wat me dan weer doet piekeren over de huidige raciale spanningen in de VS en hoelang die al niet bestaan, in verschillende richtingen – hoe diep dat allemaal zit.»

HUMO Je hebt de Belgische én de Amerikaanse identiteit. Ga je straks voor een Amerikaanse presidentskandidaat stemmen?

Whitley «Absoluut. Al is dat zeker geen evidentie, want ik ken hier veel jonge intelligente mensen die echt niet te porren zijn om te gaan stemmen. En het is hier intussen om gek van te worden, de campagnes, de leugens, de media die op die leugens springen – degoutant gewoon.

»Dat vond ik helaas ook zo tekenend voor deze tijd: het cynisme waarmee Bernie Sanders werd afgeserveerd. Alsof idealisme iets is om per definitie niet au sérieux te nemen. Dat toont toch hoe verbitterd de mensen zijn geworden. Hoe wantrouwig en wanhopig ook.

»Dus ja, ik vind het belangrijk om mijn anti-Trump-stem uit te brengen.»

undefined

'Waarom zou ik mezelf censureren? Ook songs die niet af zijn, wil ik delen met mijn publiek'

HUMO Ik neem weleens een kijkje op je Instagram-account. Laatst postte je daar een foto van Nirvana waarop de drie groepsleden in rokjes poseerden. ‘More please’ was je commentaar. Meer mannen in rokjes?

Whitley «Gewoon minder hokjesdenken, minder labels. We zijn complexe wezens, en er is moed voor nodig om je eigen complexiteit volledig te omhelzen.

»Is er in België tegenwoordig ook zoveel te doen rond seksisme?»

HUMO Reken maar, en ook bij ons hebben sociale media taboes bespreekbaar gemaakt: verhalen over seksueel geweld en seksisme op het werk worden, al dan niet anoniem, gedeeld op diverse fora.

Whitley «Eindelijk. Ik heb ook genoeg situaties meegemaakt waarover ik nog nooit gesproken heb. Niet omdat ik niet durf, maar er is een tijd en een plaats voor alles.

»Hier in de VS lees ik dus ook meer en meer over dat soort onderwerpen en het thema houdt mij enorm bezig: ik ben een jonge vrouw in de muziek, een industrie waarin heel weinig vrouwen werken. Alleen al van de uitdrukking ‘je mannetje staan’ krijg ik de kriebels. Het feit dat ik de moeder van een dochtertje ben, heeft dat nog versterkt. Al had ik het ook prettig gevonden om een zoontje te hebben, precies omdat ik hem zo graag had meegegeven dat je als man helemaal niet macho hoeft te zijn. Dat het oké is om kwetsbaar te zijn, dat je dan niet bang hoeft te zijn ‘geen echte vent’ te zijn, want dat vrouwen die kwetsbaarheid net aantrekkelijk vinden. Enfin, sommige vrouwen (lacht).»

HUMO Je wilt geen muziek maken die in de hap-slik-weg-muziekindustrie past, je verzet je tegen muziek als fastfood. Maar ben je ook op andere vlakken bezig met anticonsumeren?

Whitley «O ja. Allee, ik probéér dat zoveel mogelijk te doen. Ik ben opgevoed door een alleenstaande moeder die het niet breed had, ik heb echt geleerd zuinig om te springen met water en eten, al kan het nog gebeuren dat ik iets in de koelkast vind dat ik moet weggooien. Maar ik doe mijn best. Zo ga ik ieder jaar door mijn kleerkast, en alles wat ik niet meer wil, breng ik hier in New York naar een vintageboetiek waar je kleren kan ruilen: Beacon’s Closet. Ze hebben er heel dure vintagespullen, maar ook goedkopere tweedehandskleren. Dus ze kijken naar de winkelwaarde van wat je hebt binnengebracht, en voor dat bedrag kan je dan kleren kiezen uit de rekken. Echt een goed systeem om ieder jaar je garderobe op te frissen zonder iets weg te gooien én zonder geld uit te geven.»

Trixie Whitley, ‘Sway’ verschijnt op 28 oktober bij Unday Records. Whitley concerteert in ons land vanaf

12 december, alle info op www.trixiewhitley.com.