Sweet Sixteen: leven & werken van de Vlaamse tiener

Zestien is zonder meer de meest bezongen leeftijd in de geschiedenis van de popmuziek, en dat is geen toeval: 't is het moment dat je voor het eerst je vleugels spreidt, de springplank naar volwassenheid. Vlaanderen telt vandaag 73.733 zestienjarigen (37.750 jongens en 35.983 meisjes), en de komende weken interviewt Humo verschillende van hen over hoe ze in het leven staan.

'I'll do anything for my sweet sixteen' (Billy Idol). 'I give you my body and soul/Sweet sixteen' (Iggy Pop). 'Sweet sixteen/Gonna spread my wings' (Hilary Duff). 'All over St.Louis/Way down in New Orleans/All the cats wanna dance with/Sweet little sixteen' (Chuck Berry, Vele Anderen). Zestien is zonder meer de meest bezongen leeftijd in de geschiedenis van de popmuziek, en dat is geen toeval: 't is het moment dat je voor het eerst je vleugels spreidt, de springplank naar volwassenheid. Vlaanderen telt vandaag 73.733 zestienjarigen (37.750 jongens en 35.983 meisjes), en de komende weken interviewt Humo verschillende van hen over hoe ze in het leven staan. Over hun gevoelens en hun ouders, hun vrienden, hun angsten en hun eerste keer.

Wat er op je zestiende allemaal verandert, vroegen we eerst aan twee deskundigen die de zestien al een tijdje gepasseerd zijn: Martine Delfos, een Nederlands biopsychologe en auteur van ontelbare boeken over pubers, eetstoornissen, autisme en verschillen tussen mannen en vrouwen; en kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens, die verschillende boeken over opvoeding schreef.

HUMO Hoe was u zelf als jongen van zestien?

Peter Adriaenssens «Als kind was ik heel angstig, en als tiener was ik een stille gast. Alcohol lustte ik niet, en roken was er niet bij. Ik was niet echt een man van de wereld, vrees ik. Om een voorbeeld te geven: in mei '68 was ik een jaar of zestien, maar die gebeurtenissen zijn totaal aan mij voorbijgegaan. Ik ben de oudste van zes kinderen, en ik ben erg beschermd opgevoed. Ik droomde ervan poppenspeler te worden, maar mijn vader was arts, en in mijn milieu was het niet meer dan logisch dat ik dan zelf ook arts zou worden.

»Pas aan de universiteit heb ik kennisgemaakt met het echte leven. Ik ben nu kinderpsychiater, en als ik klasgenoten van toen zie, zeggen ze altijd dat ze dat nooit hadden verwacht: dat ik iemand zou worden die stellingen inneemt. Zij waren voorbestemd om een groot lawaai te worden; niet ik.»

HUMO Zestien jaar is een kantelmoment op weg naar de volwassenheid. Hoe komt dat eigenlijk?

Adriaenssens «Als je zestien bent, gebeurt er van alles in je hoofd. Op scans zie je duidelijk hoe de hersenen, naarmate je ouder wordt, evolueren van licht naar donker - hoe donkerder, hoe meer zenuwverbindingen, en hoe meer zenuwverbindingen, hoe 'wijzer' je bent. De hersenen van een vijfjarige zien er nog zeer licht uit, bij een twintigjarige zie je één donkere vlek achter het voorhoofd.

»Een baby wordt geboren met een pakket hersencellen, maar hij kan nog niets: niet praten, niet fietsen... Maar na zes weken kan een moeder al het onderscheid maken tussen haar baby die huilt omdat hij honger heeft of omdat hij troost zoekt. Je hóórt bij wijze van spreken hoe die hersenen zich in beweging zetten en zich beginnen te specialiseren.

»De periode tussen je veertiende en je zestiende is een scharniermoment in die hele ontwikkeling. Het systeem is zich dan volop aan het herorganiseren, en is daardoor soms heel labiel. In die twee jaar tijd zetten jongeren een enorme stap. Zestienjarigen beginnen te denken over hun toekomst: wat wil ik later? Veertienjarigen denken veel meer: wat wil ik nú? Ze zijn bezig met de nieuwe gsm die ze vandaag willen en de kleren waarin ze zaterdag uitgaan.

»Ze reageren ook nog zeer impulsief. Als je tegen een veertienjarige zegt: 'Och jong, van jou komt later niks terecht', dan voelt hij zijn hersenen meteen koken - en geeft-ie je een mot in je gezicht. Op hun zestiende beginnen de 'wijze' hersenen het over te nemen. Dan reageren ze: 'O ja? Denk jij dat er van mij niks terechtkomt? We zullen weleens zien.' Dat impulsieve is er nog, maar het wordt gecontroleerd en gecorrigeerd. Volwassenen hebben nog een kern van die impulsiviteit bewaard, maar hebben het - meestal - onder controle. Wij denken ook soms bij onszelf: 'Val dood!' Een tiener zégt het.»

Lees het volledige artikel in Humo 3541

undefined

'Sweet Sixteen' in de muziek: bekijk de clips

De bekendste lofzangen op de 16-jarige leeftijd op een rijtje gezet, te beginnen met Chuck Berry's klassieker.