Tabaksindustrie negeert EU-verbod op menthol
Tabaksfabrikanten stoppen nog altijd de omstreden stof menthol in sigaretten en roltabak. Een grote groep Europese gezondheidswetenschappers pleit vandaag in Brussel voor ingrijpen. Er moet een volledig verbod komen, vinden zij.
Sinds enkele jaren is deze toevoeging als geur- en smaakstof al verboden in de EU. Menthol vergemakkelijkt het inhaleren van tabaksrook. Het mag daarom als aroma niet meer worden toegepast.
Menthol wordt niettemin sinds het verbod nog steeds aan tabak toegevoegd. Dat gebeurt nu in veel lagere concentraties waardoor het mentholaroma niet langer domineert. Maar volgens toxicologen helpt de menthol ook in kleine hoeveelheden jonge, beginnende rokers bij het wennen aan het inademen van rook. Menthol verdooft de luchtwegen, waardoor hoestprikkels worden onderdrukt.
Selectief winkelen in studies
De industrie zegt in risicorapportages, die de EU aan de bedrijfstak vroeg, dat de concentraties menthol zo laag zijn dat er geen gezondheidseffecten zijn. Maar een groep Europese wetenschappers stelt dat de industrie selectief heeft gewinkeld in studies en vooral putte uit onderzoeken die de bedrijfstak zelf opzette en financierde. De tabaksfabrikanten hebben volgens hen onafhankelijke studies genegeerd, waarin effecten van menthol ook in zeer lage concentraties worden aangetoond.
‘Er is inmiddels veel wetenschappelijke literatuur over menthol in tabak. De industrie kent die studies. Maar met die kennis is niets gedaan’, zegt Reinskje Talhout, tabaksonderzoeker bij het Centrum voor Gezondheidsbescherming van het RIVM, het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid. Het RIVM adviseert vandaag – samen met een reeks andere Europese organisaties voor de volksgezondheid – om menthol volledig te bannen.
Volgens Talhout schendt de tabaksindustrie in feite nu al de Europese richtlijn die menthol verbood omdat de stof het inhaleren vergemakkelijkt. ‘Ook het huidige, gereduceerde gebruik van menthol valt strikt genomen onder het verbod van de richtlijn, omdat het effect niet anders is. Maar de tabaksindustrie denkt daar anders over.’
Industrierapporten zijn niet volgens wetenschappelijke normen opgesteld
Wetenschappers, die samenwerken in de JATC (Joint Action on Tobacco Control), een door de Europese Commissie opgezette expertgroep, analyseerden rapportages van de tabaksindustrie over schadelijke effecten van toevoegingen. De fabrikanten moesten van vijftien risicovolle toevoegingen beschrijven in hoeverre de stoffen de giftigheid van tabak en de verslavende werking ervan beïnvloeden. De industrierapporten zijn volgens de JATC onvolledig en niet volgens wetenschappelijke normen opgesteld. Volgens de onderzoeksgroep zijn ze voor EU-lidstaten ongeschikt om beleid op te baseren.
Marktleider Philip Morris wil niet inhoudelijk reageren. Het bedrijf wil eerst met de JATC praten. De Nederlandse staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis noemt het ‘onacceptabel dat tabaksfabrikanten de uiterste randen van de regelgeving opzoeken om met toevoegingen aan tabak – zoals menthol – roken zo aantrekkelijk mogelijk te maken en te houden voor vooral jongeren.’ Blokhuis kondigt aan dat hij de regels voor toevoegingen als menthol wil aanscherpen.
De Europese onderzoeksgroep pleit voor onderzoek door externe wetenschappers naar de effecten van risico-additieven in tabak. Van fabrikanten die grote commerciële belangen hebben bij toevoegingen aan tabak kan niet worden verwacht dat zij eerlijk en objectief rapporteren over de risico’s, aldus de onderzoekers.
(Trouw)
