Tamino, binnenkort weer alle dagen op uw radio: 'Ik zou het heel leuk vinden om door te breken in Egypte'

Tamino (21), de boy wonder van de Belgische popmuziek, straalt de bescheidenheid uit van iemand die wéét dat hij het allemaal heeft: tonnen songschrijverstalent, een stem als een klok en een gebeeldhouwd profiel, waarmee hij het evengoed tot het nieuwe gezicht van Dior had kunnen schoppen. Ruim een jaar na zijn debuut-ep ‘Habibi’, heeft hij nu ook nog eens een eerste volwaardige plaat in de rekken, ‘Amir’, waar hij met recht trots op is. ‘Ik ben blij dat ik geen enkele toegeving heb gedaan op wat ik voor ogen had.’

Op zondag 30 juni te zien op Rock Werchter.

Tamino «Helemaal in de beginfase van ‘Amir’ hebben producers Jo Francken en PJ Maertens me eens uitgelegd hoe ze me zagen. Ze vertelden me dat je twee types zangers hebt: de helden en de antihelden. Veel zangers tegen wie ik opkijk, de meesten misschien wel, zijn antihelden: Serge Gainsbourg, Tom Waits, Bob Dylan in zekere zin ook. Maar Jo en PJ zeiden me: ‘Jij bent geen antiheld, jij bent een held.’ Ik mocht op ‘Amir’ niet klinken als een verwaaide singer-songwriter die op een zolderkamertje op een kapotte gitaar zit te tokkelen. Het moest groots klinken, majestueus, trots. Je kunt het vergelijken met de oude Arabische muziek waar ik van hou: daar zit vaak een soort tristesse in, maar steeds gebracht met een rechte rug. Zo hebben we het ook op ‘Amir’ aangepakt. Ik leg mijn hart bloot, maar ik zeg nooit: ‘Ocharme ik.’»

HUMO Je hebt een jaar aan de plaat gewerkt. Dat is kort, als je bedenkt wat je tussendoor nog allemaal hebt moeten doen.

Tamino «Ik heb het afgelopen jaar geen seconde tijd gehad voor iets anders dan muziek. Als ik eens een paar dagen geen optredens, promotrips of wat dan ook gepland had, trok ik meteen de studio in om op te nemen, of om mee te werken aan de arrangementen of de productie. Het voordeel van die verspreide studiosessies was dat ik als een buitenstaander kon kijken naar wat ik gedaan had. Als je pas na vier of vijf weken een nummer terughoort dat je hebt opgenomen, is het alsof je het voor de eerste keer hoort. Dat is een zegen geweest voor de plaat. Hier en daar hebben we wat dingetjes aangepast of zelfs weggegooid.»

HUMO Zoals?

Tamino «We hebben met een fantastisch Arabisch orkest uit Brussel gewerkt, Nagham Zikrayat. In één nummer, ‘Verses’, hebben we hun bijdrage bijna helemaal geschrapt. Alleen aan het einde hoor je er nog een stukje van. Een orkest over het hele nummer draperen, was van het goede te veel. Het was cooler om het bij een gitaar en een stem te houden, en een paar extra elementen die er subtiel beginnen in te komen.

»Nagham Zikrayat heeft de sound van ‘Amir’ wel voor een groot deel bepaald. Dat was al van bij het begin mijn idee: ik wilde dat de melodieën versterkt en gedubbeld werden door een groot Arabisch orkest, een firqa. Ik vind dat mooi, veel instrumenten die hetzelfde thema spelen.»

HUMO Pardon my French, maar het is niet meteen muziek die je in pitazaken hoort.

Tamino «Nee, het is muziek uit de gouden jaren van het Arabische lied, grofweg de jaren 50 en 60. De hedendaagse Arabische muziek, die je in pitazaken hoort, komt daaruit voort, maar vind ik oneindig veel minder goed. Of je het nu hebt over compositie, opnamekwaliteit of inhoud: het lijkt allemaal nergens op. Als je dan Fairouz hoort, een Libanese zangeres die furore maakte in de jaren 60 en 70, dat is een wereld van verschil. Een mooiere, meer onwereldse stem dan de hare heb ik nooit gehoord.

»Die kwaliteit had je toen nog. Niet voor niets lieten veel westerse artiesten zich erdoor inspireren: Robert Plant is bijvoorbeeld fan van de Egyptische zangeres Oum Kalthoum. Wij zijn met Nagham Zikrayat in zee gegaan omdat ze muziek uit die golden age spelen, en dat ook nog eens geweldig góéd doen.»

HUMO Wisten de leden dat jij de kleinzoon bent van wijlen de beroemde Egyptische zanger en acteur Moharam Fouad?

Tamino «Ja, daarom zijn we in contact gekomen. Zij wilden een avondvullend programma maken met de muziek van mijn grootvader, en ze vroegen of ik de nummers wilde komen zingen. Dat heb ik beleefd geweigerd, omdat het niet juist zou hebben gevoeld. Ik spreek om te beginnen al geen Arabisch – ik ben in Mortsel opgevoed door mijn Belgische moeder – dus ik zou de nummers fonetisch hebben moeten leren. Maar een paar weken later heb ik de vraag omgekeerd: ‘Willen jullie op míjn plaat spelen?’ Zodoende.»

HUMO Spiegel jij je weleens aan je grootvader? Hij heeft ook jong gedebuteerd.

Tamino «Ja, nog een jaar eerder dan ik. Hij speelde op z’n 19de in de film ‘Hassan en Nayima’, een Arabische variant op ‘Romeo en Julia’. Hij speelde Hassan, en de liedjes die hij in de film zong, zijn hits geworden.

»Nu, het is lastig om je aan hem te spiegelen zonder onzeker te worden. Hij stierf toen ik amper 5 jaar was, maar via verhalen en interviews en clips op YouTube weet ik dat hij een ongelooflijk getalenteerde en charismatische man was. Ik heb ook respect voor zijn parcours: van straatarm schoenenpoetsertje tot wereldberoemde crooner. Enfin, toch in de Arabische wereld.»

undefined

'Mocht ik geen muziek meer kunnen maken, dan zou ik vast doodongelukkig zijn ''

HUMO Je grootvader speelt mee op ‘Amir’, zij het in een verknipte versie.

Tamino «Jo Francken had het idee om Inne Eysermans van Amatorski ‘stoorzenders’ te laten creëren. We wilden weliswaar een grootse, warme plaat maken, maar er moest ook contrast zijn, disharmonie, waardoor de schoonheid nog beter tot haar recht zou komen. Ik wist dat Inne graag met cassettetjes werkt, dus liet ik haar aan de slag gaan met mijn grijsgedraaide cassettetjes met de muziek van mijn grootvader. In het resultaat valt niks meer van het origineel te herkennen – Inne is echt een tovenaar met geluid – maar voor mij voelt het goed om te weten dat het mijn grootvader is. Álles aan ‘Amir’ staat dicht bij mezelf.»

HUMO Ook de titel: ‘Amir’ is je tweede voornaam.

Tamino «Ik heb lang gezocht naar een goeie titel, maar op een gegeven moment dacht ik: ‘Wat ben ik eigenlijk aan het doen? Als alles op de plaat zo dicht bij mij ligt, waarom het dan verder gaan zoeken?’ Bovendien vond ik die titel ook symbolisch juist. ‘Amir’ betekent ‘prins’ in het Arabisch, en een prins wordt geboren als prins, hij kiest er niet voor. Zo heb ik het gevoel dat ik geboren ben als muzikant, dat ik er nooit voor heb gekozen. Voor mij is er geen andere optie: mocht ik geen muziek meer kunnen maken, dan zou ik vast doodongelukkig zijn.

»Daarnaast is een prins doorgaans ook jong, en heeft hij nog veel te leren voor hij koning kan worden. De teksten op ‘Amir’ gaan dan ook voor een groot deel over belangrijke dingen des levens die ik voor het eerst meemaak, en waarmee ik probeer om te gaan. De liefde, bijvoorbeeld.»

HUMO Heb je de liefde gevonden, dan?

Tamino «Ja. Ofwel heeft de liefde mij gevonden. Da’s voor het eerst in mijn leven (lachje).»

HUMO ‘Your loving arms are the true delight,’ zing je in ‘Persephone’. Maar ook: ‘I am only here to break your heart in two.’ De liefde is bij jou nooit eenduidig.

Tamino «Een liefdesliedje zonder tegenstrijdigheid is voor mij geen goed liefdesliedje. Muziek – of kunst in het algemeen – zonder gelaagdheid, daar hou ik niet van. Ik wil niet oordelen, maar als Adele een nummer schrijft over liefdesverdriet, is dat altijd een volbloed heartbreak-nummer. Het is meteen voor de volle honderd procent duidelijk voor iedereen. Niet dat ik daar een probleem mee heb, alleen boeit het mij niet zo. Ik schrijf liever teksten met een grijze zone: je kunt er als luisteraar nooit helemaal de vinger op leggen waarover het gaat.

»‘Persephone’ is begonnen als een heel persoonlijk nummer, over hoe ik omga met de liefde. Maar op een gegeven moment was ik een boek aan het lezen over de Griekse mythen, en zag ik parallellen met Hades, de god van de onderwereld. Ik heb er dan voor gekozen om me in de tekst als het ware te verschuilen achter het personage van Hades. Omdat ik dat mooi vond, maar ook omdat ik nu eenmaal geen liedjes wil schrijven waarin ik haarfijn uit de doeken doe wat ik persoonlijk zoal heb meegemaakt. Een goeie song is voor meerdere interpretaties vatbaar, en juist daarom lijkt hij persoonlijk tot de luisteraar gericht. Ik heb dat bijvoorbeeld met ‘Hallelujah’ van Leonard Cohen, een artiest voor wie ik grote bewondering heb. Het is misschien een beetje een cliché, maar dat is zó’n geniale song.»

bewuste romantiek

HUMO Klopt het dat je een deel van ‘Amir’ hebt opgenomen in je appartementje in Antwerpen-Noord?

Tamino (knikt) «Een paar vocals, en wat dingetjes op de oed (een soort Arabische luit, red.). Ik heb er ook wat geprogrammeerd.»

HUMO Grappig.

Tamino «Hoezo?»

HUMO Ik heb twaalf jaar in datzelfde appartementje gewoond.

Tamino «Wat toevallig, zeg. Ik snap wel dat je er zo lang gewoond hebt: ’t is een toffe plek. Ik noem het altijd mijn atelier, omdat ik er al veel nummers heb geschreven. Maar ik slaap er ook, het is echt mijn thuis. Het is de eerste keer dat ik mijn eigen plekje heb: voordien heb ik altijd bij mijn moeder gewoond, en toen ik in Amsterdam aan het conservatorium studeerde, had ik huisgenoten.»

HUMO Je huisbaas, een goeie vriend, vertelde me dat jij in de zomer weleens op je keyboard meespeelde met het wijsje van de ijskar.

Tamino (verbaasd) «Heeft hij dat gehoord? (lacht) Maar het klopt wel, ik speel graag melodieën na. En ik hou van geluidjes in het algemeen. Onlangs heb ik in Egypte nog opnames gemaakt van de zee, en van pratende mensen. Tom Waits had dat in de jaren 80 ook: hij begon zich te interesseren voor het geluid van machines en zo, en die geluiden is hij gaan integreren in z’n nummers.»

HUMO Waarom was je in Egypte?

Tamino «Mijn jongere broer Ramy maakt al mijn foto’s en videoclips, en ik was met hem naar Dahab gereisd, aan de Golf van Akaba, om foto’s te maken voor het artwork van de plaat. We waren daar al eerder geweest, dus we wisten dat die plek het best de sfeer van ‘Amir’ opriep.»

HUMO Je vader, een geboren Egyptenaar, gaf je ooit de raad: ‘Als je naar Egypte gaat, doe dan je oorbel uit, want ze lachen daar ginder niet mee.’

Tamino (lacht) «Hij is inmiddels teruggekomen op die uitspraak. Terecht, want niemand keek op of om toen ik in Egypte was. Ja, er werd me weleens gezegd dat ik op een piraat lijk, maar verder niks. Wat wel zo is: in Egypte heet ik Amir. Tamino, dat snappen ze daar niet, terwijl ik bij de naam Amir nooit uitleg hoef te geven. Iedereen heeft er wel een neef of een buurman die Amir heet.»

HUMO Zou je het leuk vinden om in Egypte door te breken?

Tamino «Ik zou dat cool vinden, ja.

»Samen met mijn vader heb ik deze week integraal naar mijn debuutplaat zitten luisteren, en ik zag dat hij geëmotioneerd was, dat hij het vóélde. Hij zei letterlijk: ‘Dit voelt zo vertrouwd, maar tegelijk ook zo nieuw.’ Als ik dat van meer Egyptenaren zou te horen krijgen, of van andere Arabieren, zou ik erg blij zijn.»

HUMO Onder de YouTube-clips van je bekendste nummers staan veel Turkse reacties.

Tamino «Ik heb al twee keer in Istanbul opgetreden, en daar zongen ze elk woord mee van de nummers die ze kenden. Grappig en tof, maar ik heb werkelijk géén idee waarom ze uitgerekend in Turkije zo enthousiast zijn.»

undefined

undefined

'Mensen vragen me weleens waar mijn liedjes vandaan komen, maar dat weet ik niet.'

HUMO Je bent hoe dan ook naam aan het maken in het buitenland. Op je Instagram zag ik je zelfs in een gemoedelijk onderonsje met de grote Quincy Jones.

Tamino «Dat was op het Montreux Jazz Festival, waar we allebei optraden. De baas van het festival had ons backstage aan elkaar voorgesteld. Geweldig om de hand te kunnen schudden van zo’n levende legende, de man die Michael Jacksons ‘Thriller’ heeft geproducet. Hij was superlief, en toen hij hoorde dat we uit België kwamen, begon hij verhalen te vertellen over Jacques Brel, en over Toots Thielemans: ‘He could make you cry with just that little harmonica.’»

HUMO Was het voor jou van bij het begin een uitgemaakte zaak dat je in het Engels zou zingen?

Tamino «Ja. In het Engels heb ik me altijd het comfortabelst gevoeld. Ik schreef als kind al liedjes met Engelstalige teksten.»

HUMO Je bent een erg productieve songschrijver: ik las dat je voor je ep de vijf beste nummers gekozen hebt van de dertig die je er al geschreven had.

Tamino «Ik had er veel meer geschreven, maar dertig nummers daarvan waren eventueel goed genoeg voor de ep. Voor ‘Amir’ had ik ook de keuze uit twintig songs, daar heb ik er dan twaalf uit gekozen. Ik schrijf dus best veel, ja.

»Mensen vragen me weleens waar mijn liedjes vandaan komen, maar dat weet ik niet. Leonard Cohen zei ooit: ‘If I knew where songs came from, I would go there more often.’ Ik weet wel dat ik moet wérken vooraleer er iets komt. Actie en dan pas inspiratie, andersom lukt het niet.»

HUMO Heb je het over Leonard Cohen als je in ‘Will of this Heart’ zingt: ‘Your song fades in like morning / Your song creeps into my day.’

Tamino «Neenee, dat gaat niet over Leonard Cohen, maar weer over de liefde (lacht).

»Kahlil Gibran, één van mijn favoriete schrijvers, zegt in zijn boek ‘De profeet’ (uit 1923, red.) dat je maar beter van de liefde kunt wegblijven, als je niet bereid bent om verwond te worden door de zwaarden die verstopt zitten in haar vleugels. ‘Je zult lachen, maar nooit je volle lach. En je zult huilen, maar nooit al je tranen.’ Dat is waar ‘Will of this Heart’ over gaat: wie de liefde omarmt, kan hoge toppen scheren, maar ook dieper vallen dan hij ooit gezeten heeft. Dat risico loop je niet wanneer je ervoor kiest om niet aan de liefde mee te doen, maar dan zal je leven wel vlakker zijn.

»‘Will of this Heart’ is, net als veel van mijn nummers, een uiting van het conflict waar ik al sinds mijn puberteit mee worstel: dat tussen romantiek en nihilisme.»

HUMO Leg uit?

Tamino «Als je vanuit het heelal naar de aarde kijkt, heeft het leven geen enkele zin. Als puber besef je dat, en je kunt daar op twee manieren mee omgaan: ofwel word je helemaal depressief en apathisch, ofwel ga je zelf op zoek naar zin. Ik heb voor dat laatste gekozen, al wil ik dat op een slechte dag weleens vergeten. Maar de romantiek in mijn nummers is bewust gekozen, ze is een rebellie tegen het idee dat het leven geen zin heeft.»

HUMO Ben je religieus? Ik vraag het omdat ik in mijn voorbereiding drie keer op het woord God ben gestoten: ‘God’ van John Lennon heb je ooit één van je favoriete nummers genoemd, net als ‘God’s Song’ van Randy Newman. En je bio zegt dat je bent opgegroeid in Mortsel-Oude God.

Tamino (lacht) «Allemaal niet gelogen.

»Kijk, ik ben niet tégen religie. Ik vind niet dat we sowieso beter af zouden zijn als het niet zou bestaan. In God geloof ik niet per se, al geloof ik wel in iets goddelijks, iets spiritueels, waar je als mens mee in contact kunt treden via kunst. Wanneer ik een concert van Nick Cave bijwoon, word ik als het ware getransporteerd naar een hogere plek. Ik heb zulke ervaringen nodig, want ze zorgen ervoor dat ik beter functioneer in het dagelijkse leven. Ik ben dan ook tamelijk gelukkig, in tegenstelling tot wat mensen vaak denken wanneer ze mijn muziek horen.»

HUMO Houden zo, Tamino.

Tamino (glimlacht) «Ik was niet van plan om ongelukkig te worden.»

‘Amir’ van Tamino verschijnt op 19 oktober bij Caroline.