TaxiWars: Barman aan het stuur

De dichter is een ziener, of alleszins een serendipiteitmagneet: uitgerekend in de week dat TaxiWars – Tom Barman met een strak jazztrio als rugdekking – de baan opging, in de prille zomer van 2014, scheerde het internetbedrijf genaamd Uber langs nieuwskolommen en tickertapes, en de oorlog is nog altijd in volle swing.

TaxiWars serveert bebop met plastic weerhaken, freejazz voor de generatie van de kapotte aandachtsboog, kekke footstompin’ music van contrabassist Nicolas Thys, drummer Antoine Pierre en saxofonist-componist Robin Verheyen waarin Barman straat- en andere poëzie laat opborrelen. De geesten van John Coltrane, Duke Ellington en Count Basie (’t is alweer puur toeval dat die een nummer heeft dat ‘Taxi War Dance’ heet) waren erin rond, en u mag desgewenst ook aan Morphine, Soul Coughing of Buckshot LeFonque denken. Zolang u maar weet dat TaxiWars vrolijk, gejaagd, tijdloos hip en bijwijlen urgent klinkt.

undefined

'Je kunt zo virtuoos zijn als je wil, uiteindelijk gaat het om wat je te vertellen hebt. Rock, jazz, of klassiek: één pot nat' Robin Verheyen

HUMO TaxiWars is zo’n groep die je in een lucide moment bedenkt, maar die er nooit van komt door overvolle agenda’s. Blij dat het er alsnog van gekomen is?

Tom Barman «Ja, maar ik heb het tijdstip weleens vervloekt.»

Robin Verheyen (trekt grote ogen)

Barman «Dat wist hij dus nog niet. Plezant, hè? (lacht)

»Ik overdrijf maar een heel klein beetje, want 2014 was voor mij echt een waanzinnig jaar. Ik heb een tentoonstelling over Belgische kunst in Amersfoort samengesteld, heb meegewerkt aan een documentaire over Van Gogh, heb een plaat van Magnus afgewerkt én ben er vervolgens mee op tournee geweest – (blaast) ik wist soms niet goed waar mijn hoofd stond. Dat Robin aan de andere kant van de Atlantische Oceaan woont, maakt het er ook niet minder gecompliceerd op.»

HUMO Het moest dus snel gaan?

Barman «Het stond zelfs in mijn contract: ‘Als je met deze knakker wil samenwerken, zal het vooruit moeten gaan.’»

Verheyen (lacht hard)

Barman «Oké: dat van dat contract is gelogen, maar ik wist dat het snel zou gaan.»

Verheyen «Dat is toch normaal? Ik ben van het principe dat er iets aan je band schort als het er na twee takes nog niet op staat.»

Barman «In jouw wereld: absoluut. Maar met dEUS maken we compleet andere muziek, en die vereist een andere aanpak. Ik moet nu weer uitkijken wat ik zeg of ze denken bij dEUS dat ik hen géén goeie muzikanten vind, wat ik – luid en duidelijk en for the record – wel degelijk vind. Maar ik merkte dat Robin, Antoine en Nicolas het gewoon zijn om supersnel én accuraat te werken, en daardoor konden we met TaxiWars nog eens iets anders doen. Voor mij anders, dan toch. Robin heeft de nummers eerst gecomponeerd en op papier gezet, vervolgens hebben we ze samen uitgewerkt, zijn we ermee gaan optreden en hebben we ze er in de studio uitgemept. Op één week stond alles erop, opgenomen en gemixt, baf. ‘Worst Case Scenario’ hebben we destijds in negentien dagen opgenomen, gezongen en gemixt, en ik zat al jaren te wachten om dat nog eens over te doen – eindelijk is het ervan gekomen.

»Wat ook hielp, was dat we er net een minitourneetje hadden opzitten. Vier, vijf shows na elkaar, en dan direct van het podium de studio in – die goeie ouwe ICP. En op analoge tape, hè! Iedereen zit maar te jammeren dat onze studio’s één voor één de deuren sluiten, maar niemand boekt ze nog. ’t Kost een serieuze duit, maar je kunt wel een goeie deal sluiten, en het materiaal dat ze in huis hebben is fe-no-me-naal. Die mengtafels! Die microfoons! Ik ben alles behalve een materiaalfetisjist, maar analoog is gewoon beter, punt. Als ik op mijn iPad naar J.J. Cale luister, klinkt dat nog altijd fantastisch; als er vijf minuten later een even fantastisch nummer van MGMT passeert, trekt die klank op niks. Ik heb ‘TaxiWars’ aan de jongens van dEUS laten horen op een crappy autoradio, en het klonk nog altijd fantastisch.»

HUMO Zit je dan niet de hele tijd te denken: ‘Geen koffiepauzes, jongens, time is money’?

Barman «Je moet alleszins héél goed nadenken over wat je doet, maar ik wist op voorhand dat die mannen voor elk nummer hooguit twee, drie takes nodig hadden. Opnemen op tape is zoals filmen op pellicule; ik zal niet de esoterische toer opgaan en het woord ‘magie’ in de mond nemen, maar ’t vereist alleszins een andere staat van concentratie.»

HUMO Het is anders dan wanneer je een harde schijf met terabytes volschrijft, quoi.

Verheyen «Absoluut. Dat is net het probleem van digitaal opnemen: je zit met zeshonderd uur aan materiaal, maar je hebt tijd noch zin om die allemaal te zitten uitpluizen op zoek naar de perfecte take.»

Barman «We hadden een studiotechnicus die goed met analoge tape overweg kon en waar nodig een beetje kon knippen. Nee, jong: het móést op tape.

»Al bleek aan het einde van de rit dat het anno 2015 eigenlijk een technisch huzarenstuk is om een plaat op de ouderwetse manier te maken. We vroegen Dick Beetham, de man die de laatste twee platen van dEUS en onze tweede Magnus had gemasterd, of hij ‘TaxiWars’ ook onder handen wilden nemen, en hij mailde direct terug: ‘Great guys, like it a lot! Only: I don’t have a tape machine.’ Serieus: hij heeft heel Londen afgezocht naar zo’n analoge tapemachine, en halverwege is ze dan nog in panne gevallen ook. Nee, je moet het echt willen (lacht).»

E-mineur

HUMO TaxiWars gedijt perfect in het Barman-universum: er zat per slot jazz in ‘Worst Case Scenario’, ‘Theme from Turnpike’ drijft op een sample van Charles Mingus, en Tom heeft nog compilaties samengesteld voor Blue Note en Impulse. Moest jij ervoor uit je comfortzone treden, Robin?

Verheyen «Hoe bedoel je?»

HUMO Ik vroeg me gewoon af of jij het soort jazzcat bent dat men – geheel onterecht, uiteraard – weleens verwijt dat het oogkleppen draagt.

Barman «Hoezo, onterecht?»

Verheyen «’t Is al goed. Je weet dat ik alleen narrow-minded ben als het op de kwaliteit van de wijn op onze rider aankomt.»

Barman (gespeeld) «Gelukkig ben jij geen echte jazzman, Robin, maar een jazzrocker – dat scheelt.»

HUMO Opnieuw dan maar: is ‘TaxiWars’ de plaat die je allang wilde maken?

undefined

Verheyen «O ja, ik werk heel graag met zangers en zangeressen – het genre waarin ze zich meestal ophouden doet er verder niet toe: jazz, rock, klassiek, anything goes. De enige voorwaarde is dat hun stemmen me iets dóén. Toen ik de nummers aan het schrijven was, dacht ik dus zeker niet: ‘Wow, nu ga ik met een rockmuzikant werken, laat ik m’n rockknop maar gauw indrukken. Hop: e-mineur.’»

Barman (tegen Humo) «Dat krijg je dus, hè, van die kleine pesterijtjes – alsof alle rocknummers in e-mineur staan. Op een bepaald moment was ik in de studio wat op de piano aan het tokkelen – ik zeg met opzet ‘tokkelen’, want ik zou liegen als ik zei dat ik piano speel. Soit: onze bassist Nicolas begint er luid doorheen te praten, waarop (gebaart naar Verheye) hij hier zegt: ‘Ssst, Nico. (Geprononceerd) Tom is met zijn akkoordjes bezig.’»

HUMO Waren jullie eigenlijk vertrouwd met elkaars werk?

undefined

Barman «Totaal niet. Hij kende ‘The Ideal Crash’ hoogstens van in (nadrukkelijk) zijn stu-den-ten-tijd.»

Verheyen «Dat zeg jij dan weer graag, hè? ‘Zijn studententijd.’»

Barman «Ik heb wel een paar platen van hem opgelegd, en ben eens naar een optreden gaan kijken. En later is hij eens met Magnus komen meespelen. Maar eigenlijk stonden we compleet fris tegenover elkaar, en dat werkte.»

HUMO Mag ik zeggen dat het openingsnummer ‘Death Ride Through Wet Snow’ iets heeft van ‘Theme from Turnpike’?

Barman «Hey: van mij mag het allemaal. Als iemand vraagt hoe TaxiWars klinkt, dan zeg ik: ‘Als Alan Vega van Suicide die bij Don Cherry zingt.’ Of iets in die trant. We hebben alleszins weinig genamedropt voor we eraan begonnen – ik had Robin alleen laten weten dat Max Roach één van m’n toppers is. En je moet niet denken dat ik met Robin alléén over jazz praat, we hebben het net zo goed over de hiphop van El-P.

Bekijk de officiële video voor TaxiWars' 'Death Ride Through Wet Snow':

undefined

»Ik stond erop dat TaxiWars een klassiek jazztrio zou worden: bas, drums, saxofoon. De eerste tracks die Robin schreef, hadden niet alleen de juiste punch, maar ook die goeie ouderwetse swing, en later kwam daar nog een – ik noem het voor het gemak even zo – abstracte toets bij, en dat vond ik helemaal de max. Het uitwerken ging dan ook supervlot: we hebben veertien nummers opgenomen, waarvan er elf de plaat hebben gehaald.»

HUMO Met de muzikanten van dEUS en Magnus ben je bij wijze van spreken al jaren getrouwd, waardoor ze aan een half woord genoeg hebben om te weten waar jij naartoe wil. Kon je die drie jazzcats eigenlijk wel goed de baas?

Barman «Ja, hallo? Alsof ik bij dEUS dicteer hoe ze hun instrumenten moeten vasthouden.

»Als het ging over welk nummer we het eerst zouden afwerken, dan hadden Robin en ik weleens woorden: hij is een even grote stijfkop als ik. Maar power struggles zijn er niet geweest. (Tegen Verheyen) Maar dat zal natuurlijk veranderen als we 3,5 miljoen platen verkopen.»

Verheyen «Amai.»

Barman «Eén keer heb ik een instrument vastgehouden tijdens de opnames, voor het openingsnummer. En ik heb er braaf de toestemming voor gevraagd.»

Verheyen «Dat zal dan gebeurd zijn toen ik nét even een luchtje was gaan scheppen.»

Barman «Niet waar, jong! Ik heb luid en duidelijk gezegd: ‘Ik ga daar even een feedbackske op zetten.’ Het is een orgeltje met feedback geworden.

»Maar om op de vraag te antwoorden: de taken waren goed verdeeld, en we zijn vanaf dag één open en direct geweest. Zei ik iets als ‘Sorry, Robin, ik voel het niet’, dan werd er niet eindeloos geneut. En omgekeerd ook niet.»

Verheyen «Het voordeel is dat wij het allebei gewoon zijn om bandleader te zijn: we weten perfect wanneer we knopen moeten doorhakken. Soms deed ik het, soms Tom. En daarna: you gotta live with it. Nu ja: het was geen dubbele dictatuur, hè. In popmuziek is het misschien beter als één iemand de lakens uitdeelt, maar in jazz werkt dat niet zo goed. Als ik een jazzkwartet zie waarin het alléén maar om de saxofonist of de pianist draait, dan is er muzikaal iets mis.»

Barman «Rock is helemaal anders: je zit met veel meer sporen, eindeloos veel mogelijkheden – ’t is eigenlijk wreed vermoeiend (lacht). Hier zaten we met een duidelijk afgelijnde compositie, vier muzikanten en géén overdubs. En verder zie ik geen verschil tussen wat een rockdrummer en een jazzdrummer doen: het voelt juist aan of niet, punt. Ik ben dan ook niet geïntimideerd omdat ik toevallig tussen jazzmuzikanten sta, of toch niet meer dan wanneer ik in dEUS met Mauro of Alan (Gevaert) speel.»

Verheyen «Wat Tom doet, of bij uitbreiding eender welke grote rockmuzikant, is even impressionant als wat jazzmuzikanten doen. Je kunt zo virtuoos zijn als je wil, uiteindelijk gaat het om wat je te vertellen hebt. Rock, jazz of klassiek: één pot nat.»

undefined

undefined

undefined

'Sommige cross-overmuziek verdient het voor het Internationaal Strafhof van Den Haag gedaagd te worden' Tom Barman

Jaar van de rock

HUMO Onlangs brachten Nordmann – jazz meets rock meets fusion – en STUFF. – jazz meets funk meets fusion meets elektronica – hun debuut uit. Is jazz...

Barman (onderbreekt) «Oh my God, nee, ik zie de krantenartikels al voor me.»

Verheyen «‘Jazz leeft!’»

Barman «Djeezes.»

HUMO ‘2015: het jaar van de jazz’?

Verheyen «Als je ’t mij vraagt, wordt 2015 misschien wel het jaar van de rock.»

HUMO Het jaar van de Belgische jazzcross-over, dan?

Barman «Is TaxiWars dan een cross-over? Laat het aan iemand horen die mij en Robin van haar noch pluim kent, en wie weet vinden ze het gewoon een interessant, swingend plaatje. Want dat is het voor mij toch: vitale, dansbare, energieke jazz waarin iemand af en toe zingt, declameert of – in het geval van ‘Who Dat?’ – roept. Verder is het puur toeval dat er nu in België een handvol platen uitkomt waarin jazz wat meer op de voorgrond treedt.»

Verheyen «Dat is waar. Spring in Brooklyn een club binnen en je struikelt over de groepjes die jazz, hiphop en consorten combineren.»

Barman «Mag ik daaraan toevoegen dat sommige van die cross-overdingen het verdienen voor het Internationaal Strafhof van Den Haag gedaagd te worden?»

HUMO Genoteerd. Feit is dat jazz ooit de ultieme dansmuziek voor hipsters was, en dat jazzmuzikanten de coolste cats op de planeet waren. Tegenwoordig is het niet meer dan een vitale niche.

Verheyen «Laten we wel wezen: er is ook weinig aandacht voor, hè. Als iemand van mijn eigen familie eens naar een concert komt kijken, vindt hij of zij het meestal te gek: ‘Hey, ik wist niet dat jazz zo lekker kon klinken.’ Kortom: hun beeld van jazz reikt niet verder dan Michael Bublé.»

Barman «Och, misschien zit jazz daar wel goed, in de marge.»

Verheyen «Mja, maar het is de laatste jaren nog veel verder uit de mainstream gepusht. Tien jaar geleden was er in veel kranten nog plek voor recensies van jazzplaten, nu moet je al héél goed zoeken, en dat is jammer.»

HUMO Wat vinden jouw New Yorkse jazzvrienden van ‘TaxiWars’?

Barman «Dat wil ik nu ook wel eens weten, zie.»

Verheyen «Omdat jullie denken dat mijn jazzvrienden alléén naar pure jazz luisteren? Ze zijn echt wel meer open-minded dan jullie denken (lacht). Het toeval wil dat ik ze net een paar tracks heb laten horen, en ze waren behoorlijk enthousiast. Nu ja: het doet me natuurlijk plezier, maar ik zit zeker niet naar hun goedkeuring te hengelen. En als iemand me morgen komt vertellen dat ik uitverkoop houd omdat ik met Tom in TaxiWars zit: ik zou hem recht in zijn gezicht uitlachen, want ik heb precies gedaan wat ik wil. ‘TaxiWars’ is een vette plaat, punt uit. Wat dat betreft trek ik me graag op aan mijn vriend Dré Palmaerts, dé ultieme Belgische jazzdrummer, tegenwoordig vooral bekend als de drummer van Melanie De Biasio: een waanzinnig goeie muzikant die zich verder geen bal aantrekt van wat je als muzikant zogezegd wél of niet hoort te doen, in de jazz of daarbuiten. Als ik zin heb om muziek te schrijven voor een klassiek ensemble, dan dóé ik dat. Vorig jaar heb ik in Senegal gespeeld met lokale muzikanten: heerlijk, en die Afrikaanse ritmes vinden nu hun weg naar mijn eigen muziek. Verder heb ik het titelnummer ‘TaxiWars’ geschreven met modi van de 20ste-eeuwse klassieke componist Olivier Messiaen: geen kat die het hoort, maar...»

Barman «De onopmerkzame luisteraar dankt je, Robin. Needless to say dat het mij natuurlijk ook compleet was ontgaan.

»Weet je wat ik raar vind? Dat sommige journalisten die goed vertrouwd zijn met zijn back catalogue de Robin van TaxiWars nu proberen te rijmen met het idee dat ze van hem hebben. En blijkbaar valt dat niet mee, want bij ons schijnt hij veel ruiger te spelen. So what? Robin heeft als geen ander begrepen dat je zo veel mogelijk moet diversifiëren, wil je niet in één of ander hok gedrumd worden waar je je niet thuisvoelt. Extreem voorbeeld: veel acteurs beginnen als rocker, maar als ze daar niet echt goed in zijn, worden ze acteur – begrijpelijk, want het is veel gemakkelijker. Serieus: als ze na een halve carrière als acteur nog eens voor hun plezier een plaat gaan opnemen, denkt iedereen: ‘O nee, weer zo’n acteur die doet alsof hij muzikant is.’ Kortom: je moet het er zo vroeg mogelijk instampen – I could be this, but I could also be that, and I also like this and that.»

HUMO Is ‘TaxiWars’ het begin van een – verschoning: het slot van ‘Casablanca’ komt hier even aanwaaien – mooie muzikale vriendschap, of laten jullie het hierbij?

Verheyen «’t Voelt te goed om ermee op te houden: we gaan er dus mee door.»

Barman «We hebben ook net de bevestiging gekregen dat de plaat een internationale release krijgt, en die gaan we ondersteunen met een tourneetje in het buitenland. Daar kijk ik nu al naar uit, maar ’t wil ook zeggen dat we ons repertoire wat zullen moeten uitbreiden. Touren op één plaat is niet te doen.

»‘Death Ride Through Wet Snow’ is het laatste nummer dat Robin had geschreven voor we in de studio trokken, en het smaakt echt naar meer. Was hij nu geëindigd met iets middelmatigs, dan had ik gezegd: ‘Laat maar, ’t is goed zo.’ (lacht)»