The Big Lebowski is al twintig jaar cool

Niemand bevroedde dat The Big Lebowski (1998), de bizarre filmkomedie van de gebroeders Joel en Ethan Coen, twintig jaar later zo’n enorme cultstatus zou krijgen. Een speciale dvd-uitgave, een langverwacht vervolg en zelfs een nieuwe religie tonen de niet aflatende fascinatie voor de film aan.

Weinig filmmakers kunnen er prat op gaan de kiem te hebben gelegd voor een nieuwe geloofsrichting. Regisseurs Joel en Ethan Coen kregen dat voor elkaar met hun misdaadkomedie The Big Lebowski, waarin Jeff Bridges de zeer relaxte The Dude speelt die onder alle omstandigheden, hoe precair en levensbedreigend ook, het hoofd koel houdt.

Zijn levenshouding inspireerde een journalist in Thailand een nieuwe religieuze richting op te zetten: The Church of the Latter-Day Dude, dat het levensmotto dudeism predikt. Kern van deze uiting: doe rustig aan, laat je niet gek maken en stay cool.

Het initiatief lijkt misschien op een uit de hand gelopen grap, maar dudeism wordt door velen serieus genomen. Er zijn wereldwijd 450.000 dudeist-priesters actief en in Amerika trouwen zelfs stellen volgens de regels van deze alternatieve kerk die ook het taoïsme omarmt.

Trouwe schare fans

Uniek dat een film die in eerste instantie matig werd ontvangen en bezocht dit allemaal voor elkaar kon krijgen. In de loop der jaren bouwde The Big Lebowski, over een hippieachtige nietsnut (met bowlen als uitlaatklep) die met een ontvoering en een persoonsverwisseling wordt geconfronteerd, een trouwe schare fans op. De film was volgens de makers onder meer bedoeld als een vette knipoog naar het werk van misdaadauteur Raymond Chandler, bekend van verfilmd werk als The Big Sleep en Farewell, My Lovely.

Regelmatig worden er vooral in Amerika bijeenkomsten belegd waarbij de bewonderaars zich uitdossen. Of als The Dude (voorzien van Noorse sweater, pyjamabroek, en bijpassende sik en haardos - eventueel als pruik verkrijgbaar - en nippend aan een White Russian) of als de opvliegende oorlogsveteraan Walter (in de film door John Goodman gespeeld) of als de pedofiele bowlingspeler Jésus Quintana (vertolkt door John Turturro) in diens purperen bowlingpak die ondanks zijn korte optreden na The Dude het meest populaire personage is.

De handel in merchandise rond de film tiert welig op internet. De t-shirts met quotes van The Dude (‘Abide’, doe rustig aan) zijn enorm populair. Hetzelfde geldt voor de dvd-uitgaven die een grote rol hebben gespeeld met het in stand houden van de populariteit van de film die in de bioscoop beduidend minder publiek trok. Ter gelegenheid van het twintigjarig jubileum is er nu een 20th Anniversary Limited Edition van The Big Lebowsky verschenen. Compleet met een bowlingtas met bal en dezelfde sweater als van The Dude.

Steviger in haar schoenen

Jarenlang zijn de makers en acteurs van The Big Lebowski aan hun hoofd gezeurd over een mogelijk vervolg. Jeff Bridges speelde in interviews altijd de bal door naar de gebroeders Coen die lieten blijken geen plannen te hebben voor een sequel.

De enige die er wel oren naar had is John Turturro. Hij kreeg toestemming om zijn personage Jésus, dat bij de fans talloze vragen opriep over zijn achtergrond, nog een keer te spelen.

Turturro regisseerde zichzelf onlangs in de relatiekomedie Going Places, waarin hij weer als Jésus is te zien. In interviews heeft de acteur gewaarschuwd dat de film geen echt vervolg is op The Big Lebowski. De personages van Bridges en Goodman keren niet terug.

Turturro focust in zijn film op het seksleven van Jésus, evenals dat van twee andere personages (gespeeld door de Franse actrice Audrey Tautou en Bobby Cannavale). De film is tevens een remake van de Franse sekskomedie Les Valseuses uit 1974, waarmee Gérard Depardieu doorbrak.

Turturro heeft aangegeven dat zijn film - onbekend is wanneer hij in première gaat - een meer seksueel karakter heeft. ,,Het verschil met het Franse origineel is dat de vrouwenrol anders is ingevuld dan destijds. Zij is nu een personage dat steviger in haar schoenen staat. De film laat zien hoe Jésus destijds ten onrechte van pedofilie is beschuldigd. Meer wil ik niet over hem kwijt.’’