The Circle

Een verfilming met een té kleine diameter.

undefined

DRAMA Voor de roman ‘The Circle’ van Dave Eggers werd vier jaar geleden en masse de lofbazuin gestoken. De verfilming van James Ponsoldt kan op heel wat minder clementie rekenen: zielen die het kunnen weten, hebben het in hun reviews over ‘een armzalige adaptatie die de intrigerende ideeën uit het boek massaal laat vallen’ en over ‘een sterk versimpelde versie van de rijk gelaagde roman’. Zelf zijn we niet bij machte om een vergelijking te trekken tussen beeld en woord, vanwege het boek nog niet opengeslagen, maar zo op het zicht vonden we de film niet zo rotslecht als de vernietigende kritieken laten uitschijnen.

In de beginscènes bijvoorbeeld staat Ponsoldt met zichtbaar plezier te dollen met de nerdcultuur die zo eigen is aan internetbedrijven als Facebook, Google en Apple. Zo krijgt Mae (Emma Watson), net aangenomen door technologiemultinational The Circle, van een dolenthousiaste medewerker te horen dat het bedrijf beschikt over crèches, trampolines, bakruimtes, en zelfs over yogaruimten voor keffers. Wat een verschil met ons schrijfhok, waar zich aan onze voeten alleen maar peuken en bierkronen bevinden. Verder ondervindt Mae dat het gebouw is volgestouwd met sensoren die ongevraagd haar ID lezen en prompt haar familiefoto’s op de muren projecteren (bye-bye privacy!), en merkt ze dat iedereen in The Circle zelfs de kleinste losgelaten veest – op straffe van waterboarding? – ‘reuzespannend’ vindt.

De satirische toon wordt al een stuk macaberder wanneer twee van die eeuwig enthousiaste werknemers – de glimlach in het gezicht gebrand – Mae komen vertellen dat ze ‘een te groot mysterie’ is en dat ze dringend ‘transparanter’ moet worden. Wat ons doet denken aan al die mensen die ons met eenzelfde glimlach komen vragen waarom we nog steeds niet op Facebook zitten (ons laconieke, aan Adam Sandler ontleende antwoord: ‘Omdat we liever op grieten zitten’). Later in het verhaal, wanneer de werknemers tijdens de wekelijkse ‘Dream Friday’-bijeenkomst in het grote auditorium via livestreaming een mensenjacht zitten te volgen, zie je die nerds veranderen in een bloeddorstige massa, en het is in die scènes dat ‘The Circle’ uitgroeit tot een roodgloeiende waarschuwing voor de excessen waartoe de sociale media in de toekomst zouden kunnen leiden.

Maar al bij al lijkt het erop dat Ponsoldt zich wel degelijk aan de roman heeft vertild: twee uur lang voel je de cineast vergeefs zoeken naar een spanningsboog, en tijdens de climax bezondigt hij zich aan een sell-out waarvan we weigeren te geloven dat die in het boek staat. Maar ook Watson gaat zwaar onderuit: het is alsof het grote vat van emoties waaruit acteurs en actrices plegen te plukken, in haar geval slechts gevuld is met lucht. Haar vlakke spel staat in schril contrast met de vertolking van Tom Hanks, die als de grote baas van The Circle aan één glimlachje genoeg heeft om ons een panoramisch uitzicht te gunnen op de ijzingwekkende ziel van zijn personage. Overigens is het, na ‘A Hologram for the King’, al de tweede keer dat een verfilming van een roman van Eggers ontgoochelt. Het moet zijn dat zijn proza zich niet zo makkelijk naar het witte doek laat verbeelden.