The Diving Bell and the Butterfly
De New Yorkse kunstenaar en parttime-regisseur Julian Schnabel kan moeilijk van een gebrek aan ballen verdacht worden: met welgeteld twee films op zijn actief ('Before Night Falls' en 'Basquiat', waarvan we ons vooral de potsierlijke Warholpruik van Bowie herinneren) trok hij naar Frankrijk om met Franse acteurs een onverfilmbaar geacht boek te verfilmen.
'The Diving Bell and the Butterfly' (de originele titel, 'Le scaphandre et le papillon', klinkt nog mooier) zijn namelijk de opmerkelijke memoires van auteur en Elle-hoofdredacteur Jean-Dominique Bauby, die na een zwaar herseninfarct op zijn 43ste van kop tot teen verlamd raakte en alleen zijn linkerooglid nog kon bewegen. Samen met een redactrice die met monnikengeduld het alfabet afdreunde, knipperde hij letter voor letter een boek bij elkaar waarin hij stilstaat bij zijn wrede lot (Bauby voelde zich alsof hij in een zwaar duikerspak gevangen zat) en op zijn leven terugblikt.
Het knappe van Schnabels film is dat hij ons door een paar even simpele als geniaal efficiënte ingrepen dwingt met het immobiele hoofdpersonage mee te leven. Het eerste deel is volledig gefilmd vanuit het Bauby's zeer beperkte gezichtspunt: samen met hem spieden we in de ziekenkamer rond, merken we hoe zijn stem niet tot de buitenwereld doordringt en voelen we zelf zijn wanhoop en frustratie.
Het is zo goed gedaan (cameraman Janusz Kaminski kreeg Oscars voor 'Saving Private Ryan' en 'Schindler's List') dat je het er bijna zélf benauwd van krijgt en welhaast een soort opluchting voelt wanneer Bauby zich - de enige manier om aan zijn gekwelde conditie te ontsnappen - in zijn fantasieën en herinneringen verliest.
Diep aangrijpend zijn de scènes met Bauby's aan een rolstoel gekluisterde oude vader (een ronduit indrukwekkende Max Von Sydow), maar eigenlijk zit in deze tot de kleinste bijrol fantastisch vertolkte bespiegeling over leven en dood en bovenmenselijke wilskracht, een meesterlijke film die op een volstrekt onpretentieuze manier doet nadenken over wat het is mens te zijn, niet één scène die de keel niet dichtschroeft.
En mocht Johnny Depp, die een piratentrilogie en het vette geld verkoos, de hoofdrol hebben gespeeld, dan wisten we nu al wie er zondag met de Oscar voor Beste Acteur naar huis gaat. Matthieu Amalic - de slechterik in de volgende Bond - toont zich overigens een meer dan waardige vervanger.
Extra's *1/2: Een niemendallerig featurette en een toch wel zeer kort interview met de regisseur. Mager beestje!
