'The Name of the Rose' op Eén: 'Een verwelking in acht bedrijven'
Al in de eerste minuten van de nieuwe, achtdelige tv-verfilming van ‘The Name of the Rose’ worden degens door bebloede karkassen geprikt en vlijt een naakte deerne zich tegen een wapperend tentzeil. De makers waren duidelijk niet zozeer geïnteresseerd in Umberto Eco’s erudiete historische thrillerroman, als wel in een nieuw ‘Game of Thrones’. Vandáár misschien dat ‘t zo’n sof is geworden.
Het verhaal vindt nog steeds plaats in het tumultueuze 1327. De progressieve monnik William of Baskerville (John Turturro) krijgt de opdracht naar een benedictijnse abdij af te zakken voor een debat over armoede, een netelige religieuze kwestie in die tijd – Williams eigen franciscaanse orde predikte soberheid, wat niet naar de zin was van het op rijkdom beluste pausdom van Avignon, onder leiding van Johannes XXII (Tchéky Karyo). Bij aankomst blijkt er echter een moord te zijn gepleegd – en dan volgt er nog één, en nog één.
De lijken liggen in de schaduw van de labyrintische abdijbibliotheek, maar het grootste mysterie blijft: waar is de schóónheid van het indrukwekkende boek gebleven? De intelligentie, de symboliek en, bovenal, De Liefde voor het Woord? Vervlogen als een schietgebed, verdwenen tussen de plooien van al die troosteloos opwippende habijten van de suffe monniken die je zelfs na acht afleveringen nog altijd niet uit elkaar kunt houden.
Toegegeven: de makers doen dappere pogingen om de onverfilmbaar geachte roman – Eco zelf was niet te spreken over de bioscoopversie met Sean Connery uit 1986 – naar tv te vertalen. Maar ze kiezen te vaak voor verwarrende flashbacks en overbodige subplots. Wat loopt die verdwaalde Arya-kloon Anna (Greta Scarano) daar bijvoorbeeld te doen?
Het boek steunt op filosofische gesprekken: honderden pagina’s lang vragen de personages zich af of Jezus ooit zou hebben gelachen. Maar in de tv-serie moet er natuurlijk op tijd en stond, ook al gaat ‘t om grijsaards die nooit de abdijmuren verlaten, een flitsend zwaardgevecht plaatsvinden. Alle nuance wordt afgevlakt en elke existentiële mijmering wordt tot een minimum herleid. Denk: een tekst van Aristoteles in een bewerking van Sam Gooris. Inquisiteur Bernard Gui was in het boek ook al een overenthousiaste sadist, maar hier (gespeeld door een schmierende Rupert Everett) trekt hij nog net geen lederen pak met bijbehorend zweepje aan. Jammer: had Jezus ongetwijfeld hilarisch gevonden!
Turturro, ook producer en scenarist, is een miscast als Sherlock-in-monnikspij, maar de andere acteurs (‘Lost’-baddie Michael Emerson op kop) verzuipen helemáál. In het lamlendige script én in de ongeloofwaardige zee van accenten. Wat, eerlijk gezegd, typisch is voor een grote internationale coproductie als deze, waarbij ieder land zijn schare acteurs mag leveren. ’t Is toch een samenwerkingsverband op z’n Anderlechts: als er zoveel koks in de keuken staan – in dit geval Italiaanse, Duitse en Amerikaanse geldschieters – is de resulterende plat veelal niet te vreten.
‘The Name of the Rose’ is een verwelking in acht bedrijven: als u op oudejaarsnacht de bloemetjes buitenzet, deponeer déze roos dan bij het groenafval.
