'The Righteous Gemstones': 'Pretentieloos entertainment'
Comedyveteraan Danny McBride creëerde voor HBO ‘The Righteous Gemstones’, een familiesaga over een geslacht van megalomane predikanten die er achter de schermen weinig christelijke activiteiten op na houden.
HBO breidt zijn sterke maar ondergewaardeerde comedysegment uit met ‘The Righteous Gemstones’, dat wordt geschreven en geregisseerd door Danny McBride, bekend als acteur in onder meer ‘Pineapple Express’ en ‘Up in the Air’. De absurde satirische reeks draait rond de excentrieke Gemstones, die hun dagelijks brood verdienen als verkondigers van het Woord Gods.
De Gemstones zijn zogenaamde televangelisten, het soort breed glimlachende graaiers dat over de plas via stadiumshows en televisieprogramma’s de christelijke boodschap verspreidt onder (goed)gelovige parochianen, in ruil voor hun gulle giften. Die komen natuurlijk amper bij de minderbedeelden terecht: het leeuwendeel blijft kleven aan de grijpgrage handen van de goedheilige predikanten.
Ieder huisje heeft zijn kruisje
Na de dood van de moeder des huizes, tot dan de steunpilaar van de familie, zijn de gezinsleden vastberaden zich te harer ere zo waardig en christelijk mogelijk te gedragen, zij het met matig succes. Pater familias Eli Gemstone, vertolkt door ‘The Big Lebowski’-zuurpruim John Goodman, regeert met ijzeren hand over zijn familie, maar de Oude Testamentaanpak kan zijn nietsnutten van kinderen er niet voor behoeden zich de ene stommiteit na de andere op de hals te halen.
Eerstgeborene en zelfverklaarde morele leider van de kroost Jesse (Danny Mcbride zelf) kleedt zich als Jon Bon Jovi, flaneert als een ‘Temptation Island’-vrijgezel en gaat zich te buiten aan een heidense combinatie van verboden middelen en vrouwen. Hij zit constant op de kap van zijn sullige broer Kelvin (Adam DeVine), die qua christelijke devotie, strakke jeans en synthetische kuif en glimlach niet moet onderdoen voor onze eigenste schlagerkoning Christoff. Zus Judy (Edi Patterson) is eigenlijk de enige van de kinderen die ze enigszins op een rijtje heeft, maar zij krijgt geen greintje waardering van haar oerconservatieve familieleden.
Geen wonder dat in dit zootje ongeregeld iedereen de pest heeft aan iedereen, maar wanneer Jesse gechanteerd wordt met bezwarend beeldmateriaal van één van zijn uitspattingen, zijn de gezinsleden tot elkaar veroordeeld om hun reputatie en hun daarvan afhankelijke inkomsten te vrijwaren.
Lachen met fanatisme
De chantagekwestie is wat mager en naar originele verhaallijnen of subtiele karakterontwikkeling is het vruchteloos zoeken, maar een lichtvoetige komedie kan dat soort eenvoud wel hebben. De plot is in wezen niet veel meer dan een kapstok om simpele maar veelal goeie grappen aan op te hangen.
Lachen doen we in de eerste plaats met van de werkelijkheid vervreemde religieuze fanatici: altijd geinig. Zo houden ze in China een doopmarathon in een zwembad wanneer de golfslagfunctie plots aanslaat. Ook best vermakelijk, en vernuftig, is de humor waarmee de reeks de hypocrisie van de Gemstones in de verf zet. Het contrast tussen de belerende praatjes binnen de kerkmuren en de patserige sportwagens, ziekelijke hebzucht en profane vuilbekkerij daarbuiten levert enkele geestige momenten op en is in al zijn overdrevenheid wellicht zelfs niet volledig uit de lucht gegrepen. Dankzij het aangenaam antipathieke karakter van de personages is het bovendien een plezier om de schlemielige Gemstones zichzelf keer op keer in de voet te zien schieten.
Echt weergaloze comedy levert ‘The Righteous Gemstones’ welbeschouwd niet op; daarvoor is de satire te onbehouwen en de humor toch iets te wisselvallig en gemakzuchtig. Maar voor wie graag al eens lacht met simpele kluchten, grofgebekte ruzies en gekke Amerikanen biedt de reeks fijn pretentieloos entertainment.
