'The Theory of Everything': het zwarte gat van acteur Eddie Redmayne

In 1963 kreeg Stephen Hawking te horen dat hij aan een zeldzame vorm van ALS leed en nog hooguit twee jaar te leven had. Vorige maand woonde hij in Londen de première van ‘The Theory of Everything’ bij, de film over zijn leven. Eddie Redmayne kreeg voor zijn vertolking van de wereldberoemde kosmoloog een Golden Globe.

De kans dat de nog relatief onbekende acteur over enkele weken een naakte man in de handen gestopt krijgt, is fiftyfifty. Zijn Golden Globe heeft hij namelijk niet alleen te danken aan zijn fenomenale acteerprestatie, maar ook aan het feit dat grote concurrent Michael Keaton met ‘Birdman’ in een andere categorie genomineerd was – Keaton ging oververdiend met de Golden Globe voor Beste Acteur in een Komedie aan de haal, Redmayne met die voor Beste Acteur in een Drama. Maar op de Oscars komen de twee dus tegen elkaar uit. Keaton heeft het voordeel dat Hollywood niet ongevoelig is voor een comebackverhaal, Redmayne kruipt in de huid van een – bingo! – bestaande persoon die – jackpot! – ziek of gehandicapt is. Zie ook: Matthew McConaughey in ‘Dallas Buyers Club’, Tom Hanks in ‘Philadelphia’ en ‘Forrest Gump’, Dustin Hoffman in ‘Rain Man’, Daniel Day-Lewis in ‘My Left Foot’, Al Pacino in ‘Scent of a Woman’, Geoffrey Rush in ‘Shine’ en Colin Firth in ‘The King’s Speech’. Nee, echt, waar praten we nog over? Eddie Redmayne wint die Oscar op één rolstoelwiel!

Eddie Redmayne «Denk je? Ik heb daar eerlijk gezegd nog geen twee seconden bij stilgestaan. Toen ik de rol aanvaardde, wist ik dat zowel Stephen als zijn voormalige echtgenote en hun kinderen de film te zien zouden krijgen, en dat zij de ultieme jury zouden zijn. Intussen hebben ze hem ook gezien: de complimenten die ik van hen kreeg, betekenen meer voor me dan om het even welke award.»

HUMO Oké, maar laten we elkaar geen mietje noemen: op dit moment is een klein pr-leger bezig met de Oscarcampagne van ‘The Theory of Everything’.

Redmayne «Alles wat ervoor kan zorgen dat mensen dit uitzonderlijke levensverhaal gaan bekijken, is uiteraard mooi meegenomen. Maar het belangrijkste is dat ik Stephen recht in de ogen kan kijken, niet zozeer Hollywood. Stel je voor dat je met een draak van een film naar Stephen Hawking moet trekken. Ik zou het er voor de rest van mijn leven moeilijk mee hebben. Met al de rest zit ik – echt waar – niet zo in. Maar laten we het over iets anders hebben.»

HUMO Oké. Jouw enige noemenswaardige hoofdrol tot nu toe was in ‘My Week with Marilyn’, waarin je Colin Clark speelde, de assistent van Laurence Olivier die beweerde dat hij tijdens de opnames van de romantische komedie ‘The Prince and the Showgirl’ een affaire met Marilyn Monroe had gehad. Er was ook nog je rol in Tom Kalins sublieme ‘Savage Grace’, maar die film hebben nóg minder mensen gezien. Begrijp ons niet verkeerd, maar hoe kwam jij voor ‘The Theory of Everything’ bovenaan het verlanglijstje van regisseur James Marsh te staan?

Redmayne «Ik zou je kunnen vertellen dat hij op zoek was naar een Britse acteur van rond de 32 die een beetje op Stephen leek en dat die lijst niet eindeloos is, maar ik ga je een beter verhaal vertellen – omdat je mij bij het binnenkomen hebt verteld dat je ‘Savage Grace’ zo onwaarschijnlijk goed vond (lacht). Ik ben ontzettend trots op die film. Ik wist op voorhand dat niemand er rijk van zou worden, maar toch wou ik hem maken. Enerzijds omdat ik vind dat succes geen drijfveer mag zijn, anderzijds omdat ik na al die jaren heb geleerd dat niets ooit voor niets is. Uit alles – hoe klein of onbelangrijk ook – kan iets anders, iets positiefs voortvloeien. Zoals uit ‘The Yellow Handkerchief’, een film met Mario Bello, William Hurt en Kristen Stewart die ik een paar jaar geleden heb gedraaid. Geen kat heeft hem ooit gezien, maar ik heb er wél mijn rol in ‘The Theory of Everything’ aan te danken.»

HUMO Hoezo?

Redmayne «Omdat het een zeer ‘lichamelijke’ vertolking was, en James was op zoek naar iemand die zichzelf kon transformeren. Tijdens het castingproces van ‘The Theory of Everything’ ging het uiteindelijk tussen mij en nog een paar andere acteurs die iets van Stephen Hawking weg hadden, maar geen van hen kon James een film tonen waarin ze een dergelijke vertolking neerzetten. Dat was nodig omdat je niet echt auditie kunt doen als Stephen Hawking. Je kijkt niet even naar een video om hem daarna na te doen. Dat zou potsierlijk en dus ook gewoon beledigend zijn. Zoiets is een werk van een paar maanden en je kunt moeilijk aan drie of vier acteurs vragen om zo lang te repeteren voor een auditie.»

HUMO Wanneer kreeg je dan te horen dat de rol voor jou was?

Redmayne «Na een lang gesprek met James op café. We hadden elkaar al een paar keer opgebeld en dingen doorgestuurd, waaronder die film, en toen is hij naar Londen gekomen om mij te ontmoeten. Hij vroeg wat ik wou drinken, en ik twijfelde tussen koffie of bier. Ik ben uiteindelijk voor bier gegaan, waarop hij voor zichzelf een koffie bestelde. Vijf koffies en evenveel pinten later was hij vrij opgewonden en ik vrij zat, maar wat we allebei van dat gesprek onthielden, was dat onze passie voor dit project even groot was. Een week later was ik aan het repeteren.»

Verbale diarree

HUMO Oscarmateriaal of niet, jouw vertolking voelt erg waarheidsgetrouw aan. Hawking lijdt aan een zeldzame vorm van ALS die zich pas op z’n 20ste heeft gemanifesteerd. In de film zie je hoe zijn lichaam het geleidelijk aan opgeeft. Heeft hij je persoonlijk geadviseerd?

Redmayne «Totaal niet eigenlijk. Vijf dagen voor we begonnen te filmen heb ik Stephen voor het eerst ontmoet. Hij is intussen de 70 gepasseerd, dus hij wordt al wat sneller moe. Communiceren gaat vandaag nog moeilijker dan in de film: hij kan nog één oogspier bewegen, en daarmee stuurt hij een cursor aan op een scherm dat voor zijn ogen hangt. In drie uur tijd heeft hij, denk ik, acht zinnen gezegd, met die zeer bekende computerstem van ’m. Ik, daarentegen, lijd aan verbale diarree. Ik heb een hekel aan stiltes, dus voor mij was dat enorm lastig. Ik had net maanden research over hem gedaan, al zijn boeken gelezen, met zijn vrienden gepraat, dus terwijl hij zijn zinnen aan het typen was, was ik hem – om de stilte te breken – zijn leven aan het vertellen. Af en toe keek hij in mijn richting met zo’n blik van: ‘Gast, ik weet echt nog wel wat ik allemaal heb uitgespookt.’ (lacht)»

HUMO Wat is je het meest bijgebleven van die eerste ontmoeting?

Redmayne «Zijn gevoel voor humor. Anthony (McCarten, de scenarist die tien jaar aan het scenario heeft gewerkt, red.) had mij al over zijn duivelse glimlach en zin voor sarcasme verteld, en dat bleek dus niet overdreven. Anthony had Stephen ooit, voor de grap, gezegd dat Britten hun emoties steevast onderdrukken, terwijl Amerikanen emoties laten zien die ze niet eens hebben. Zijn ogen gingen wagenwijd open en zijn glimlach liep van het ene oor naar het andere. Ik heb zelf nooit zo’n goeie grap verteld, maar Stephen had precies dezelfde reactie toen Felicity (Jones, die in de film in de huid kruipt van Hawkings ex Jane, red.) er tijdens onze ontmoeting bij kwam. Zijn glimlach kon niet groter zijn, en ik niet overbodiger.»

HUMO Stephen Hawking is een ladies’ man?

Redmayne «Nog geen klein beetje! Sommige mensen verbazen zich erover dat Stephen en Jane drie kinderen hebben, maar de jonge Stephen Hawking was echt een knappe kerel – Jane is niet enkel verliefd geworden op zijn brein – en ik vind dat hij zelfs vandaag nog een sexy aura heeft. Tijdens de opnames van de film hingen er drie foto’s boven de deur van mijn hotelkamer: ik had die elke dag in mijn hoofd zitten wanneer ik naar de set reed. De eerste was, om evidente redenen, van Einstein, die waarop hij z’n tong uitsteekt. De tweede was een afbeelding van een joker in een kaartspel, omdat Stephen niet enkel grappig, maar ook geweldig ondeugend kan zijn. Hij kan een ernstig betoog houden en dat vervolgens volledig ondermijnen – louter om mensen in de war te brengen. En de derde foto was er één van James Dean, omdat ik niemand ken die zo cool en enigmatisch is, en daar zo weinig moeite voor moet doen.»

HUMO Toen Daniel Day-Lewis ‘My Left Foot’ draaide, bleef hij de hele tijd in de huid van zijn personage zitten. Hij liet zich zelfs in een rolstoel naar de set brengen. Volgens Felicity Jones stond jij tussen elke take vrolijk met iedereen te grappen.

Redmayne «Niet tussen élke take. Soms was het belangrijk dat ik in dezelfde houding bleef zitten, voor de continuïteit en omdat het voor mijn lichaam te belastend was om een bepaalde houding steeds opnieuw aan te nemen. Maar is het waar dat ik geen methodactor ben, zoals Daniel Day-Lewis.»

HUMO Je hebt wel de gedragingen van Stephen tot in detail bestudeerd.

Redmayne «Van Stephen en van andere ALS-patiënten. Het probleem was dat er van Stephen amper beeldmateriaal bestaat van voor 1980, en toen was hij al grotendeels verlamd. De film volgt het ganse aftakelingsproces, dus ik ben ALS-patiënten thuis en in het ziekenhuis moeten gaan opzoeken om de verschillende stadia van de ziekte te kunnen bestuderen.»

HUMO Weet je of die ook iets concreets hebben gehad aan de Ice Bucket Challenge?

Redmayne «Ik weet dat de Britse organisatie waarvoor ik de uitdaging ben aangegaan, haar inkomsten heeft zien verveelvoudigen. Daardoor is ze nu niet alleen in staat om méér mensen te helpen, maar ook om ze béter te helpen. Een deel van het geld gaat naar research, want dat is echt nodig. De rest gaat naar betere rolstoelen, meer thuisverpleging, een weekje vakantie – iets waar veel ALS-patiënten geen geld voor hebben. Aan diegenen die zo nodig cynisch moesten doen over mensen die zichzelf met de Ice Bucket Challenge in de kijker zetten: dát is wat het opgeleverd heeft.»

HUMO Hoelang heb jij over jouw challenge nagedacht?

Redmayne «Twee minuten? Ik heb een vriend uitgenodigd (Jamie Dornan, uit Fifty Shades of Grey, red.) en we hebben het gewoon gedaan.»

Uit de kunst

HUMO Klopt het dat je een danseres hebt ingehuurd om je te helpen met jouw transformatie?

Redmayne «Ja, want anders was ik nu kreupel. Je lacht, maar ik meen het. Ik werd tijdens het productieproces opgevolgd door een osteopaat en die zei mij naar het einde toe dat mijn wervelkolom begon te vervormen. Mijn make-upmeisje merkte dan weer op dat de spieren in mijn gezicht uitgesprokener werden omdat ik ze voortdurend opspande. Nu, daar had ik niet zo veel last van. Belangrijker waren de spieren in de rest van mijn lijf. Die heb ik geleidelijk aan moeten losmaken, zoals een danser voor een voorstelling.»

HUMO Je hebt de fysiek van Stephen Hawking onder de knie gekregen, maar kun je nu ook even kort samenvatten hoe het universum in elkaar zit?

Redmayne «I wish! Ik had Stephens bestseller ‘A Brief History of Time’ nog niet gelezen, dus dat was uiteraard het eerste boek dat ik ben gaan kopen toen ik wist dat James mij overwoog. Ik was compleet mee met de metafoor van de schildpadden in het begin van het boek. De geschiedenis van de astrofysica, Aristoteles: die dingen begreep ik. Echt waar: ik was er de eerste 20 bladzijden heilig van overtuigd dat ik op het punt stond om het universum te doorgronden. En dan kwam, euh, de rest van het boek (lacht).»

HUMO Begrijp je dan waarom er intussen meer dan 10 miljoen exemplaren van zijn verkocht?

Redmayne «O, ja. Ik heb lang niet alles begrepen, maar er zijn hoofdstukken die ik wél volledig snapte, omdat Stephen als geen ander weet hoe je zulke moeilijke materie aan de man moet brengen. Zelfs de hoofdstukken die ik niet begreep, heb ik uitgelezen wegens de humor die erin zat. Alleen al de titel vind ik ontzettend grappig. Meer nog: volgens mij heeft die ‘brief’ het verschil gemaakt tussen 10 en 10 miljoen verkochte exemplaren. Hoeveel van die 10 miljoen kopers het ook echt hebben gelezen, is wellicht een andere zaak. Al moet je dat misschien niet schrijven. Zeg maar dat ik heb gezegd dat ‘A Brief History of Time’ het spannendste boek aller tijden is!»

HUMO Nog één onvervalste tabloidvraag, voordat je agent ons buitengooit: jouw personage in deze film gaat van volledige controle over zijn lichaam naar nagenoeg volledige verlamdheid. Wat zou jij doen mocht het jou overkomen?

Redmayne «Daar kan ik me moeilijk een voorstelling van maken. Het is zo extreem en onvatbaar. Misschien doe ik dan eindelijk iets met mijn diploma kunstgeschiedenis. Tentoonstellingen cureren of zo. Ik heb nog een tijdje in het Victoria and Albert Museum in Londen gewerkt, en zodra ik tijd heb, ga ik in galeries op zoek naar jong talent. Maar als ik ooit iets wezenlijks met mijn diploma aanvang, hoop ik uit de grond van mijn hart dat ALS daarvoor niet de reden is.»

HUMO Over carrièreswitches gesproken: nooit gedacht aan een carrière als komiek? De kracht van een komiek zit enerzijds in zijn humor, anderzijds in zijn lichaamstaal, en jij hebt net een complete metamorfose ondergaan om een grappige vent te spelen die nog amper kan bewegen.

Redmayne «Dankjewel! Je bent de eerste die dat opmerkt! Zo goed als alles wat ik tot nu toe heb gedaan, is hardcore drama. In die mate zelfs dat de rol van Stephen Hawking één van de grappigste dingen is die ik ooit heb gedaan. Ik zweer het: die man is écht grappig! Maar het zou inderdaad leuk zijn om gewoon eens een rechttoe rechtaan komisch personage te spelen.»

HUMO En op die eerste komedie krijgen wij 15 procent commissie!

Bekijk de trailer van 'The Theory of Everything':

undefined