The War On Drugs-frontman Adam Granduciel vindt het geluk: 'Ik was gisteren een razende maniak en heb mijn geliefden alwéér pijn gedaan'

De alomtegenwoordige single ‘Thinking of a Place’ doet het beste vermoeden voor de nieuwe worp van The War On Drugs, de groep die met ‘Lost in the Dream’ de beste plaat van 2014 afleverde.

'Ik ben te vaak opgestaan met de gedachte: 'Ik was gisteren een razende maniak en heb mijn geliefden alwéér pijn gedaan''

‘A Deeper Understanding’ werd net als zijn voorganger geschreven, ingezongen en voor een groot deel ingespeeld, geproducet en gepromoot door één man: Adam Granduciel (38). Muzikaal hield ‘Lost in the Dream’ het midden tussen The Band, Jerry Garcia en Sonic Youth; inhoudelijk was het vooral het werk van iemand die streed tegen depressies en eenzaamheid. Het succes van de plaat maakte die strijd aanvankelijk erger: er waren de geruchten dat Granduciel moeite had om met zijn populariteit om te gaan, dat zijn depressies weer de kop opstaken, en dat hij voortdurend interviews afzegde uit angst om iets verkeerds te zeggen. Eind 2014 vocht hij bovendien een gênante publieke ruzie uit met Mark Kozelek, de geniale trol van Sun Kil Moon. Die laatste schreef de song ‘War On Drugs: Suck My Cock’, waarna Granduciel hem ‘een lul’ noemde en er na een tijdje niet meer over wilde praten. Nog steeds niet: voor ons interview met Granduciel krijgen we één richtlijn: ‘Vragen noch opmerkingen over Kozelek.’ De naam wordt fout gespeld als ‘Kolezeck’, vermoedelijk niet per ongeluk.

In het Brusselse hotel waar we afspreken geeft Adam Granduciel – ooit was hij de prominentste rocker van Philadelphia, maar tegenwoordig woont hij in Los Angeles – geen moment de indruk onder het leven gebukt te gaan. Waarom zou hij? Na afloop van zijn promotour kan de lucky bastard terug naar zijn lief, ‘Breaking Bad’- en ‘Jessica Jones’-actrice en voormalig model Krysten Ritter.

HUMO Ik beken: toen ik The War On Drugs voor het eerst live zag, had ik medelijden met je.

Adam Granduciel «Dan kan ik evengoed bekennen dat ik ook vaak medelijden met mezelf heb. Waarom jij?»

HUMO Omdat je nooit het genot zult kennen dat een toeschouwer tijdens een concert van The War On Drugs ervaart. En omdat het voor een muzikant leerrijk moet zijn om jezelf te zien spelen – op dvd is het nooit helemaal hetzelfde.

Granduciel «Je hebt gelijk. Ik kan zelf niet altijd goed inschatten of een optreden goed of slecht was. We speelden ooit op Austin City Limits, een Texaans festival waar de optredens gefilmd worden en waarover ze achteraf een televisieprogramma maken dat in sommige kringen legendarisch wordt genoemd. Veel van mijn vrienden – en helden – deden er in het verleden aan mee, dus ik was blij en trots toen wij gevraagd werden. Maar de dag voordien kreeg ik een verkoudheid, en mijn neus blééf maar lopen. Na het optreden was ik ervan overtuigd dat ik me compleet belachelijk had gemaakt. In mijn verbeelding was het snot over mijn kin gedropen en had mijn stem verschrikkelijk geklonken. Ik voelde me zo beschaamd en zo gefrustreerd dat ik backstage een stoel door de muur heb gegooid.»

HUMO Dunne muren.

Granduciel «Er zat al een deukje in (lacht). Punt is: ik dacht dat ik voor de zoveelste keer een Belangrijke Kans had verkwist. Het ergste is: toen ik de captatie van het concert maanden nadien op televisie zag, vond ik het net heel goed. Mijn stem klonk prima, de band was killer en ik zag er allesbehalve ziek uit. Door mijn onzekerheden heb ik veel te vaak nagelaten om te genieten van bijzondere momenten. Ik weet het: ik ben een wandelend cliché.»

Rugpijn

HUMO ‘A Deeper Under-standing’ is de vierde plaat van The War On Drugs, en na het succes van ‘Lost in the Dream’ hangen daar substantieel verhoogde verwachtingen aan vast. Hoe ging je om met die druk?

Granduciel «Het opnameproces van ‘A Deeper Understanding’ was een opeenvolging van frustraties, korte opflakkeringen van hoop, meer frustraties en woedeaanvallen, en vooral heel veel hard werk. Met andere woorden: precies zoals het altijd al was. Ik denk zelfs dat het nu iets gemakkelijker was dan voorheen, omdat ik dat proces al zo vaak heb doorlopen. Ik verwacht niets anders meer.»

HUMO Vertel eens hoe een War On Drugs-song tot stand komt.

Granduciel «Vroeger geloofde ik nog in het romantische idee dat elke goede song het gevolg is van een geniale ingeving, een magisch moment van inspiratie. Maar zo werkt het niet. Toch niet bij mij. Ik begin met een ruw idee, een half refrein, een passabele riff, waar ik vervolgens weken en maanden aan schaaf, zoals aan een blok marmer waar hopelijk ooit een mooi standbeeld uit tevoorschijn komt. Tijdens de opnames van ‘A Deeper Understanding’ waren er momenten dat ik de haren uit mijn hoofd trok, maar tegelijk wist ik: ‘This too shall pass.’ Op de blauwe maandagen dat ik dacht ‘Hè, alles verloopt vlot! Wie weet krijg ik deze plaat op minder dan een maand afgewerkt,’ besefte ik een seconde later ook weer: ‘Niet in trappen, Adam. Straks ga je weer sucken. Je geest houdt je weer voor de gek...’»

undefined

'Elton John kan in minder dan een halve dag een tijdloze popsong schrijven. Hij heeft een absolute controle over zijn kunst, en dat talent bezit ik zelf niet.'

undefined

HUMO Na het succes van ‘Lost in the Dream’ las ik onrustwekkende berichten over je mentale welzijn, en op ‘A Deeper Understanding’ staan tracks met negatieve titels als ‘In Chains’, ‘Pain’, ‘Knocked Down’. Ik wilde je oorspronkelijk vragen of het wel een beetje met je ging, maar je ziet er zo gelukkig en ontspannen uit.

Granduciel «Bedankt... denk ik. Wat die titels betreft: het is belangrijk dat ze een zekere esthetiek uitstralen. Het moet kloppen én er tegelijk goed uitzien. De luisteraar moet, alleen al door in de winkel de songtitels op de achterkant van de cd te lezen, het gevoel krijgen dat de plaat hem of haar toegang geeft tot een nieuwe, spannende wereld. En verder: ‘A Deeper Understanding’ gaat zoals al mijn platen over wat ik de voorbije jaren gevoeld, gedacht en beleefd heb. In positieve én negatieve zin.»

HUMO Over welk hoofdstuk van je nog ongeschreven autobiografie gaat ‘Pain’?

Granduciel «Ik was lang te lui om iets aan mijn zware rugproblemen te doen, waardoor het natuurlijk steeds erger werd. Op den duur kon ik niets meer: autorijden, zitten, vrijen, ik kon zelfs niet meer neerliggen zonder het uit te schreeuwen van de pijn. De song die we toen aan het schrijven waren, heb ik achteraf genoemd naar het enige waar ik in die tijd aan kon denken: ‘Pain’.»

HUMO Wanneer heb je besloten om er iets aan te doen?

Granduciel «Toen ik ook mijn gitaar niet meer kon vasthouden (grijnst wrang). Het is een zware en ingrijpende operatie geworden, maar ze heeft geholpen.»

Fuck that guy

HUMO Na ‘Lost in the Dream’ ben je van Philadelphia naar Los Angeles verhuisd. Je zou toen van ‘A Deeper Understanding’ jouw ‘LA-plaat’ hebben willen maken, in de traditie van Randy Newman en Warren Zevon, die ook archetypische LA-platen hebben gemaakt, en zoals ook ‘Appetite for Destruction’ van Guns N’ Roses er één is.

Granduciel «Ik dacht in de eerste plaats aan ‘Tonight’s The Night’, de plaat die Neil Young maakte nadat hij naar LA was verhuisd en die de ziel van de stad voor mij goed samenvat. Maar ja: ik vond het een spannend idee. Het paste. Ik zei het al: mijn muziek gaat over mijn leven. Dat ik iets ingrijpends als een verre verhuis op plaat zette, vond ik normaal. Maar het werd op den duur een obsessie: ‘Waarom klinken mijn songs niet als fucking LA?’ Tot ik het plan liet varen, omdat ik besefte dat ik gewoon een nieuw plaatje met mijn vrienden wilde maken. Zij wonen níét in LA, dus als ik het idee had doorgeduwd, was het een misplaatst egodocument geworden.»

HUMO Noem eens een collega-muzikant op wie je jaloers bent omdat hij of zij iets kan waar jij alleen van kunt dromen.

Granduciel «Elton John. Hij kan achter zijn piano gaan zitten en in minder dan een halve dag een tijdloze popsong schrijven. Voor een trage beeldhouwer als ik is dat waanzin. Hij schrijft niet het soort songs dat ik wil maken, maar hij heeft een absolute controle over zijn kunst, en dat talent bezit ik zelf niet. Ik heb me lang afgevraagd of ik misschien een bedrieger ben: ‘Morgen beseft iedereen dat ik niets kan, dat ik iedereen al die jaren in de maling heb genomen.’»

HUMO Veel muzikanten zeggen dat.

Granduciel «Ja. Maar veel grote muzikanten zeggen ook: ‘Mijn opvoeding? O ja, mijn hele familie zong bluegrass, en we maakten elke avond samen muziek.’ Bij mij thuis: niets daarvan. Mijn vader baatte een klein winkeltje uit en mijn moeder was lerares. Toen ik songs begon te schrijven, was dat niet alleen vreemd voor hen, maar ook voor mij. Het voelde alsof ik iemand wilde worden die ik niet was.»

HUMO Welk soort complimenten krijg je het vaakst?

Granduciel «Ze komen meestal van gitaarfreaks die me vragen naar mijn effectpedalen: ‘Die groene pedaal, welke is dat?’ Meestal antwoord ik dan iets als: ‘Uh, ik heb véél groene pedalen.’ (lacht) Daar moet ik dus nog aan werken.’»

undefined

'Misschien stond de deur een halve seconde op een kier en zijn we er net tóén doorgeglipt. Is dat geluk hebben?'

HUMO Aan welke plek denk je in de single ‘Thinking of a Place’?

Granduciel «Een woonwagenpark in South Dakota, waar ik ooit toevallig was. Het lag naast een rivier in een idyllisch bos, en het deed me denken aan een roman van John Updike. Ik heb er een meisje leren kennen. We zien elkaar niet meer, maar – (droog) het staat op plaat, dus het moet waar zijn – blijkbaar denk ik er af en toe aan terug.»

HUMO Een beginnende muzikant heeft aan de lopende band nieuwe ervaringen – het eerste concert, de eerste keer op de radio gedraaid worden, de eerste groupie –, daarna dienen ze zich maar sporadisch aan. Wat is jouw meest recente first?

Granduciel «Ik heb veel te lang stress gehad om niets. Als we moesten optreden in een Amerikaanse latenightshow ging ik er bijvoorbeeld altijd van uit dat het erop of eronder was, dat onze hele carrière ervan afhing. Zodra ik één zinnetje verkeerd zong, zouden de fans onze cd’s ritueel verbranden en ons – ‘Fuck that guy!’ – voorgoed afschrijven. Van die gedachte werd ik zo nerveus dat ik mij voor en na zo’n televisieoptreden als een botte zak gedroeg tegenover vrienden en familieleden die speciaal voor de gelegenheid naar de studio waren afgezakt. Ik herinner me een foto die mijn ma heeft genomen na een optreden in de show van David Letterman: iedereen – mijn vrienden, mijn familie én mijn lief – stond daar met een brede glimlach, maar ik leek nog het meest op een mokkend kind (lacht).

»Toen we een paar maanden geleden ‘The Late Show with Stephen Colbert’ deden, merkte ik dat ik het me allemaal niet meer aantrok. Ik heb blijkbaar ‘whatever’ leren zeggen: voorlopig is dat mijn laatste first.»

HUMO Waarom was het deze keer anders?

Granduciel «Er zit echt waarheid in het gezegde ‘wijsheid komt met de jaren’. Ik besef nu beter dan ooit dat er belangrijkere dingen zijn dan mijn carrière, en dat mijn geluk niet staat of valt met The War On Drugs. Ik ben blij dat ik mijn omgeving nu wel met respect kan behandelen. Ik ben vroeger ’s ochtends veel te vaak opgestaan met de gedachte: ‘Ik was gisteren een razende maniak en ik heb al mijn geliefden pijn gedaan. Alwéér.’»

Ex-roker

HUMO Van alle acts die de voorbije drie jaar zijn doorgebroken, is The War On Drugs bijna de enige rockgroep. Waarom sijpelt er zo weinig rockmuziek tot in de hitparades, en waarom vormen uitgerekend jullie daarop de uitzondering?

Granduciel (haalt de schouders op) «Misschien stond de deur een halve seconde op een kier en zijn we er net tóén doorgeglipt. Is dat geluk hebben? Móét daar een reden voor zijn? Ik probeer er niet te veel over na te denken.»

HUMO Volgens de hoestekst is ‘A Deeper Understanding’ een studie naar de verschillende incarnaties van jezelf. Door de plaat te maken, wilde je te weten komen bij welke van je persoonlijkheden je je het best voelt. Het is het meest ambitieuze en interessante uitgangspunt voor een plaat dat ik dit jaar heb gehoord.

Granduciel «Oh, wow! Ik probeer altijd veel zorg te besteden aan elke song die ik op plaat zet, en... (Bedenkt zich) Ongetwijfeld doet elke muzikant dat, dus dat is het punt niet. Ik voel en merk dat er veel verschillende Adams in dit ene lichaam zitten. Er is de ambitieuze rocker, de man die met zijn nieuwste plaat alle verwachtingen wil inlossen. Dan is er de verlegen Adam, die live nog altijd het liefst met zijn rug naar het publiek zou staan, en die het gevoel heeft dat hij in het rockmilieu niets te zoeken heeft... En tenslotte de Adam die moeite heeft met veranderingen. Al mijn vrienden worden echtgenoten en vaders, behalve ik. Hoe pas ik daartussen? Wat is de clou van het verhaal van mijn leven? Dat zijn de vragen die ik me stel.»

HUMO Vind je antwoorden in de muziek?

Granduciel «Ooit, wie weet. Maar ik zoek er niet echt naar.

»Ik stél die vragen natuurlijk wel, maar aangezien ik in het echte leven een binnenvetter, een asociale weirdo en een slechte prater ben, moet ik het wel in mijn muziek doen. Sorry dat ik jullie er mee lastig val.»

HUMO ‘Mother and Child Reunion’ van Paul Simon is een krachtige, emotioneel geladen song, maar voor de titel liet hij zich inspireren door een rijstgerecht op de menukaart van een Chinees restaurant. Welke War On Drugs-titel is veel trivialer dan hij lijkt?

Granduciel «Mijn vrienden denken dat onze nieuwe song ‘Clean Living’ gaat over mijn besluit om geen alcohol meer te drinken en gezonder te leven, maar dat klopt niet. Eerst heette de track ‘Living on the Top’, maar tijdens het opnameproces moest ik op een gegeven moment een paar songs op mijn computer naar een nieuwe harde schijf verslepen, en de file in kwestie had ik snel-snel ‘Clean Living’ genoemd, om mezelf eraan te herinneren dat dit de opgekuiste versie van de track was. Een paar maanden later vond ik ‘Clean Living’ een betere titel dan ‘Living on the Top’, dus ik heb ’m gehouden.»

HUMO Waarom drink je niet meer?

Granduciel «Ik had genoeg van de katers. De laatste jaren had ik na een zware avond altijd het gevoel dat mijn lichaam uit elkaar dreigde te vallen. Bovendien: als ik drink, heb ik zin om te roken. En stoppen met roken is het moeilijkste dat ik ooit heb gedaan. Het is me trouwens gelukt dankzij de beroemde methode van Allen Carr. Zijn boek ‘The Easy Way to Stop Smoking’ is vreselijk saai en eentonig – ik heb er op gevlóékt – maar zijn aanpak werkt. Ik feest niet meer, maar het is het waard. Ik eet ook beter, en ik ga zelfs al eens wandelen. Ik ben een gezondere mens.»

HUMO De Los Angeles-levenswijze?

Granduciel (mompelt) «Geen idee. Het helpt me alleszins mijn zelfdestructieve neigingen beter onder controle te krijgen. Ik ben gelukkiger dan ik lange tijd ben geweest.»

‘A Deeper Understanding’ van The War On Drugs ligt op 25 augustus in de winkels.