Tim Parks: 'Minder lezers? Ik zie het probleem niet'

De Britse veelschrijver Tim Parks heeft romans, thrillers, kortverhalen, non-fictie en vertalingen op zijn actief. Volgende week verschijnt zijn nieuwe roman ‘In extremis’. Het oeuvre van de 62-jarige auteur is uitgebreider dan de doorsneeboekenkast, maar toch vindt hij literatuur niet zo heel belangrijk.

Lees hier alles over Humo op de Boekenbeurs

HUMO Lezen we binnen vijftig jaar nog steeds romans?

Tim Parks «Jazeker. We maken van ons leven verhalen omdat die ons de illusie van controle geven. Verhalen geven ons een richtingsgevoel, ze rechtvaardigen ons bestaan en doen ons geloven dat we echt iets bereikt hebben. Daar gaan we dus niet snel mee ophouden. Maar je zult mij niet horen zeggen dat romans heel erg belangrijk zijn voor onze culturele ontwikkeling.»

undefined

'Het idee dat de westerse cultuur en het menselijke bestaan afhangen van mensen die lezen, is belachelijk'

HUMO Waarom niet?

Parks «Er zijn heel veel voorbeeldige burgers die nooit een boek lezen en toch een rijk en gelukkig leven lijden. Eén van mijn kinderen is zo iemand. Ik zie gewoon het probleem niet. Sommigen zullen altijd romans lezen en anderen zullen het nooit doen. Het idee dat de westerse cultuur en het menselijke bestaan afhangen van mensen die lezen, is belachelijk. Het is ook manifest onwaar. Er zijn duizenden jaren van hoogstaande cultuur gepasseerd zonder dat er ook maar één boek geschreven werd. Waar was de roman toen de Griekse cultuur in volle bloei stond? Waar was de roman in het oude Egypte? Mensen zijn pas boeken beginnen te lezen toen er persen bestonden om ze te drukken.»

HUMO Is de verhalende functie inmiddels ook niet overgenomen door andere vormen van cultuur of entertainment?

Parks «Natuurlijk. Films en tv-series bereiken met hun verhalen een publiek dat wellicht groter is dan het internationale lezerspubliek. Maar ik denk niet dat romans daardoor zullen verdwijnen. Ze zijn niet langer de belangrijkste culturele uitdrukkingsvorm, dat klopt: je kunt nu niks meer schrijven dat dezelfde impact zou hebben als Leo Tolstojs ‘Oorlog en vrede’ of Victor Hugo’s ‘Les misérables’. Maar is dat een probleem? Moeten we ons daar zorgen over maken? Ik denk het niet.»

HUMO Velen zullen het daarmee oneens zijn.

Parks «Wie zijn dat? Schrijvers en uitgevers. Omdat zij er baat bij hebben, natuurlijk. Dat er minder gelezen wordt, zal veel mensen wel oprecht zorgen baren, maar uitgevers die doen alsof dat het einde van de wereld is omdat ze wat minder dreigen te verdienen, vind ik behoorlijk opportunistisch.»

HUMO Houden schrijvers ook niet vast aan het belang van literatuur omdat hun eigen maatschappelijke rol kleiner is geworden? Omdat ze nu minder autoriteit hebben?

Parks «Hoeveel autoriteit hadden ze vroeger dan? Ach, in het midden van de 19de eeuw hadden énkele schrijvers misschien een heel klein beetje invloed. Maar vandaag zijn er honderden schrijvers meer dan toen: die kunnen toch niet allemáál belangrijk zijn?»

HUMO U spreekt nu al de hele tijd over schrijvers alsof u zelf niet tot het clubje behoort.

Parks «Begrijp me niet verkeerd. Ik ben dol op romans. Maar er verschijnen vandaag heel wat boeken die de mensheid best kan missen. Wie leest er meer dan vijftig boeken per jaar? En hoeveel worden er jaarlijks uitgegeven? In Engeland alleen al zo’n tweehonderdduizend, geloof ik. Hebben we echt duizenden stationsromannetjes en fantasyboeken nodig? Ik dacht het niet.»