Tinneke Beeckman: ‘Machiavelli’s lef’

Tinneke Beeckman verdedigt in haar boeken en columns consequent en terecht de verlichtingswaarden. Door in dit boek de nadruk te leggen op het miskende werk ‘Discorsi: gedachten over staat en politiek’ van de Italiaanse denker Niccolò Machiavelli (1469-1527) schrobt ze de modder van zijn besmeurde reputatie. De filosofe legt een selectie van zijn ideeën toegankelijk uit en sommige begrippen, zoals ‘republikeinse vrijheid’, weet ze knap naar het heden te vertalen. Om de afstand tussen toen en nu te overbruggen haalt ze actuele schrijvers aan. Zo leidt een uitleg over hoe Machiavelli het genre van de vorstenspiegel vernieuwde via een verwijzing naar ‘De nieuwe politiek van Europa’ van Luuk van Middelaar tot een kritiek op de hedendaagse sensatiezucht in de media. Toch lijkt ze Machiavelli’s ideeën soms anachronistisch op te rekken om de hedendaagse politiek te omvatten, terwijl ze daar niet altijd een nieuw licht op werpen. Zo lijkt Machiavelli’s concept ‘deugd’ simpelweg neer te komen op ‘grijp je kans’. Het wringt ook om enerzijds identiteitspolitiek te verketteren en anderzijds Machiavelli’s advies aan de heerser, om met bedrog en wreedheid aan de macht te komen, te verdedigen. Kortom: de meedogenloze Machiavelli zit ongemakkelijk in het zadel op het stokpaardje van de Vlaamse Marianne.