Tom Dumoulin over de Ronde van Italië: 'Wij wielrenners leven in onze eigen fantasiewereld, waarin we elkaar pijn doen'

De loopbaan van Tom Dumoulin (25) berust op toeval: jongensdromen over de Tour de France kende hij niet, en was hij ingeloot als student geneeskunde, dan was zijn grote doorbraak er wellicht nooit gekomen.

Hij zit aan het uiteinde van een grote vergadertafel en kijkt door het raam. Als hij me opmerkt en zich omdraait, doet hij me meteen perplex staan en wrijf ik me de ogen uit. Het is alsof ik oog in oog sta met de jonge Eddy Merckx – de gelijkenis is meer dan treffend. Even goedmoedig begroet hij me met een zacht Limburgs accent. We hebben afgesproken in een hotel in zijn thuisstad Maastricht. Die dinsdag eind maart is het peloton in rouw door het overlijden van Daan Myngheer en Antoine Demoitié, twee jonge Belgische renners. Ook Dumoulin vraagt zich af hoe het drama voorkomen had kunnen worden, en vooral de aanrijding met de motor.

Tom Dumoulin «Ik heb zelf de motards zitten tellen. Er zijn er een zestigtal: regulatoren, seingevers, dokters, fotografen... Dat aantal krijg je niet zomaar naar beneden. Maar er zijn motards die denken dat ook zij in de koers zitten. Sommige fotografen willen een mooi shot en dan moeten ze het peloton per se voorbij, anders zijn ze te laat. Het ligt ook een beetje aan die opgefokte mentaliteit.»

HUMO Zullen er snel maatregelen komen? Daar staat het wielrennen niet meteen voor bekend.

Dumoulin «Het probleem beperkt zich niet alleen tot de motards, en dat maakt oplossingen niet zo eenvoudig. Er zijn ook de wegversperringen, en soms staan er in de laatste kilometer zelfs paaltjes op de weg, zoals vorig jaar in de Ronde van het Baskenland. Ik rijd regelmatig wedstrijden waarvan ik denk: dit kan echt niet, het moet ooit eens fout gaan. Dan rij je de hele koers over driebaanswegen, om dan die laatste kilometers over smalle, slingerende en gevaarlijke baantjes te rijden, om toch maar op dat mooie pleintje te kunnen finishen. Dan weet je dat er niet goed over de veiligheid wordt nagedacht.»

undefined

undefined

'Als wielerprof is het versneld volwassen worden. Eigenlijk werk ik al jaren in een bedrijf waar ik ervaring opdoe op de werkvloer'

HUMO Zulke aankomsten krijg je in de Giro voorgeschoteld. Ook geen toonbeeld van veiligheid, met bergetappes over onverharde herderspaden.

Dumoulin (lacht) «Nee, niet echt. En toch ga ik ernaartoe. Met slecht weer en vriestemperaturen is het net zo. Dan zegt de helft van de renners: ik rijd niet. Terwijl de andere helft denkt: vandaag is het voor mij. Er zijn zo veel verschillende belangen, en daarom is er ook zo veel verdeeldheid. Het is onmogelijk om aan één zeel te trekken, en dat is dé reden waarom het zo lang duurt voor er nieuwe maatregelen zijn. En dan nog is het moeilijk. Neem het ‘extreme weather protocol’. Als ze er in Tirreno-Adriatico eindelijk gebruik van maken, zijn een aantal klassementsrenners het er niet mee eens: met enkel vlakke etappes kunnen ze de koers niet meer winnen.»

HUMO De buitenwereld verlangt ook naar heroïek en bovenmenselijke prestaties. Wielrennen lijkt soms op een verheerlijking van het lijden.

Dumoulin «Tja, die romantiek moet blijkbaar aanwezig zijn. Ook die afstanden: 250 kilometer, wie doet dat nu? Welke andere sport duurt zes uur? Ja, triatlon, maar daar kijkt geen mens naar. Ik vind het allemaal een beetje achterhaald. Maar anderzijds vind ik het ook heel mooi, en heeft het echt wel iets. Ik kan er zelf ook enorm van genieten als ik op de bank lig. Kijk, weer een tegenstelling (lacht). Die romantiek is net de reden waarom veel mensen het volgen, en die mag je dus niet weghalen. Feit is wel dat wielrennen een oud, stoffig omaatje is – we lopen ver achter op de rest.»

Roze trui

HUMO Met nostalgie heb je niks, je komt ook niet uit een wielerfamilie.

Dumoulin «Ik heb niet zo veel met het verleden van het wielrennen. Omdat ik het niet ken. Ik ben op mijn 15de begonnen als een onwetende nobody, per toeval. Het leek me leuk om het eens te proberen; het was geen jongensdroom omdat mijn vader ook wielrenner was geweest, zoals bij veel andere renners. Ik merk wel dat ik meer en meer het wielerwereldje wordt ingetrokken. Dat is onvermijdelijk, maar soms ook jammer.»

HUMO Jammer?

Dumoulin «Ja, ik vind het er wel vreemd toegaan. We leven in onze eigen fantasiewereld, waarin we elkaar pijn doen. We leiden ook een raar leven: we gaan drie weken op een berg zitten om elke dag te trainen, eten ook raar en zien onze vriendin veel te weinig. Goed, dat is inherent aan het leven van een topsporter, maar als je het van buitenaf bekijkt, zijn we allemaal goed gek. In het begin van mijn carrière dacht ik nog: ik doe het een beetje half-half. Maar dan bereik je niets, noch in het wielrennen noch in het normale leven. Geleidelijk aan ben ik overstag gegaan.»

HUMO Was het zo moeilijk om je helemaal aan het wielrennen over te geven?

Dumoulin «Ik heb het er nog steeds moeilijk mee. Ik ben bang dat ik het de rest van mijn leven over niks anders kan hebben dan over wielrennen. Het lijkt me verschrikkelijk als iedereen – mijn partner, vrienden, familie – uit die wereld komt, en de koers het enige is dat er leeft. Ik heb er geen moeite mee dat dat voor anderen geen probleem vormt, maar mij lijkt het geen fijn vooruitzicht.»

HUMO Hoe bescherm je je daartegen?

Dumoulin «Dat is niet eenvoudig. Je moet nu eenmaal een monomaan leven leiden, en ik merk zelf dat ik meer en meer een monnik wordt. Maar ik maak zelf die keuze: als ik alles uit het wielrennen wil halen, moet ik ook drie weken op een berg gaan zitten en er alles voor laten. Ik ben bereid ook all the way te gaan, maar niet zonder elke keuze ter discussie te stellen.»

undefined

'In de Tour 2015 liep alles mis. Toen ik dan zo sterk terugkwam in de Vuelta, en die bergrit won, heb ik blijkbaar meteen alle wielerharten gestolen.'

HUMO Wordt de proloog van de Giro een revanche voor de gemiste zege bij de start van de Tour, vorig jaar in Utrecht?

Dumoulin «Toen leek het voor iedereen alsof ik die gele trui al op zak had. De ontgoocheling bij het publiek was groot, en de publieke opinie vond dat ik gefaald had, maar dat gevoel had ikzelf niet. Het was gewoon nét niet, en daarom is de proloog in Apeldoorn geen revanche. Al ga ik er alles aan doen om die te winnen. Maar ik ben wel niet de enige, zeker Cancellara zie ik op het biljartvlakke parcours ook meedoen. Maar de roze trui zit er de eerste weken zeker in, van alle tijdrijders klim ik het beste en ze zullen me niet op achterstand rijden. Alleen moet ik dan niet op mijn bek gaan zoals vorig jaar in Hoei, tijdens de Tour. Die dag zou ik bijna zeker de gele trui nemen.»

HUMO De loodzware bergetappes krijgen we pas in de laatste week. Zit er niet meer in voor jou?

Dumoulin «Daar schuilt het gevaar. Veel volgers en journalisten hopen daarop, zeker als je het al eens bewezen hebt, zoals ik vorig jaar in de Vuelta. Maar dit jaar zet ik alles op de tijdrit van de Olympische Spelen in Rio, mijn ambitie voor het eindklassement van de grote rondes heb ik uitgesteld naar volgend jaar. In de Giro ga ik voor de tijdritten en het roze.»

undefined

undefined

'Iemand als Peter Sagan lijkt van de roem te genieten. Ik zou liever gewoon door Maastricht lopen zonder dat er iemand naar me kijkt.'

HUMO Slim, om de druk nog een jaartje uit te stellen.

Dumoulin «Ik doe het niet bewust, ik zeg gewoon eerlijk hoe het zit. De kans is groot dat ik op de Spelen nooit meer een tijdritparcours krijg voorgeschoteld dat me zo ligt als nu – die kans móét ik grijpen. Stel dat ik het nu niet probeer, en het lukt de volgende olympiades niet, dan sla ik me voor mijn kop.

»Het zit ook ingebakken in de Nederlandse cultuur: de Olympische Spelen zijn voor een topsporter het summum. Ik kom dan wel niet uit een wielerfamilie, maar we droegen sport hoog in het vaandel. En dan vond ik de Spelen mooier dan de Ronde van Vlaanderen. Wielrennen telde niet: de Tour kende ik wel, maar ik bleef er niet voor thuis (lacht).»

Fladderaar

HUMO Speelt toeval een grote rol in jouw leven?

Dumoulin «Ja. Als ik niet gevallen was in de Tour, had ik in de Vuelta niet meteen mijn kwaliteiten als ronderenner ontdekt. Het is maar één voorbeeld.»

HUMO En als je als 18-jarige niet was uitgeloot voor je studies geneeskunde, was je nooit wielrenner geworden.

Dumoulin «Ja, al wordt dat verhaal soms te romantisch voorgesteld. Ik heb nooit gezegd dat ik dan géén wielrenner was geworden. Ik werd beter en beter, en vond het ook steeds leuker. Maar stel dat ik in mijn studie mijn passie had gevonden, was ik waarschijnlijk met wielrennen gestopt, ja. De combinatie was te moeilijk geweest, en mijn studie zou de voorkeur hebben gekregen.»

HUMO Wat had je gemist als je toch geneeskunde was gaan studeren?

Dumoulin «Een goede vraag, alleen is het antwoord niet zo gemakkelijk (lacht). Tja, wat vind ik zo mooi aan wielrennen? De vrijheid vind ik fijn, en dat ik veel van de wereld zie. En ten opzichte van leeftijdsgenoten heb ik al meer meegemaakt: als wielerprof is het versneld volwassen worden. Eigenlijk doe ik al jaren op de werkvloer ervaring op, terwijl mijn oude schoolvrienden nog studeren en ’s avonds met hun studentenverenigingen gaan zuipen. Dat lijkt me toch iets beperkter. Maar soms mis ik hun leven, want het lijkt me hartstikke leuk dat af en toe óók te kunnen doen. Al is wielrenner zijn, iets heel aparts. En het is toch wel héél mooi, hoor (lacht).»

undefined

undefined

'Wielrenners gaan drie weken op een berg trainen, eten raar en zien hun vriendin te weinig: goed gek!'

HUMO Hoe voelt het als alles om jou draait, zoals in de Vuelta?

Dumoulin «Dat was nieuw. Ik ben normaal een fladderaar, maak overal een praatje. Ik hield er niet van om zoals in de Vuelta krampachtig, met een ploeg van acht man rond elkaar te rijden. Ik rijd liever gewoon mijn eigen weg in het peloton, om dan op het juiste moment vooraan te zitten. Maar als kopman heb je je verantwoordelijkheid te nemen, en moet je zien dat alles goed functioneert. Plots was ik de baas, en ga je van héél weinig verantwoordelijkheid naar héél veel. Dat was toch anders dan koersen.»

HUMO Lag die nieuwe rol je?

Dumoulin «Nee, ik blijf meer een fladderaar.»

Roem en glorie

HUMO Over de periode dat je op weg leek naar de eindoverwinning van de Vuelta, zeg je: ‘Ik heb er niet van genoten’.

Dumoulin «Ik ben best wel trots op de prestaties die ik daar geleverd heb, en hoe ik ermee ben omgegaan. Maar leuk vond ik het zeker niet, en dat is nog steeds het gevoel dat overheerst. Er komt zo veel druk en stress bij kijken, ik was nergens meer op mijn gemak. Bij de start moest ik tot op het laatst op de bus blijven zitten, anders werd ik besprongen. Dat zijn allemaal dingen waar ik niet voor gekozen heb. Ik ben nooit wielrenner geworden om beroemd te worden.»

undefined

'Bradley Wiggins zegt ook dat hij zijn overwinning in de Tour heel mooi vond, maar dat hij er niet van genoten heeft. Door de stress, en vooral: omdat je zo geleefd wordt.'

HUMO Wat doet die roem met je?

Dumoulin «Het maakt me gereserveerder, en misschien ook wantrouwiger. Ineens ben ik interessant voor zo veel mensen, dat was tevoren niet het geval. Ik heb het best moeilijk om met die plotse bekendheid om te gaan, ik vind het ook niet zo leuk. Er komen heel veel vragen, heel veel mensen willen iets van je, en dat is niet omdat ze mij zo’n lieve jongen vinden.»

HUMO Andere renners lijken me wel op zoek naar roem en glorie.

Dumoulin «Iemand als Peter Sagan lijkt ervan te genieten, die heeft er geen problemen mee. Maar ik denk dat Tom Boonen ook liever anoniem door het leven zou gaan. Ik zou liever gewoon door Maastricht lopen zonder dat er iemand naar me kijkt.»

HUMO Dat lukt niet meer?

Dumoulin «Nee, ik word aangestaard. Af en toe vragen ze om foto’s, of roept er iemand wat naar mij. Niet dat dat echt vervelend is, maar je voelt je niet meer zo vrij als vroeger. In de kroeg word ik altijd herkend, en ik kan niet meer stomdronken op de tafel staan dansen, er kan immers zomaar iemand een foto van verspreiden. Dat is toch jammer? Ik heb daar helemaal niet voor gekozen, maar het hoort er wel bij. Zeg, wat een zielig verhaal vertel ik hier (lacht).»

undefined

undefined

'Welke andere sport duurt zes uur? Ja, triatlon, maar daar kijkt geen mens naar'

HUMO Zielig vond ik vooral het moment op de voorlaatste dag, dat je Fabio Aru, de latere eindwinnaar van de Vuelta, moest laten rijden, en je in de rode leiderstrui eenzaam in de vallei leek achter te blijven. De Vuelta duurde amper 40 kilometer te lang voor jou.

Dumoulin «Toen voelde ik me echt klote. De dagen voordien merkte ik al dat ik niet meer zo goed was, maar dat kon ik verbloemen en ik won zelfs nog tijd op Aru. Hij heeft het ook goed gespeeld in die laatste rit, door ploegmaats vooruit te sturen. Ze vragen me soms: wat als je in die afdaling nog was teruggekomen? Maar ik was op: ik zou op de volgende klim meteen gelost zijn.

»Weet je, geen enkele klassementsrenner geniet van die laatste week. Zowel Froome als Contador vindt het heel stressvol. Al vind ik van mezelf dat ik er goed mee ben omgegaan.»

HUMO Klopt, je leek net heel rustig en bedaard.

Dumoulin (grijnst) «Het is natuurlijk ook één groot spelletje. Maar Bradley Wiggins vertelt toch ook dat hij zijn overwinning in de Tour heel mooi vond, maar dat hij er niet van genoten heeft. Door de stress, en vooral: omdat je zo geleefd wordt. Nee, ik kan me niet voorstellen dat je iemand zult vinden die het leuk vindt. Alleen kan de ene er beter mee om dan de andere. Uiteindelijk is iedereen blij dat hij naar huis kan.»

HUMO Ben je zeker dat je nog klassementsrenner wilt worden?

Dumoulin «Ik ga het vanaf volgend jaar zeker proberen, het is toch het hoogste wat er is in het wielrennen. Op voorwaarde dat het podium er ook in zit, voor de 9de of de 11de plaats zie ik me niet rijden.»

undefined

'Die plotse bekendheid is moeilijk: ik word gereserveerder en wantrouwiger'

Russische toestanden

HUMO Hoe komt het dat je zo’n rage werd in Nederland?

Dumoulin «In de Tour liep alles mis, en de mensen hebben enorm met me meegeleefd. Toen ik dan zo sterk terugkwam in de Vuelta en die bergrit won, heb ik blijkbaar meteen alle wielerharten gestolen. Hoe ik daar alsnog Chris Froome onverwachts remonteer op een steile aankomststrook, was een heel mooi moment, ook voor mezelf. En toen ik de laatste week als leider introk, is het pas echt beginnen te leven. Het was van Joop Zoetemelk en Jan Janssen geleden, ook dat speelde mee.»

HUMO Was je verbaasd dat je plots meedeed voor de eindoverwinning van een grote ronde?

Dumoulin «Ik was toch heel verrast. Ik had sinds mijn val in de Tour enkel getraind, en zou me vooral voorbereiden op het WK Tijdrijden. Ik wilde onder de radar blijven en had geen verwachtingen, en dan loopt het zo. Ik had zelf ook een gevoel van ‘Wauw, wat gebeurt er hier?’»

HUMO Het doet wel dromen: je beschikte over mogelijkheden waarvan je het bestaan niet vermoedde.

Dumoulin «Het doet zeker dromen én het biedt mogelijkheden (lacht). Wat als ik me een keertje echt ideaal kan voorbereiden? Nu, ik kwam goed voorbereid aan de start, alleen reed ik niet om te winnen. Ja, wie weet wat er nóg in zit? Ik ben nog maar 25 jaar, dus ik hoop dat er nog rek op zit.»

HUMO De lat ligt hoog: Eddy Merckx noemt je ‘bijna perfect’, en heel Nederland droomt al stiekem van een nieuwe Tourwinnaar. Haal je de lat voor jezelf naar beneden?

Dumoulin «Euh… nee, mijn lat ligt nog altijd het hoogst. Daarom mogen ze schrijven wat ze willen, ik ben degene die zichzelf de meeste druk oplegt. Het zal zaak zijn om goed om te gaan met mijn nieuwe status, de verantwoordelijkheid en al die andere dingen die er voor het eerst bij komen. En vooral: met de teleurstellingen. Hoe dan ook zullen die er komen.»

undefined

undefined

'Ze vragen me soms: wat als je in die afdaling van de Vuelta nog was teruggekomen? Maar ik zou op de volgende klim meteen gelost zijn.'

HUMO In Nederland werd je zelfs niet genomineerd als Sportman Van Het Jaar. In een wielergek land als België zou dat ondenkbaar zijn geweest.

Dumoulin «Shorttracker Sjinkie Knegt won uiteindelijk, maar alle drie de genomineerden waren wereldkampioen. De jury is daarin heel objectief gebleven, ze hebben zich niet laten leiden door de media-aandacht die ik heb gekregen. Ik maak er mij niet zo druk in, ik had ook nog geen plekje vrijgemaakt.»

HUMO Na bekentenissen bij de Rabobankploeg over epo en bloedtransfusies werd het wielrennen in Nederland enkele jaren geleden uitgespuwd. Draagt het daar nog altijd de gevolgen van?

Dumoulin «Nee, die periode lijkt voorbij. Een paar jaar geleden, in de periode van de bekentenissen van Michael Boogerd en Lance Armstrong, schaamde ik me nog weleens om wielrenner te zijn. Wielrennen werd enkel in verband gebracht met doping. Op televisie, en zeker in populaire programma’s als ‘De wereld draait door’, ging het enkel dáárover. Maar dat lijkt nu weggeëbd. Er worden ook geen vervelende grapjes meer gemaakt, zo van: ‘Huhu, jullie zitten allemaal aan de doping’.»

undefined

undefined

'In de ­periode van de doping­be­kentenis­sen van ­Michael ­Boogerd (foto) en ­Lance Armstrong, schaamde ik me weleens om wielrenner te zijn.'

HUMO Geloof je dat het echt de goede kant op gaat: verdwijnt doping uit de wielersport?

Dumoulin «De strijd zal nooit gestreden zijn. In elke sport wordt er gesjoemeld, zoals dat ook in elk bedrijf gebeurt. Belastingontduiking vind ik hetzelfde als doping. Misschien een kromme vergelijking, maar overal waar veel geld wordt verdiend of veel media-aandacht is, zoeken mensen de grijze en zelfs zwarte zones op. En dat zal altijd zo blijven. Met mijn prestaties in de Vuelta heb ik ondervonden – voor mezelf, voor de buitenwacht kan ik nog altijd een gebruiker zijn – dat het wel allemaal kan zonder doping. Als ík erin slaag om een grote ronde als de Vuelta – op 40 kilometer na – te winnen, móét het wielrennen wel aan de beterhand zijn. Ik ben alleen bang dat als mensen zoiets te luid roepen, we daardoor te laks worden. Want er zijn er nog altijd die op zoek gaan naar de nieuwste middeltjes die nog niet opspoorbaar zijn. Als je die Russische toestanden ziet in de sport, weet je dat het zaak is om scherp te blijven.»

HUMO Waar kijk je vooral naar uit in de Giro?

Dumoulin «Ik kan nu één of andere legendarische col opnoemen, maar ik kijk toch het meest uit naar de proloog in Apeldoorn. De start van de Tour in Utrecht was ook heel speciaal en al kwamen er veel druk en onrealistische wensen bij kijken, ergens vond ik het wel héél gaaf (lacht).»