‘Tot welke escalatie kunnen F-16's Poetin nog dwingen? Het doden van burgers? Dat doet hij al. Folterkampen? Die heeft hij al’

De Oekraïense omsingeling van Bachmoet, pro-Oekraïense rebellen in Rusland, het zou weleens allemaal een rookgordijn kunnen zijn voor het echte lenteoffensief. Dat zegt Tom Simoens, luitenant-kolonel aan de Koninklijke Militaire School. ‘We gaan nog rare dingen zien.’

- Nu Rusland na negen maanden vechten Bachmoet in handen lijkt te hebben, zegt Oekraïne dat dit het epicentrum van de strijd blijft. Menen de Oekraïners dat, want iedereen verwachtte toch een lenteoffensief?

TOM SIMOENS «Rusland is trots op de prijs die het heeft binnengehaald en Oekraïne zal die wel degelijk niet zomaar opgeven. Terwijl de stad is ingenomen probeert Oekraïne via de flanken van de stad vooruitgang te boeken, maar dat past ook in een strategie van misleiding. De Oekraïners suggereren dat ze die stad gaan omsingelen. Als ze daar de kans toe krijgen, zullen ze dat ook doen, maar het is hen er vooral om te doen Russische troepen van andere fronten naar Bachmoet af te leiden. Zo kunnen ze elders toeslaan. Dat Oekraïense plannetje lijkt te lukken.»

- Het afleiden van de Russische troepen, is dat ook wat er gebeurt in de regio van het Russische Belgorod? Daar hebben het ‘Russische Vrijwilligerskorps’ en het ‘Vrijheid voor Rusland-legioen’ vier dorpen ingenomen.

SIMOENS «In de aanloop naar het lenteoffensief gaan we echt nog rare dingen zien, zoals nu inderdaad deze pro-Oekraïense Russen. Al dan niet met middelen uit Oekraïne konden ze een inval doen in die regio. Dat maakt deel uit van een schaduwspel dat moet leiden tot paniek, wanhoop en onzekerheid aan Russische kant. Pas dan zal het grote lenteoffensief starten, met de Leopard- en Abrams-tanks en Bradley-voertuigen.

»Let op, de betrokkenheid van Oekraïne bij de aanvallen in de Russische provincie Belgorod moet nog bewezen worden. Die Russen die tegen Poetin vechten kwamen eerder ook in de media met hun acties, maar dit is wel veel steviger. Is dit nu écht een Russische verzetsbeweging, of toch iets Oekraïens?

»Diplomatiek gezien zou het een gevaarlijke zet zijn van Kiev om Russisch grondgebied in te nemen. Tot nu toe was het niet zo lastig om westerse wapensteun te verdedigen, want die diende om bezet gebied te bevrijden. Het internationaal recht voorziet dat ook. Met het VN-handvest aan onze kant konden we bewijzen dat we daar het goede doen. Een inval in Rusland lijkt me een zet die niet enkel tot verwarring kan leiden aan Russische zijde, maar ook aan westerse kant. Het kan leiden tot meer terughoudendheid bij sommige landen.»

- En dan krijg je mensen die bijvoorbeeld de levering van F-16's in vraag stellen?

SIMOENS «Je ziet nu al analisten de mensen bang maken over die F-16's. Die zouden Poetin weleens tot escalatie kunnen dwingen, klinkt het dan. Maar welke escalatie? Het doden van burgers? Dat doet hij al. Folterkampen? Die heeft hij al.

»Die F-16's moeten opereren boven Oekraïne, ver van de frontlijn en al helemaal niet boven Rusland. We moeten bescheiden zijn over het effect dat ze zullen hebben in deze oorlog. Daarom zal dit ook geen escalatie betekenen.»

- Waar zal het lenteoffensief dan komen, als dit allemaal afleiding is?

SIMOENS «Onmogelijk te zeggen, al zijn er enkele logische kanshebbers. Het meest evidente, maar daardoor ook het moeilijkste, want Rusland is erop voorbereid, is om via Tokmak naar Melitopol op te rukken. Dat zou een strategische overwinning zijn op meerdere vlakken.

»Dat komt neer op de bevrijding van de kerncentrale, het knipt de landbrug tussen de Krim en de Donbas door, het verplicht Rusland om Cherson te evacueren en het brengt de Krim in het vuurbereik van de Oekraïense artillerie. Dat zou een echte gamechanger zijn in deze oorlog, maar Rusland heeft zijn verdediging daar enorm verstevigd, onder andere met mijnenvelden.

»Gemakkelijker is de optie Loehansk, meer naar het noorden, maar als ik nu zie hoe ze Russische troepen naar Bachmoet en Belgorod lijken te lokken, dan is een aanval in het zuiden misschien logischer.»

- Een offensief in het zuiden, maar niét de verwachte aanval op Melitopol?

SIMOENS «Als je de as tussen Marioepol en Berdjansk ziet: daar heb je niet die zware Russische verdedigingslinies zoals rond Melitopol. En je krijgt toch de Krim binnen het vuurbereik van de Himars. Zo zit je aan de Zwarte Zee en kan je de Russen misschien dwingen om dat zuiden van Oekraïne op een bepaald moment te evacueren. Dan zouden onderhandelingen eindelijk kunnen opstarten.

»Dat zou een groot lenteoffensief zijn, en ik verwacht in de aanloop ervan nog gekke dingen, ook fake news. Ik denk dat Oekraïne de media en de sociale media goed bespeelt. Je moet je vijand verrassen door timing en plaats, en dat is wat we nu zien.»

- Hoe sterk staan de Russen nog? Hun overwinning in Bachmoet wordt in het Westen bijna als verwaarloosbaar voorgesteld, maar misschien bewijst dit toch dat ondanks alle westerse steun, Rusland nog kan winnen.

SIMOENS «Poetin zei eerder: ‘De hele Donbas tegen eind maart’. Dan kan hij nu niet tevreden zijn. Bachmoet is de enige prijs van het winteroffensief van generaal Gerasimov. Ze hebben er honderdduizenden militairen ingezet en de frontlijn is amper opgeschoven.

»Rusland heeft vermoedelijk zo’n 150.000 gevechtssoldaten om het hele front van Koepiansk tot Cherson te bemannen. Dat gaat over honderden kilometers, dus dat is een relatief laag aantal. Ze zullen het moeten hebben van artillerie en mijnenvelden om de Oekraïners tegen te houden.»

_(DM)