Troost in het tranendal: de nieuwste van The National

We zitten in Parijs, en The National heeft net zijn zevende studioplaat afgewerkt. ‘Sleep Well Beast’ is misschien wel hun meest gevarieerde werkstuk tot nog toe. Wie enkel de titels leest – ‘Nobody Else Will Be There’, ‘Day I Die’, ‘The System Only Dreams in Total Darkness’ – weet dat er genoeg old school-National te rapen valt, maar wij hoorden ook Floyd-psychedelica en… Motörhead! ‘Het is de eerste keer dat we erin geslaagd zijn dat soort rauwe energie op plaat te krijgen.’

'Onze songs gaan over het leven en zijn ups en downs, maar laten we eerlijk zijn: we zijn veel beter in de downs'

Ik interview The National in drie stukken. Eerst het werkvolk: de broers Bryan (drums) en Scott Devendorf (bas). Daarna de muzikale motor van de groep: de eeneiige tweeling Bryce en Aaron Dessner (allebei gitaar). En pas helemaal op het einde de woordvoerder: Matt Berninger, tevens zanger en tekstschrijver. Maar we beginnen dus met de gebroeders Devendorf.

undefined

HUMO Heren, tevreden met de nieuwe plaat?

Bryan DEVENDORF «Zeer tevreden. Mijn mening over platen van The National is meestal al gevormd als we halverwege het productieproces zijn. En tijdens het mixen wéét ik wat mij voor eeuwig zal blijven storen. Meestal heeft het te maken met de drumsound. Maar dit is onze eerste plaat waarvan ik kan zeggen: prachtig over de hele lijn (lacht). Ik zet ze nog steeds vaak op in de auto.

»Onze geluidsmixer, Peter Katis, zweert bij de autotest. En niet enkel op het einde: heeft hij één knopje een beetje anders gezet, dan is het hup de auto in en luisteren. Het gaat zelfs zo ver dat hij auto’s van vrienden leent omdat elke auto anders klinkt.»

HUMO Anderen testen een plaat dan weer door de speakers van een iPhone, omdat ze weten dat zowat zestig procent van de luisteraars de plaat op die manier zal beluisteren.

Scott DEVENDORF «Tuurlijk, gelijk hebben ze. Doen wij ook.»

Bryan «Het geluid van smartphones is er gelukkig geweldig op vooruit gegaan. Hier, moet je horen… (speelt op zijn iPhone een stukje van ‘Nobody Else Will Be There’, de opener van de nieuwe plaat). Om de mix te testen, beluisteren we onze platen altijd door zo veel mogelijk verschillende luidsprekers – de hele mengtafel staat er dan vol mee: van de meest crappy computerspeakers tot high-end hifi-materiaal. Geen sinecure om tot een compromis te komen dat in alle omstandigheden goed klinkt. Maar ik denk dus dat het ons deze keer gelukt is, zelfs de drums klinken goed op mijn iPhone.»

HUMO Heb je een favoriete plaat van The National?

Bryan «De ‘Cherry Tree’-ep, uitgekomen in 2004, net na ‘Sad Songs for Dirty Lovers’. Da’s eigenlijk de enige die ik in mijn eentje nog weleens opzet, op de nieuwe na dan. Ik denk dat ik voor de hele groep spreek als ik zeg dat we zelden of nooit nog naar onze platen luisteren eens ze klaar zijn. Enkel als we songs opnieuw willen oppikken, dingen die we al eeuwen niet meer gespeeld hebben en waarvan we vergeten zijn hoe ze ook weer gingen. Wat ik wél regelmatig doe, is concerten van The National bekijken op YouTube. Góéie concerten. Het Tiny Desk Concert uit 2013, of Roskilde, die ene keer dat The National opende voor Metallica. Wat jij, Scott?»

Scott «Ik vind het wel leuk om met de kinderen naar iets ouds te luisteren, ‘Alligator’ of zo. (Tegen Bryan) Ik vind die crappy drums van jou wel charmant (lacht).»

HUMO Stel dat je in één dag het meesterschap over een instrument zou kunnen verwerven, wat zou je dan kiezen?

Scott «Marimba.»

Bryan «Oh, da’s een mooie. Doe mij dan maar de piano, twee marimbagrootmeesters in één groep is misschien wat teveel van het goede (lacht).»

Familie Coyotes

Over naar de motor van de groep: Aaron en Bryce Dessner. Het zijn zij die het leeuwendeel van de muziek maken; de Devendorfs verzinnen er vervolgens een ruggengraat bij, Matt Berninger laat er zijn poëzie op los. Aaron stond ook in voor de productie van de nieuwe plaat, die werd opgenomen in zijn gloednieuwe en extreem pittoreske studio. Die kreeg de naam Long Pond (naar het meer dat voor de deur ligt) en staat prominent op de hoes van ‘Sleep Well Beast’.

Bryce heeft vannacht niet veel geslapen: zijn zoontje van vier heeft hem om drie uur uit zijn bed gehuild. En om vier, én om vijf, én om half zes. Gelukkig moest hij vandaag niet van ver komen: Bryce woont in Parijs, samen met zijn Franse vrouw.

undefined

'Op de dag dat Trump verkozen werd, heb ik de tv uitgezet en mijn armen om mijn vrouw en dochter geslagen'

HUMO Helpt het dat je in Parijs woont? Dat je hier afstand kunt nemen, om je dan in de studio volledig op de muziek te storten?

Bryce Dessner «Ik heb hier ook mijn bezigheden, hoor. Het is niet dat ik mij in Parijs voltijds overgeef aan de liefde (lachje). Maar het klopt dat de focus groter is als ik bij mijn broer ben in Hudson, New York. Dan logeer ik bij hem thuis, breng ik wat tijd door met zijn kinderen, en voor het overige spelen we muziek. ’t Is een prachtige plek, een geweldige studio.»

HUMO Ik las ergens dat jullie dit keer aardiger voor elkaar waren vanwege het uitzicht over het meer.

Bryce (lacht) «Zo had ik het nog niet bekeken, maar het klopt dat we beter met elkaar opschoten dan ooit tevoren. Het meer zal er wel voor iets tussen zitten: hoe kun je boos zijn op iemand als je net een eend hebt zien voorbijvliegen?»

Aaron Dessner «In en rond het meer stikt het van de dieren: vissen, kikkers, vogels, herten… Er woont zelfs een familie coyotes die zich enkel ’s nachts vertoont. Dan komt het hele gezin drinken aan het meer. Prachtig om te zien. Ik kijk nauwelijks nog tv (lacht).»

HUMO In een eigen studio is er geen deadline. Je kunt blijven werken.

Aaron «Ik kan me voorstellen dat sommige groepen daar zot van worden, maar voor ons is het een zegen. Sinds ‘Boxer’, misschien zelfs al sinds ‘Alligator’, zijn we een groep die drijft op obsessief gedrag. De songs van The National zijn gebaat bij een zeer grondige inspectie. Elk idee draaien we binnenstebuiten: het wordt gedemonteerd, achterstevoren gespeeld, ondersteboven gehouden… Ervaring heeft ons geleerd dat dat de beste manier is om de magie naar boven te laten komen. Ik ben onlangs toevallig op een harde schijf gestoten met materiaal voor ‘High Violet’. Daar staan songs op die volledig uitgewerkt zijn, sommige zelfs met een compleet strijkorkest, maar waar Matt nooit op gezongen heeft. Misschien hebben we ze hem zelfs nooit laten horen. Inspiratie komt bij ons zelden in een vingerknip. Soms wel: ‘Turtleneck’ op de nieuwe plaat, dat is gewoon de band die in de studio staat te spelen, vijf minuten nadat iemand met een idee was komen aanzetten. ‘Day I Die’ ook. Maar daartegenover staan songs als ‘Sleep Well Beast’, of ‘Walk It Back’, waar we een paar jaar mee hebben rondgelopen, en die tal van transformaties hebben ondergaan. De moraal van het verhaal is: you never know. En daarom is het goed dat we onze eigen studio hebben.»

undefined

'We zijn een groep die drijft op obsessief gedrag. Elk idee wordt gedemonteerd, achterstevoren gespeeld, ondersteboven gehouden.'

undefined

HUMO Als je zo’n volledig uitgewerkt nummer zonder vocals opnieuw beluistert, hoor je dan waarom je het uiteindelijk toch niet hebt gebruikt?

Aaron «Het zijn altijd goeie songs, en ik hoor ook meteen dat het met vocals van Matt iets buitengewoons zou kunnen worden, maar wellicht bleken ze niet in het totaalplaatje te passen. Zo was het nu ook weer: voor ‘Sleep Well Beast’ hebben we vijfentwintig songs geschreven, afgewerkt en gemixt, maar we hebben er maar twaalf gebruikt. Niet noodzakelijk de twaalf beste songs, maar de twaalf songs die samen de beste plaat vormden.»

Bryce «Het komt ook voor dat Matt het niet vóélt. En het is hooguit drie, vier keer gebeurd dat we hem vervolgens verplicht hebben om toch iets te voelen omdat wij extreem hard in de muziek geloofden.»

HUMO Je vernoemde ‘Turtleneck’ al. Het heeft even geduurd voor ik wist wat ik hoorde, omdat ik jullie er niet meteen mee associeer, maar bij het tweede refrein wist ik het: Motörhead!

Aaron «Wow, Motörhead. Eindelijk iemand die ons ontmaskert (lacht). Eerlijk: zo had ik het nog niet bekeken. Ik heb in de loop der jaren vele riffs verzameld die ik doorgaans enkel in de groep gooi ter ontspanning. Hup, even lekker jammen en weer verder. Rockriffs meestal, of bluesschema’s, dingen waarvan je het anno 2017 eigenlijk niet meer kunt maken om er nog een song mee te schrijven. Ik bedoel: er zijn zóveel geweldige rock- en bluessongs, extreem moeilijk om daar nog iets aan toe te voegen. Maar dit keer sloeg de bliksem in: ik zette die riff in en een half uur later hadden we ‘Turtleneck’ klaar. We zijn dol op groepen als MC5 of The Stooges, ja, zelfs Motörhead, maar we waren er nooit eerder in geslaagd om de rauwe energie van die groepen op plaat te krijgen.»

Roze kamer

Er wordt afgeklopt. De Dessners vragen of ik genoeg heb: ze zijn bereid het gesprek verder te zetten. Maar dan zou ik Berninger moeten laten schieten. En omdat dit een interview is en geen songdemo, en Berninger een man van het woord, gaan we voor de zanger. Die zit in de kelder van het hotel, dicht bij de wijnvoorraad. Vandaag drinkt hij water.

HUMO Toen ik ‘Day I Die’ voor het eerst hoorde, vond ik het meteen een fantastische song, maar toch wilde ik ’m na anderhalve minuut al afzetten. ‘Where will you be / The day I die / The day I die’. Ik dacht: thanks, Matt, maar ik voelde me al niet kiplekker en over een uurtje moet ik de kinderen van school halen.

Matt Berninger (lacht) «Mijn welgemeende excuses. Ik begrijp dat niet alle songs voor eender welk moment van de dag zijn. En als je – ik zeg maar wat – door een scheiding gaat, then maybe this entire record isn’t for you. Soms vind je troost als je hoort dat iemand hetzelfde doormaakt als jij, soms kan net dat de nekslag geven en ervoor zorgen dat je dagenlang niet meer uit je zetel komt. ‘Sleep Well Beast’ is een donkere plaat die grotendeels over mijn huwelijk gaat, én over het huwelijk dat The National heet. Maar: de groep bestaat nog, en mijn vrouw en ik zijn ook nog altijd samen. Sterker: sommige songs heb ik samen met mijn vrouw geschreven. Ze gaan over het leven en zijn ups en downs, maar laten we eerlijk zijn: The National is veel beter in de downs dan in de ups (lacht).»

HUMO Je vrouw krijgt zelfs een vermelding in een titel: ‘Carin at the Liquor Store’.

Berninger «Da’s de enige song die níét over haar gaat (lacht).»

HUMO Hoe doe je dat, schrijven met je vrouw?

Berninger «Ze is meer een soort eindredactrice. Da’s haar job trouwens: redactrice, en ze schrijft ook gedichten. Ik schrijf de songs en zij zegt wanneer het bullshit is. Soms brengt ze een tekstregel aan, maar ze stuurt me vooral. Ze zegt: ‘Nu stoppen, don’t overdo it, de song is af.’ Of: ‘Weggooien, all of it’ (lacht). Maar: we zijn dus nog steeds samen. Onze dochter is intussen al acht.»

HUMO Ik las ergens dat je na een tour in de kamer van je dochter slaapt.

Berninger «Klopt. Als ik op tournee ben, slaapt ze altijd bij mijn vrouw in bed, en het duurt altijd even voor ik mijn plaatsje weer veroverd heb (lacht). Tot voor een paar jaar was haar kamer volledig roze geverfd, met overal eenhoorns en regenbogen. Een bijzondere ervaring zo net na een rock-’n-rolltournee, dat kan ik je verzekeren. Momenteel ziet het er iets rustgevender uit. Ze houdt van kunst: voornamelijk eigen werk aan de muur tegenwoordig.»

HUMO Ik weet dat je erg boos bent geweest omdat niet meer artiesten zich tegen Trump hebben uitgesproken. Toevallig beelden gezien van de recente Roger Waters-shows?

Berninger «Nee, vertel.»

HUMO Tijdens de song ‘Pigs’ laat hij het gigantische Pink Floyd-opblaasvarken nog eens los, met daarop in grote letters: ‘Trump is a pig’. Is dat de manier?

Berninger (zucht en twijfelt) «Ik weet niet wat de manier is, ik weet alleen dat die fucker het gehaald heeft en dat het dus te laat is. Maar eerlijk: ik wil die shit niet meer in mijn hart. Als ik erover praat, ga ik opnieuw kwaad worden. Op 9 november, de dag dat Trump verkozen werd, heb ik de tv uitgezet en mijn armen om mijn vrouw en dochter geslagen. Sindsdien kijk ik nog maar één keer per week naar het nieuws.»

HUMO Iets anders dan: heb je het gevoel dat je schrijft zoals je altijd geschreven hebt, of is er een evolutie merkbaar?

Berninger «Vroeger zeulde ik overal notitieboekjes mee naartoe. Vier, vijf, acht, tien boekjes, waarin ik constant zat te schrijven. Eén grote chaos, maar het werkte. Als het tijd was om woorden op muziek te zetten, begon ik daar als een bezetene in te bladeren. Tegenwoordig heb ik enkel nog één Word-document op mijn laptop. Het laatste heette ‘National 2015-2017’. Mee begonnen in 2015, en als ik merkte dat er weer een jaar voorbij was, paste ik de titel aan. Het is één lange tekst met hoofdstukken en onderverdelingen. Het is een soort plant: ik geef water, zorg voor wat bemesting, knip hier en daar wat dorre bladeren weg, and watch it grow. Vroeger koos ik mijn onderwerpen gerichter: een song over politiek, een song over de liefde… Nu bevat elke song een beetje politiek, een beetje romantiek, en de juiste dosis onzin.»

HUMO Een laatste. Bob Dylan figureerde ooit in een reclamespotje voor IBM. De computer had al zijn teksten geanalyseerd en vatte zijn oeuvre als volgt samen: ‘Time passes and love fades.’ Waarop Dylan: ‘That’s about right.’ Vat jouw oeuvre eens beknopt samen.

Berninger «Love is a plant.»

‘Sleep Well Beast’ komt op 8 september uit bij 4AD.