Tussen barok en rock: B.O.X en Efterklang

Kun je hedendaagse muziek spelen op barokinstrumenten? Het Antwerpse B.O.X bewijst al zeven jaar van wel. Het ensemble schopte het tot permanent artist in residence in deSingel en blikt tijdens het tweedaagse miXmass-festival terug op zijn wapenfeiten, samen met het Deense elektronicatrio Efterklang.

'In de klassieke muziek wordt te vaak over concepten geluld, wij willen gewoon spelen'

BO.X ofte Baroque Orchestration X is geen groep zoals de andere. Oprichter Pieter Theuns tokkelt op een luit en zijn gezellen bedienen zich van een viola da gamba, harp, clavecimbel en twee cornetten. Klinkt niet echt rock-’n-roll, zegt u? Wacht tot u hen de tanden hoort zetten in songs van PJ Harvey of Radiohead.

PIETER THEUNS «De missie van B.O.X is simpel: onze muziek moet meer zijn dan een herinterpretatie. Ik gruw van cross-over die op een kunstmatige manier werelden samenbrengt, door bijvoorbeeld een beat onder een stuk van Bach te pleuren. Wij willen iets nieuws en spannends brengen.»

HUMO Hoe kies je de artiesten of bands waarmee je wil samenwerken?

THEUNS «Ik hou een lijstje bij van muzikanten die iets bij me losmaken. Tijdens een tournee waren de platen van Efterklang de vaste soundtrack, en toen ik in Rotterdam naar hun opera ‘Leaves’ ging kijken, wist ik het zeker: die kerels hebben een eigen identiteit én zin voor avontuur.»

RASMUS STOLBERG (bassist Efterklang) «Pieter heeft ons jaren geleden al gevraagd, maar toen hadden we het te druk. Nu was de tijd wél rijp. We hadden geen idee wat we konden verwachten, maar die combinatie van oude en nieuwe klanken leek wel interessant.»

HUMO Efterklang speelde al met orkesten, operazangers en Groenlandse koren. De stap naar een barokensemble lijkt dus niet zo groot.

CASPER CLAUSEN (zanger Efterklang) «Het toeval heeft bij ons altijd een grote rol gespeeld. Toen we bijvoorbeeld werden uitgenodigd om met een kamerorkest in zee te gaan, konden we die kans niet laten liggen.

»We zijn zonder aarzelen op Pieters uitnodiging ingegaan. Weet je, in de klassieke muziek wordt te vaak over concepten geluld, terwijl wij vooral doe-mensen zijn. Gewoon spelen.»

HUMO B.O.X presenteert zich bewust niet als orkest. Jullie doen aan orkestratie.

THEUNS «We gaan met klank om zoals een schilder met kleur. Met effectpedalen en andere technische snufjes verleggen we de grenzen van onze instrumenten.

»Aan het conservatorium krijg je eigenlijk maar twee keuzes: of je bent componist en zit in het creatieve kamp, of je bent uitvoerder van andermans muziek. Wie een instrument bespeelt, wordt niet geacht creatief om te gaan met zijn partituur. Daar gaan wij resoluut tegen in.»

STOLBERG «Een klassieke opleiding is vaak verstikkend: academisch geschoolde musici zijn het niet gewend om vrijheid op te eisen. Dankzij onder meer B.O.X groeit bij hen stilaan het besef dat wie zijn instrument goed beheerst, ook zelf muziek kan maken.»

HUMO Enkele jaren geleden vormden jullie Efterklang om van experimentele indieband tot geluidslab.

STOLBERG «De groep begon als een keurslijf aan te voelen.»

CLAUSEN «Herhaling is dodelijk voor een groep. Als je, zoals wij, al twintig jaar samenspeelt, sluipt er onvermijdelijk routine in je muziek. Dan kun je alleen relevant blijven door te veranderen.

»Toen we naar een verlaten mijnstadje in Spitsbergen trokken om er in onherbergzame omstandigheden de omgevingsgeluiden op te nemen waar we later ‘Piramida’ uit hebben gepuurd, wisten we niet of het wat zou opleveren. Maar dat hield ons niet tegen. Ook al is niet duidelijk waar je naartoe gaat, wat telt is de weg die je samen aflegt.»

HUMO Jullie zijn niet met lege handen naar Antwerpen gekomen.

CLAUSEN «Klopt, we hadden al enkele schetsen voor de songs. Toen we hier twee maanden geleden voor het eerst waren, hebben we de muzikanten apart laten improviseren. Met die opnames zijn we in onze studio gekropen. We hebben de structuren bewust zo rudimentair en helder mogelijk gehouden. B.O.X krijgt alle ruimte om dingen toe te voegen.»

STOLBERG «Barokinstrumenten dreigen in combinatie met een rockband al eens in de verdrukking te raken.»

THEUNS «Een luit brengt weinig volume voort, maar wie de oren spitst, zal merken dat ze een machtige dynamiek heeft. Het is de bedoeling dat Efterklang en B.O.X samenwerken, als gelijken en één negenkoppig collectief worden.»

HUMO Jullie hebben de eerste repetitie achter de rug. Blij?

STOLBERG «Zeker. Alle leden van B.O.X zijn muzikale vrijdenkers met een hoop goede ideeën. Ze suggereren dingen waar we zelf nooit zouden aan denken. We zijn nog volop bezig elkaars mogelijkheden af te tasten, maar het is opzienbarend hoeveel bruikbaars we al hebben.» (ds)

miXmass vindt plaats van 5 tot

7 januari in deSingel in Antwerpen.

Info op www.desingel.be.