Tussen Bitch en Bambi

Toen de Nederlandse regisseur Bram van Splunteren met het idee speelde om een film te maken over Amsterdamse vrijgezellen, en tijdens zijn research vooral op hoogopgeleide single vrouwen stootte, wou hij het project opgeven: dat grootsteden een 'overschot' aan carrièregerichte vrouwen hebben, is ondertussen algemeen bekend. Maar dan klaagde één van die vrouwen over hoe mannen alleen vallen op onschuldige Bambi-meisjes – deernes die niet weten hoe de wereld in elkaar zit en een man nódig hebben.

Ziedaar zijn nieuwe onderwerp! Waarom willen sterke vrouwen een sterke man naast zich, maar kiezen mannen maar zelden voor een sterke vrouw? Van Splunteren probeert erachter te komen in 'Tussen bitch en Bambi'.

Bram Van Splunteren «Dat mannen zich geïntimideerd voelen door sterke vrouwen zou je ouderwets kunnen vinden, maar eigenlijk is dat helemaal niet zo. Ikzelf heb een hele dominante moeder die intuïtief naar een zachte man heeft gezocht. Dat bleek goed te werken: zij bepaalde wat er gebeurde, en mijn vader was volgzaam. Maar tegenwoordig vinden vrouwen zulke zachte, meegaande mannen niet meer interessant: ze willen een man die ze kunnen bewonderen, die macht heeft en die hun vertelt wat ze fout doen. En daar zit net de paradox. Vrouwen weten heel goed wat ze willen, maar toch verkiezen ze nog altijd dergelijke mannen: dát is ouderwets. Eén van de vrouwen die ik geïnterviewd heb zegt zelfs letterlijk: 'Ik ben zelf dominant, maar ik wil eigenlijk ook een dominante man.' Dat kan toch alleen maar mis lopen?»

HUMO Moeten vrouwen dan lagere eisen stellen?

Van Splunteren «Je kunt dat wel willen, maar probeer alle dingen die je gevormd hebben maar eens te ontkennen: dat lukt niet, je bent wie je bent.

»Ken je dat boek, 'Zout op mijn huid' (van Benoîte Groult, red.), over een hoogopgeleide Parisienne die iets begint met een eenvoudige visser? Ik heb de indruk dat downdaten voor de meeste vrouwen niet werkt. Ze vinden het belangrijk om op een gelijkwaardig intellectueel niveau te kunnen communiceren: het is fijn als je om dezelfde dingen kunt lachen.»

HUMO Vrouwen zijn liever alleen dan ongelukkig met twee?

Van Splunteren «Dat is kennelijk de beslissing die veel vrouwen nemen – en waar ze voortdurend mee worstelen.

»Fleur van Groningen is een belangrijke inspiratie geweest voor de documentaire. Eén van haar columns draagt de titel 'De vrolijke vrijgezellin smacht naar u', en daarin haalt ze het beeld van de happy single compleet onderuit. Volgens haar smachten alle vrouwen naar een man, alleen mogen ze daar in onze maatschappij niet voor uitkomen: de algemene opvatting is dat er niks ergers bestaat dan een wanhopige vrouw. Ik heb haar geïnterviewd, en ze vertelde me dat ze zelf ook lange tijd een smachtende single is geweest, en zich dan maar op haar werk heeft gestort. Waardoor ze – haar eigen woorden – ongewild steeds meer 'een soort man' werd: ze regelde al haar eigen zaakjes zelf en kwam steeds minder aan haar zorgende, vrouwelijke kant toe. Toen we die stelling voorlegden aan de andere vrouwen uit de documentaire, herkenden die zich er allemaal in. En het is een neerwaartse spiraal: hoe langer je geen leuke man tegenkomt, hoe meer je je op het werk gaat storten, en hoe harder en minder aantrekkelijk je wordt voor mannen.»

HUMO Mannen verkiezen een huissloof boven een vrouw met een interessante job?

Van Splunteren «Een ontwikkelde vrouw is fantastisch, maar iemand die helemaal richting carrière is doorgeslagen, wordt al snel een té mannelijke vrouw. Het is een kwestie van de juiste balans. Dat is misschien de uitdaging voor de nieuwe generatie vrouwen: hoe kan je jezelf ontwikkelen en toch je vrouwelijkheid bewaren?

»Nu, misschien zijn mannen ook gewoon achtergebleven en moeten ze leren om minder snel afgeschrikt te worden door intelligente vrouwen. Alle vrouwen zeggen dat ze enkel mannen tegenkomen die door hen geïntimideerd zijn – en dat is natuurlijk geen goed begin voor een relatie. In de docu zit trouwens een vijfentwintigjarige vrouw die bijzonder kritisch is, overal uitgesproken ideeën over heeft en me bij iedere vraag fors aankeek: ik geef toe dat ik het ook intimiderend vond om haar te interviewen. Helemaal niet prettig! (lacht)»

HUMO Dan is het toch gewoon een egokwestie?

Van Splunteren «Ja, maar het is ingewikkelder dan dat. Het is uiteraard nogal macho om de slimste te willen zijn, maar ergens wordt dat door vrouwen van een man verlangd. Ik hoop dat ik ooit de mannelijke tegenhanger van deze film kan maken om daar dieper op in te gaan: 'Tussen macho en mietje' (lacht).»

HUMO Conlusie?

Van Splunteren «Voor vrouwen is het een enorme strijd: de eisen die ze stellen aan een relatie, tegenover het gevoel ongelukkig te zijn in hun eentje. Want stuk voor stuk vinden ze de liefde belangrijker dan een carrière: ze willen iemand met wie ze ervaringen kunnen delen. Maar wat is de oplossing dan?

»We hebben tijdens het filmen weleens gedacht dat het feminisme misschien wat te ver is doorgeschoten. Vrouwen staan onder een enorme druk: ze willen een goede werknemer zijn én een leuke vrouw of moeder. En daar hebben ze het terecht heel moeilijk mee. Ze mogen het best wat rustiger aan doen.»