Tv-review: 'BoJack Horseman - seizoen 4' op Netflix
We need to talk about BoJack.
Van alle series die er nu te zien zijn – en dat zijn er veel – is ‘BoJack Horseman’ de enige waarbij ik aan elk nieuw seizoen begin met een mengeling van opwinding en angst. Opwinding omdat de Netflix-reeks ondertussen is uitgegroeid tot een van de beste, zoniet de allerbeste, van het moment – en dan heb ik het niet alleen over animatiereeksen maar over alle series tout court. Maar ook angst omdat ik ondertussen weet dat er in het nieuwe seizoen weer enkele scènes of zelfs hele afleveringen zullen zitten die mijn hart zullen breken, die me zullen achterlaten in de zetel, wezenloos voor me uitstarend terwijl die opgewekte slotsong door de boxen komt.
Er zijn natuurlijk nog series die je een krop in de keel bezorgen, maar ‘BoJack Horseman’ komt meestal net iets harder binnen: ten eerste omdat de reeks gewoonweg beter is dan de rest, ten tweede omdat de ontroering je vaak onverwacht te grazen neemt, terwijl je nog aan het lachen bent met een van de tientallen parodieën en grappige oneliners in de serie. ‘BoJack Horseman’ schiet immers ook bijzonder scherp en gevat op alles wat vandaag leeft: de verkiezing van Trump (in de geweldige eerste aflevering waarin Mr. Peanutbutter het – in een skirace - als outsider en politieke nitwit opneemt tegen de gouverneur), het vaak hypocriete medeleven met de slachtoffers van een schietpartij in de VS (aflevering 4, ‘Thoughts and prayers’), het trendy jargon van een internetstart-up…, ze worden even secuur als intelligent belachelijk gemaakt.
Zonder alle emoties zou ‘BoJack Horseman’ nog altijd top zijn, een betere en veel slimmere versie van zeg maar ‘Family Guy’. Maar boven op alle grappen levert de reeks ook de scherpste en diepste inzichten in de psyche van haar personages – zelfs al zijn de helft daarvan pratende dieren. Als het over ‘BoJack Horseman’ gaat, gaat het ook snel over hoe de serie de gevolgen van een depressie laat zien, meer bepaald die van het hoofdpersonage – een paard dat ooit heel succesvol was als comedy-acteur maar langzaam weggezonken is in een diep gat vol cynisme en zelfhaat. Dat klopt misschien, alleen schrik ik er een beetje voor terug om dat woord te gebruiken. Een depressie is ten eerste een klinische diagnose die je als leek/kijker moeilijk kunt stellen (het wordt in de serie zelf ook nooit expliciet gezegd), en het label duwt de reeks ook in een hoekje.
‘Bojack Horseman’ is immers niet enkel herkenbaar voor mensen die depressief zijn of iemand kennen die depressief is. De serie gaat ook niet alleen over het hoofdpersonage en zijn zelfdestructieve gedrag, maar ook – en steeds meer – over alle personages eromheen, en hoe zij met vallen en opstaan hun leven leiden. Er zijn verdriet, afscheid, eenzaamheid, zelfhaat en zwarte gedachten, maar ook menselijke weerbaarheid, de kracht om in de donkerste dagen een lichtje te proberen zien. Er zijn mensen (dieren) die het goed met BoJack voorhebben omdat ze zijn problemen herkennen, en omdat ze beseffen dat negatieve emoties ook een band kunnen smeden. En er is bovenal hoop – die nooit eerder in de reeks zo mooi naar voren is gekomen als in de allerlaatste tekening van dit seizoen: wie het daarbij droog houdt, is van beton.
Elk seizoen van ‘Bojack Horseman’ is er één aflevering die erboven uitsteekt, als een grote diamant in een zee van iets kleinere diamanten. Vorige keer was dat ‘Fish out of water’ een grotendeels woordenloze aflevering die briljant genoeg eigenlijk volledig rond communicatie draaide, ditmaal is het ‘Time’s Arrow’, de voorlaatste episode, over dementie, over gemiste kansen, over kleine paardjes die opgroeien zonder liefde en dat gemis ook doorgeven aan hun eigen pony’s. The circle of life, maar dan op de manier van BoJack.
Enfin, dit is tegelijk de meest hilarische, onnozele, tot aan de nok met grappen volgestouwde komedie sinds ‘Arrested Development’, en het meest ontroerende, hartverscheurende en bij momenten ondraaglijke drama sinds ‘Mad Men’. Mijn koninkrijk voor nog vier seizoenen van dit paard.
