TV-review: Switch

Dwarskijker bekijkt voor u het tv-seizoen, zo hoeft u dat niet meer te doen. Of misschien wél? Deze keer voor u besproken: Switch op VT4.

Dit programma heet in Nederland 'Puberruil'. Als je die titel voor de aardigheid in het Vlaams vertaalt, kom je vanzelf bij 'Switch' uit. Hoe wonderlijk, zo’n gril van de taal. De puberteit is dan weer een gril van de natuur, en tevens een kwaal van min of meer voorbijgaande aard: wie eraan lijdt is irritant, zowel voor zichzelf als voor zijn naaste omgeving.

Aangezien ik zelf een markante puber ben geweest, en bovendien enkele zelfvervaardigde pubers met wisselend succes door de woestijn heb geleid, had ik weinig trek in 'Switch' – ik ben om zo te zeggen klaar met die etterende halfwassen, en al helemaal met de etterende halfwas in mij. Maar je zal het altijd zien: ineens snerpte het politiefluitje van de plicht, en ik gaf me gedwee aan 'Switch' over.

Het systeempje van dit programma is ondertussen wijd en zijd beproefd: twee pubers verwisselen een tijdlang van milieu, en wij, de allesverslindende kijkerds,krijgen hun ontheemding te zien, en hun contrastwerking. Daar horen we dan plezier aan te beleven, of lering uit te trekken.

Enfin, we mogen er uiteraard mee doen wat we willen. Ons er bijvoorbeeld bij afvragen: 'Heb ik dit nu niet al een keertje te vaak gezien?'

Dit keer hield Jirca, een ingetogen plattelandsmeisje, het ouderlijke melkveebedrijf tijdelijk voor bekeken om in de zeden en gewoontes van Brittte verzeilen, een fuifnummer dat van wasechte feestvierders afstamde: mensen die het leven zo te zien veel te kort vonden, en daar in het café graag conclusies uit trokken, tot in de kleine uurtjes.

Bij het afscheid van haar ouders, moderne agrariërs, kreeg Jirca het advies 'Wees beleefd' mee. Van meet af aan merkte je dat er in het melkveebedrijf een opvoedkundig programma in voege was: in de vakantie diende Jirca zich nuttig te maken, wat onder andere betekende dat ze om half zes het bed uit moest teneinde koeien te melken.

Haar ouders straalden ernst en soberheid uit, en principes. Ze leek de spelregels van haar leven gelaten te accepteren. Britt had wegens haar feestelijke levenswandel gemiddeld tien uur slaap per nacht nodig om bij te trekken. En zich op te maken voor de volgende uitspatting. Haar ouders vonden dat zo te zien normaal. Britt was één brok joie de vivre,en niet op jaar mondje gevallen.

Eerlijk ook: koeien stonken, en ze was ook bang voor die loeiende gevaartes met hun zwaaiende uiers. Ze liet ook merken dat ze in alle vroegte opstaan vreselijk vond, en als ze trek had in een biertje, vroeg ze ernaar, ook al was alcohol geen gewoonte in het melkveebedrijf. Nu ja, die agrariërs hadden wel ergens een kratje pils staan, voor het geval dát.

Maar al bij al mopperde Britt met mate, en deed ze wat van haar gevraagd werd. Op de duur vond ze koeien 'wel leuke beesten', en de vrijetijdsbesteding van de agrariërs – bordspelletjes spelen in de gloed en het schijnsel van de open haard – had uiteindelijk ook wel z’n aantrekkingskracht.

Voor Jirca ging er in haar gastgezin een wereld open: als ze over haar angst voor de stoerheid van Britts vader heen was – tatoeages – leek ze algauw enig plezier te beleven aan de communicatievorm die hij in zijn sportschool onderwees: kickboksen.

De vriendinnen van Britt stoomden haar ook klaar voor een oeverloze avond in de disco: ze maten haar kleren aan die ze op eigen initiatief niet zou dragen, maar die ze kennelijk steeds lekkerder vond zitten. Bij haar thuiskomst was ze veranderd: 'Ik denk dat ik mijn schade moet inhalen,' zei ze, en ik zag haar principiële ouders denken: 'Misschien wel, ja.'

Britt was niet veranderd: ze schetste haar ouders een beeld van schijtende koeien en de navenante geuren, maar ze zag ook in dat ze thuis verwend was, en aan een glaasje witte wijn toe was, om de blijde terugkomst te vieren.

Van reality-tv verwacht ik niets dan bizarre knaleffecten, maar in deze aflevering van 'Switch' bleven die uit: zo veel beschaving acht je eigenlijk niet voor mogelijk als je naar dit soort televisieprogramma’s kijkt.

Ik had nooit gedacht dat ik na afloop 'The kids are alright' zou denken, ook al luidde één van hun afscheidsgroeten: 'Toedeloekes!''The Kids Are Alright': een meesterlijk nummer van The Who, nog heerlijker als het je in je lang vervlogen puberteit van een zeezender kwam aangewaaid, terwijl je knel zat op het droge.