Tv-review: 'The Deuce (aflevering één)' op Play More
‘The Deuce’ is de nieuwe HBO-reeks van ‘The Wire’-bedenker David Simon en misdaadschrijver George Pelecanos, over het ontstaan van de porno-industrie in het New York van de vroege jaren 70. De eerste aflevering was al een goeie week op het net te bekijken, vannacht gaat ze officieel in première in de VS. Ze luidt het begin in van een onmisbare serie.
Net zoals ‘The Wire’ niet zómaar over drugs ging, zo gebruikt ‘The Deuce’ seks vooral als een lokmiddel om het over iets groters te hebben: de vaak corrupte, onvermoeibare radertjes die een Amerikaanse grootstad draaiende houden. Bij ‘The Wire’ werd Baltimore gefileerd, hier is het de beurt aan New York. Níét de blikkerende metropool uit ‘Sex and the City’ of ‘Gossip Girl’, maar wel de gevaarlijk sudderende broeihaard van zonde en verderf waarover Travis Bickle in ‘Taxi Driver’ zei: ‘Ooit komt er een enorme regenbui die al het schorem van de straten zal spoelen.’ Een rattennest waarin de personages uit ‘The Deuce’ boven water moeten zien te blijven.
Eén van die personages is Vincent (James Franco), een ietwat schlemielige barman die zeven dagen per week werkt, zijn kinderen in geen jaren nog slaapwel heeft gezegd en gebukt gaat onder de schuldenberg die zijn gokverslaafde tweelingbroer Frankie (nog eens Franco) opgestapeld heeft. Hij werkt in het gebied rond 42nd Street, Times Square en Broadway, tussen 7th en 8th Avenue; liefdevol the Deuce geheten. In de jaren 20 een glamoureuze theaterbuurt waar filmsterren martini’s gingen drinken en anno 2017 een neonkleurig toeristenparadijs, maar in 1971 was het een totaal verloederde wijk die was ingenomen door in bontjassen geklede pooiers, hun hoertjes en de drugdealers die hen staande hielden.
Het moet iets geweest zijn om daar toen rond te wandelen. In 1971 speelden de cinema’s nog relatief conventionele films: op de marquees van ‘The Deuce’ staan naast elkaar ‘Il conformista’ van Bernardo Bertolucci, ‘The Bird with the Crystal Plumage’ van Dario Argento en ‘Mondo Trasho’ van John Waters geafficheerd. Een jaar later, met de komst van ‘Deep Throat’, zouden die allemaal vervangen worden door titels als ‘Hey, Big Boy’, ‘Lesbian Hairdresser’ en ‘Enough for Two’. Elders in de stad speelden de New York Dolls hun eerste noten – de officiële prelude van de punkbeweging – en weerklonken Curtis Mayfield, James Brown en Johnny ‘Guitar’ Watson uit de jukeboxen. Wanneer de vastgoedmarkt aan het swingen sloeg, barstte ook de gay scene los, met wilde feestjes in verloederde penthouses in de nok van Times Square: het begin van de disco. Ver weg in de Bronx sleepte DJ Kool Herc zijn eerste draaitafels op straat en patrouilleerde Afrika Bambaataa met zijn Black Spades-kameraden: hiphop net voor de big bang. De studenten ondertussen? Die namen lsd, protesteerden tegen de oorlog in Vietnam en gaapten naar de Robert Redford- en Ali MacGraw-posters aan hun muren.
Dezelfde context werd onlangs ook al eens geschetst door Martin Scorsese’s ‘Vinyl’, maar in tegenstelling tot die reeks weet ‘The Deuce’ écht de sfeer van toen te vangen. Het gevaar en het verval, maar ook het potentieel dat toen in de lucht hing. Van de wandelstok van één van de pooiers over de indrukwekkende bos schaamhaar van James Franco tot de omgekieperde vuilbakken achter de hoek van Broadway: ‘The Deuce’ ruikt, proeft en zíét eruit zoals ik mij het New York van toen voorstel. Het is een reeks waarin het kleinste detail door een team van historici lijkt te zijn uitgepluisd (kijk naar al die reclameborden!), maar verliest zich nergens in pietluttigheden. Het grote drama speelt zich niet af op sociaal-historische schaal, maar in de huiskamers van de tragische figuren die David Simon en George Pelecanos laten opdraven.
Franco krijgt natuurlijk een dubbelrol om zijn tanden in te zetten – één beheerst, één losgeslagen, een betere versie van Tom Hardy in ‘Legend’ eigenlijk – maar het is Maggie Gyllenhaal die de show steelt. Ze speelt Candy, een prostituée die weigert om een pooier onder de arm te nemen onder het motto: ‘Het is míjn poes en dus ook míjn geld.’ In één van de mooiere momenten uit de pilot doet ze op haar kleine appartementje haar pruik af en luistert ze naar haar voicemailboodschappen. In een zo mogelijk nog béter geacteerde scène legt ze aan een teleurgestelde 18-jarige klant uit waarom hij maar één keer mag schieten. ‘Als jouw vader een auto verkoopt aan iemand die op vijf minuten zijn besluit heeft genomen, krijgt hij toch ook niet méér geld dan wanneer hij er één verkoopt aan een twijfelaar?’ Nog zo’n mooi detail: Candy’s kinderkamer hangt vol met posters van Marilyn Monroe: óók een meisje dat je bezwaarlijk een slachtoffer kan noemen, maar wel iemand die zich met een soort treurige gelatenheid liet bedienen door wat haar lichaam haar aanreikte. (Monroe stond erom bekend dat ze met producers naar bed ging om filmrollen te krijgen die ze wilde.) Een reeks over porno heeft een vrouwelijk perspectief nodig en dus is Gyllenhaal ook producente.
Vincent en Candy waren de enige personages die fully formed uit de startblokken schoten, maar er liepen nog een paar prachtexemplaren rond. Darlene (Dominique Fishback), bijvoorbeeld; een hoertje dat door een klant betaald werd om samen met hem naar de Charles Dickens-verfilming ‘A Tale of Two Cities’ uit 1935 te kijken, en bij het slot begint te huilen. Of nog: C.C. (Gary Carr) en Larry Brown (Gbenga Akinnagbe), twee pooiers die in een vingerknip switchen van poeslief naar hondsbrutaal (‘je wil een bitch niet snijden, maar ze moeten wel gelóven dat je ’t zal doen’). Ze zijn een beetje te vergelijken met Stringer Bell uit 'The Wire' (Idris Elba vóór de roem). Die runde zijn drugsimperium volgens een economisch masterplan, en de seksindustrie uit ‘The Deuce’ zal komende afleveringen volgens dezelfde wetten gaan spelen. Het kapitalisme van Amerika, lijkt David Simon te zeggen, is overal ziek en overal hetzelfde, of je nu een kamertje betrekt in de naar verschaald sperma meurende straten rond Times Square dan wel in de gouden kantoren van Wall Street.
‘The Deuce’ is een stevig gefundeerd journalistiek epistel, een prachtig belichte tijdscapsule en een fantastisch geacteerd drama. En dan hebben ze in aflevering één nog met geen woord over porno gerept: kan dus alleen nog maar beter worden.
