Typisch Belgisch

Lof zij Peter Boeckx. De afgelopen tijd heb ik niets dan sterke reportages - of hoe noem je zijn kunst? - van hem en zijn team gezien: zijn portret van Filip Dewinter, uitgezonden door de La Une, was een zeldzame goede reden om eens naar de RTBF te kijken.

Aldoor zag je het uniform door het confectiepak van de gouwleider heen schemeren, al deed hij nog zo zijn best om, desnoods in het decor van zijn gezinskring, de nieuwe partijstrategie te volgen en dus het uniform af te doen als een mal carnavalskostuum van lang geleden, een jeugdzonde eigenlijk - hoe zeg je dat ook weer in het Duits? En hoeveel jaren na de bevrijding zullen we van die lui bevrijd zijn?

'200'

Ook de tranche de vie van Michel Verschueren, een aflevering van 'Typisch Belgisch', was op een vanzelfsprekende manier veelzeggend: die man verbaast zich nog elke dag over de 'Mister Michel' die hij in de spiegel ziet, en is daarom geneigd die uitnemende persoonlijkheid aldoor te feliciteren. Wat een man! Dankzij zijn goede fysieke conditie is hij nog steeds in staat zijn ego rond te dragen zonder noemenswaardige hulp van de onderknuppels die te zijner ere de champagne laten knallen. Tussendoor kregen we ook een paar sprekende scènes uit zijn huwelijksleven te zien: mevrouw Verschueren deed ook aan sport - in ieder geval leek haar leven voor een sportliefhebber als ik een uithoudingsrit bergopwaarts, maar voor de rest hoor ik me daar niet mee te bemoeien, wat Peter Boeckx overigens óók niet deed. Zijn camera draaide, dat wel.

Laatst verschafte hij ons in 'Typisch Belgisch' toegang tot het Belgische subcultuurtje van busreisjes naar uithoeken van de consumptiemaatschappij. Een bus laadt 's ochtends ergens in de provincie bejaarde dagjesmensen op, en rijdt ze tegen betaling van vijftien euro naar een afgelegen feestzaal. Daar krijgen ze een warme maaltijd voorgeschoteld, en vóór ze nadien kunnen indommelen, worden ze bewerkt door een verkoper die hen allerlei spullen aansmeert, waarvan ze 's ochtends niet eens konden vermoeden dat ze die nog diezelfde dag broodnodig zouden hebben. Tot slot worden ze op entertainment vergast, waarna de bus hen terug naar af rijdt. Geen redelijk mens die beweert dat oud worden een pretje is, al wordt er dan heel wat afgelachen op de bus. Zou het lachen het laatste zijn dan ons vergaat? Ik ben geen optimist.

De verkoper, ene Guy, was een oude rot in het vak. Hij wou stilaan wat rustiger gaan leven, beweerde hij, en de zaak beetje bij beetje aan zijn zoon Dave (foto) overlaten, die zich nu al als buschauffeur verdienstelijk maakte - ja, zonen heten weleens Dave in die kringen, mág het even, ja?

Zijn vader zei dat Dave 'waardig achter het stuur is', maar als verkoper stond hij voorlopig nergens. 't Is nog maar de vraag of hij wel iets van zijn vaders talent geërfd had. We zagen hem in de verlaten feestzaal oefenen: hij probeerde de klassieke binnenkomer van zijn vader - 'Hebt u uw pensioen meegebracht?' - na te zeggen, maar raakte niet verder dan enkele bedremmelde pogingen. Ondertussen stond hij met een spray te zwaaien waarover zijn vader had gezegd dat het 'een goed product' was. Waartoe het diende, leek ook voor Dave een raadsel, of toch iets waar je in het openbaar niet over spreekt. Je zag hem denken: 'Er moeten nog andere beroepen bestaan, maar wáár?'

Guy had het soort flux de bouche dat het Nederlands meesleurt als een woeste bergrivier; hij klonk tegelijk als een marktkramer, een klantenlokker op de kermis, een deejay bij een vrije radio die al in de jaren tachtig z'n zendmachtiging heeft moeten inleveren, en een Vlaamse zanger die boos is op Jos Van Oosterwyck, omdat die geen van zijn veertig singles ooit in 'Tien om te zien' heeft geprogrammeerd. All in a day's work, maar er was nóg meer: hij ging er ook van uit dat een mens nooit te oud is om te leren, en daarom speelde hij weleens voor gids op de bus: hij wees de reizigers op 'een prachtig afgebakend fietspad', en even later voorspelde hij de aanblik van 'een prachtig golfterrein.' 'U zult er wel een glimp van opvangen,' voegde hij eraan toe, 'ziet u het?' Nog voor die bejaarden hun bril konden opzetten, was die kans op een glimp al verkeken, maar niemand morde. Toen de bus de kerncentrale van Mol naderde, merkte Guy op: 'Als u nu even recht voor u uitkijkt, dan ziet u nu al de afgebakende draad.' Waarna hij, op zijn heel eigen manier, vertelde dat er weleens een ongelukje kan gebeuren in zo'n kerncentrale. Om de spanning erin te houden.

We kregen ook een modeshow te zien, waarbij twee bejaarde, maar daarom niet minder sympathieke modellen zich in een spijkerbroek wurmden. Niet zomaar een spijkerbroek: 'Hier spreek je van een geklede, klassieke jeansbroek,' zei Guy, en even later kwam hij, teneinde de genadeslag te geven, met een 'professioneel strijkijzer' voor de draad. Die draad was vanzelfsprekend afgebakend.

De finale had ik al eens in een boze droom gezien: Guy die zichzelf een podiumwerker noemde, had zich in Nana Mouskouri vermomd, 't is te zeggen: in het soort Nana Mouskouri dat eruitziet alsof het uit een kermisattractie is gevallen, en daardoor sprekend op Guy lijkt, met een bril en een pruik op. Daar moest playbacken van komen. Het kon nog doller: Guy en zijn twee buschauffeurs hadden een geinig gezicht op hun klotsende embonpoint geschminkt, en even later verschenen ze als travestie op het toneel, in badpak: drie oude raamhoeren die van geen wijken weten, dacht ik enigszins oneerbiedig, maar zíj waren begonnen. Láchen. Er zat niets anders op voor die bejaarden. Of was het huilen?

Peter Boeckx liet ons tussendoor ook een glimp van het huwelijksleven van Guy zien. Hij sprak met zijn echtgenote over zijn nakende afscheid van het podiumwerk, de professionele strijkijzers, de afgebakende draden, en de geklede klassieke jeansbroeken. 'Ik zie je nog niet met pensioen gaan,' zei die vrouw, 'en als je dat doet, dan zal ik zot worden. Van verveling.' Ze keek erbij alsof ze nu al een voorschot op die verveling nam.

'Shopping à gogo' was hilarisch én terneerdrukkend. Ongenadig én meedogend. De werkelijkheid klopt 'In de gloria' in de sprint, en buiten beeld is Peter Boeckx de geëngageerde toeschouwer bij uitstek.

(RV)
(Foto VTM)

VTM: Typische Belgisch
YouTube: 'Vlaamse choc' van Peter Boeckx