‘Uitgeput, leeggezogen, toxische sfeer’: het is crisis op de nieuwsredactie van de VRT

Het is crisis bij VRT NWS. Na maanden van conflicten en een faliekant mislukt bemiddelingstraject zit zowat de hele top van de online redactie gedwongen thuis. ‘Het is de facto onmogelijk geworden om samen te werken.’

‘Teleurgesteld, verongelijkt, huiverig en angstig.’ Dat is hoe meer dan zeventig journalisten en eindredacteurs van de VRT-nieuwsdienst zich momenteel voelen. Allemaal ondertekenden ze een petitie waarin de werkomstandigheden bij VRT NWS, en meer bepaald de online poot van de nieuwsdienst, worden aangeklaagd. In dat document gaat het over collega’s die aan hun lot worden overgelaten en nergens terechtkunnen. Over de haperende communicatie en het gebrek aan daadkracht bij de hoofdredactie die te weinig zou doen om de problemen op te lossen. En helemaal aan het eind vragen de ondertekenaars zich af of wat er de voorbije maanden is gebeurd een blauwdruk is van hoe er in de toekomst met mentaal welzijn en veiligheid op het werk zal worden omgegaan. Een vooruitzicht dat hen naar eigen zeggen angstig maakt.

Een niet mis te verstane boodschap, die niet zomaar uit de lucht komt vallen. De problemen bij VRT NWS slepen al maanden aan. In april van vorig jaar kwam een nieuwe chef online aan het hoofd van VRT NWS te staan. Hij moest er, samen met zijn team van zeven eindredacteurs, voor zorgen dat de nieuwssite van de openbare omroep de place to be wordt voor iedereen die digitaal nieuws zoekt.

Maar de nieuwkomer nam een valse start, vertellen verschillende betrokkenen. ‘Wanneer je aan zo’n job begint, is je eerste taak toch gaan praten met de leden van je team? Maar dat heeft hij nooit gedaan. Zonder overleg en zonder inzicht in hoe zo’n redactie werkt, begon hij allerlei artikels te bestellen.’ Terwijl net communicatie en overleg cruciaal zijn in de cockpit van een online redactie als VRT NWS, klinkt het. ‘Je moet informatie die vanuit alle hoeken van de nieuwsdienst komt, filteren en ordenen. En dat onder constante deadline-stress. Dat lukt alleen als je werkt als een team.’

Gebrekkige communicatie

Door het gebrek aan planning en structuur bij de nieuwe chef en zijn gebrekkige communicatie raakte er zand in de machine bij VRT NWS. Toen de zeven eindredacteurs, die direct met de nieuwe chef moeten samenwerken, de problemen probeerden aan te kaarten, vingen ze bot. Hun verhaal werd in twijfel getrokken en ze werden afgeschilderd als lastige werknemers.

Drie eindredacteurs vielen uiteindelijk voor onbepaalde tijd uit. ‘Uitgeput en totaal leeggezogen door de toxische sfeer op de werkvloer’, klinkt het. Jonge en onervaren collega’s moesten hun plaats innemen, wat de problemen alleen maar groter maakte. Ook de hoofdredactie was ondertussen op de hoogte. In een poging de boel te bedaren, werd eind september vorig jaar een extern bemiddelaar aangesteld. Maar veel leverde dat niet op. In de petitie gaven de ondertekenaars aan dat ze vreesden dat de bemiddelaar in kwestie vooral in functie van de hoofdredactie werkt. Bovendien hadden niet alle eindredacteurs die uitgeblust thuiszitten zin om in dat traject te stappen, wat het moeilijk maakte om alle plooien glad te strijken.

‘Hoofdredactie is voeling kwijt’

Met de petitie – die twee weken geleden aan de redactieraad en de hoofdredactie werd overhandigd – werd nog maar eens aan de alarmbel getrokken. Maar een reactie kwam er pas toen de bom vorige week helemaal ontplofte en nog eens twee eindredacteurs er de brui aan gaven. De ene gaf in een mail aan niet meer verder te willen en te kunnen. De ander stormde na een dispuut met de chef online naar buiten. De hoofdredactie greep in en besliste om vijf van de zeven eindredacteurs én de online chef ‘dienstvrijstelling’ te geven. Dat betekent dat ze voor onbepaalde tijd thuis moeten blijven. ‘Om afstand te kunnen nemen van het werk en hun psychosociaal welzijn te herstellen’, klinkt het in een mail die de hoofdredactie begin deze week naar iedereen op de nieuwsdienst stuurde. De dienst Welzijn biedt ondersteuning aan van een psycholoog en individuele coaching moet hen op termijn klaarstomen voor een terugkeer naar VRT NWS.

Maar de onrust op de redactievloer blijft intussen. Verschillende mensen maken daar de link naar wat er zich op 14 februari bij de buren van RTBf afspeelde. Daar sprong die dag journalist Alain Dremière vanop de tiende verdieping uit het raam. In de nasleep daarvan kwam een hele reeks getuigenissen boven over de gebrekkige aandacht voor welzijn op het werk. ‘Er zijn nog andere Alains op de redactie’, liet de redactieraad van de RTBf-nieuwsdienst weten. ‘Te veel collega’s storten in.’ De redactieraad eist meer respect, meer luisterbereidheid en meer welwillendheid voor de redactie. Zowat hetzelfde dus als waar hun collega’s van de VRT-nieuwsdienst in hun petitie om vragen.

‘De redactietop heeft de klachten over de werking van VRT NWS altijd afgedaan als individuele problemen van een beperkt aantal ‘moeilijke’ mensen’, vertellen verschillende mensen op de redactievloer. ‘De hoofdredactie is de voeling met de vloer al langer kwijt. Daardoor hebben ze niet beseft hoe diep de frustratie en het wantrouwen zit.’

Algemeen hoofdredacteur Liesbet Vrieleman heeft het over een intern conflict waarop intens gewerkt wordt om het vertrouwen te herstellen. ‘Er zijn verschillende kanten aan dit verhaal, maar uit respect voor de betrokkenen willen we daar niet publiek over communiceren. We luisteren naar alle betrokkenen en overleggen met de redactieraad en de Dienst Welzijn om de rust op de redactie te laten terugkeren.’

Heb je vragen over zelfdoding? Bel naar de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 of surf naar www.zelfmoord1813.be

(DM)