Van bilnaadzonnen tot subsidieslurf: Humo's Woorden van het Jaar

Een klimaat in de knoop, kathedralen in de fik, een regeringsvorming die maar niet vlotten wil, vliegtuigen die vallen als vliegen... Gelukkig vormen crises een ideale voedingsbodem voor neologismen. Net als Van Dale stelde Humo ook dit jaar een lijst samen met de opvallendste woorden die de voorbije twaalf maanden kleur gaven aan de grauwe actualiteit – of die dat, in een ideale wereld, hadden kunnen doen.

'De schauvlieger ging niet op voor de bil naadzonnende boomer met gretagrieven'

Bilnaadzonnen

Schoonheidsrage waarbij zonnekloppers lichaamsdelen aan de zon blootstellen die doorgaans daglicht moeten ontberen. Bedoeling is om op het eind van de sessie een gebronzeerde bilpartij over te houden. Let op: hoewel er het voorbije jaar gevoelig meer zwarte gaten gefotografeerd werden door ruimteagentschappen, is dat niet het gevolg van bilnaadzonnen.

undefined

Boeingban

Wereldwijde boycot tegen het inzetten van het vliegtuigtype Boeing 737 Max, nadat enkele zulke toestellen de vervelende neiging hadden vertoond zich zonder verklaring noch overlevenden de grond in te boren. In eigen land bleef de luchthaven van Zaventem grotendeels gespaard van een boeingban: door de vele stakingen en faillissementen van touroperators stegen daar sowieso amper vliegtuigen op in 2019.

Boemerangweduwe

Een van oorsprong Belgische vrouw die naar het MiddenOosten uitwijkt om daar in het huwelijk te treden met een IS-strijder, maar die vroeg of laat, na de onvermijdelijke gewelddadige dood van haar gemaal, weer naar eigen land terugkeert.

Boomer

Woord van het jaar in Nederland. Laatdunkende term waarmee mondige jongelui de babyboomergeneratie aanduiden. In de praktijk wordt de term vaak gebruikt als deel van de uitdrukking ‘Oké boomer’, een riposte voor wanneer je ouders de klimaatopwarming weer eens ontkennen, alweer zitten te vitten op buitenlanders, nog maar eens ongevraagd hun mening uiten over hedendaagse muziek, of te driest je computertijd inperken zodat je niet meer naar je favoriete vloggers kunt kijken op YouTube.

Dame noirE

Zwartgeblakerde ruïne van wat tot voor kort een wereldberoemde kathedraal was. Kan in bepaalde gevallen leiden tot een wereldwijde piamania (zie verder).

Dexters-polis

Een populair geworden verzekering die bescherming biedt tegen aanrijdingen door aan lager wal geraakte BV’s die vluchtmisdrijf plegen zonder het nodige papierwerk in te vullen.

Ecorealisme

Het voornemen van politici met gretagrieven om iets aan klimaatverandering te doen. Wát precies is echter niet helemaal duidelijk, waardoor het ecorealisme min of meer verwant is aan het confederalisme. Wat het ook wordt, het zal alleszins niets te maken hebben met op straat lopen betogen terwijl je eigenlijk op school zou moeten zitten of hardwerkende mensen hun bedrijfswagens afpakken.

Granaatpraat

Sociaal gebeuren waarbij Antwerpenaren elke ochtend, in badjas en met een kopje koffie, aan de voordeur postvatten om de granaatontploffingen van de voorbije nacht te overlopen. De stijgende populariteit van de granaatpraat bracht ook al een variant voort, de ‘klapbandklap’, waarbij Antwerpse auto-eigenaars gezamenlijk de door granaatscherven opgelopen schade aan hun geparkeerde wagens vergelijken.

Gretagrieven

Ergernis opgewekt door overdadige blootstelling aan berichtgeving over klimaatspijbelaars en jonge meisjes die CO2-neutrale zeiltochten ondernemen. Bij herhaaldelijke blootstelling kunnen de gretagrieven zelfs extreme vormen aannemen bij bepaalde delen van de bevolking (zie ‘vlaggenkwestie’).

Jagger

Afkorting van ‘jong, actief & gepensioneerd’. Benaming die in het leven geroepen werd om gepensioneerden aan te duiden die na het bilnaadzonnen en het uiten van hun gretagrieven nog tijd overhebben om veelvuldig te bewegen. ‘Jagger’ verwijst tevens naar Mick Jagger, de overbekende actieve bejaarde die The Rolling Stones aanvoert en die, afgaand op zijn veelvoudige vaderschap, naast zijn carrière ook meer dan genoeg tijd en energie overheeft.

Kompaniek

Het oprukkende besef dat het plan om je Britse kampioenenploeg achter te laten om in eigen land speler-manager te worden, minder goed dreigt uit te draaien dan verhoopt. Doorgaans wordt er in een vlaag van kompaniek ook een open brief geschreven met een dure eed dat je over een jaar of drie weer titelkandidaat zult zijn.

Matekes

Betekent zoveel als het ietwat in onbruik geraakte ‘kameraden’, zoals het ooit in de mond genomen werd door rooie boomers. Als aanspreking doet ‘matekes’ het dus vooral goed in socialistische kringen, wat betekent dat het gebruik ervan alleen maar zal afkalven.

No way-Brexit

Opvolger van de ‘no deal’-brexit, waarbij het doemscenario van een brexit zonder akkoord plaatsmaakt voor een nog enger idee: dat het er misschien helemaal nooit van komt, die hele uitstap uit de EU. De dreiging van een ‘no way’-brexit kan overigens vreemd stemgedrag met zich meebrengen.

Ontvolking

Theorie die voorspelt dat de inheemse bevolking van een bepaald gebied zienderogen vervangen zal worden door een vreemde groep indringers. Vindt gretig aftrek bij extreemrechtse politici, alsook de burgemeester van Samson.

Pedoduiding

Een waarschuwing die op radiozenders van de openbare omroep gegeven wordt voor het afspelen van bepaalde nummers. In de pedoduiding, geïnspireerd door de documentaire ‘Leaving Neverland’, wordt verklaard dat de artiest in kwestie dan wel goede muziek gemaakt mag hebben, maar dat zijn ongezonde fascinatie voor kleine jongetjes daarom nog niet door de beugel kan. Doorgaans wordt de pedoduiding na enkele weken alweer achterwege gelaten, ondanks goede bedoelingen.

Piamania

Een spontane opstoot van solidariteit waarbij ogenschijnlijk enorme geldbedragen in luttele dagen bijeengesprokkeld worden.

Planepoolen

Een moedige politieke beslissing om als minister van Klimaat geheel tegen de stroom in toch niet met twintig privéjets naar een klimaatconferentie te vliegen. Voor maximaal electoraal winstbejag kan de minister er ook nog prat op gaan dat het gebruikte vliegtuig – hoewel als vervoermiddel bekend voor z’n overboekingen – ‘helemaal vol zat’. Of planepoolen als maatregel al dan niet deel uitmaakt van het ecorealisme, is niet helemaal duidelijk.

Schauvlieger

Een snood plannetje bedacht door een Vlaams minister dat echter weinig kans op slagen heeft, en dus vaak meteen in de kiem gesmoord wordt. Voorbeelden: ‘De minister van Omgeving, Natuur en Landbouw probeerde de kritiek op haar klimaatbeleid af te doen als een complot, maar helaas voor haar ging die schauvlieger niet op’, en ‘De minister van Klimaat klopte zich op de borst dat ze aan planepooling zou doen, maar oogstte alleen maar hoongelach met die schauvlieger.’

Subsidieslurf

Spreekwoordelijke tube waarlangs geld opgeslokt wordt door de zogeheten culturele elite. Dat geld zou overigens elders véél beter besteed kunnen worden, in plaats van het te gooien naar volgevreten wereldvreemde culturo’s die klaarblijkelijk betaald willen worden om zonder kleren op een podium rond te lopen, op elkaar te kruipen, en het eigen Vlaamse nest te bevuilen.

Toy Blast

Bijzonder leuk spelletje op de smartphone dat een welkome afleiding kan zijn op oervervelende momenten zoals zittingen van het Vlaams Parlement. Kent een breed publiek gebruikers, van kinderen tot minister-presidenten. Mooi meegenomen: wie Toy Blast tijdens de werkuren speelt, wordt dus eigenlijk dik betaald om zich te amuseren. Kritiek daarop, zoals van een oppositie, laat zich doorgaans doodsimpel weglachen.

Visumvergrijp

Een misdaad waarbij een gemeenteraadslid tegen woekerprijzen humanitaire visa verkoopt aan Syrische en Irakese vluchtelingen, en al doende tot 10.000 euro per kop ophaalt. Visumvergrijpen worden in de praktijk vaak in familiaal verband gepleegd, wat het naast een vorm van mensensmokkel ook een fijn tijdverdrijf voor het hele gezin maakt.

Vlaggenkwestie

Een incident op een Vlaams muziekfestival dat tot identitaire opstootjes kan leiden op festivalcampings. Met de Vlaamse Leeuw wapperen tijdens een vlaggenkwestie wordt streng berispt door festivalorganisatoren, vaak met inbeslagname tot gevolg, maar ook het klimaat ter sprake brengen doet men in zulke gevallen op eigen risico – vooral dan wanneer je daarbij vergezeld wordt door Nic Balthazar.

Winkelhieren

Laureaat van Van Dales woord van het jaar 2019. Verwijst naar het onderscheid tussen winkelen bij lokale handelaars en winkelen op online platformen zoals bol.com. Niet toevallig bedacht door Unizo, dat met zo’n uitgebreid ledenbestand dan ook prima geplaatst was om zijn kandidaat een duwtje in de rug te geven. Let op: de verleden tijd van ‘winkelhieren’ is ‘gewinkeldaard’, tenzij u zich op moment van spreken opnieuw in de bewuste winkel bevindt – zoals om uw aankoop terug te brengen omdat u ’m bij thuiskomst voor tientallen euro’s minder hebt gezien in een webshop.