'Veep' op HBO, de beste politieke satire van het agelopen decennium
De laatste jaren heeft de realiteit de politieke satire ingehaald. Slaagt 'Veep' er na zeven seizoenen alsnog in om een passend einde te leveren?
In de derde aflevering van het zesde seizoen van de HBO-sitcom ‘Veep’ moet de voormalige president en vicepresident Selina Meyer (de onnavolgbare Julia Louis-Dreyfus) erop toezien dat de eerste vrije verkiezingen in Georgië correct verlopen. Ze stuit aan beide zijden op flagrante corruptie en besluit om de twee kandidaten tegen elkaar op te zetten in een biedoorlog voor nauwelijks legaal te noemen donaties aan haar bibliotheek. Tussendoor zweert ze verrader Jonah Ryan (Timothy Simons) dat ze hem ‘zal ruïneren op zo’n creatieve manier dat ze mij ervoor zullen eren in het Kennedy Center’. Selina zucht, samen met de kijkers: ‘Democratie, wat een horrorshow.’
De makkelijkste analyse die je over het zevende en laatste seizoen van deze bejubelde serie kan maken, is dat de realiteit de reeks heeft ingehaald. Dat klopt ook. Net als Selina Meyer en haar gevolg kunnen president Donald Trump en zijn entourage onbeschaamd liegen over internationale kwesties, minderheden ridiculiseren, de pers hekelen, wetenschap in twijfel trekken, schimpen en schreeuwen achter gesloten deuren en iedereen die hen tegenwerkt verregaand vernederen. Zelfs showrunner David Mandel (ook bekend van ‘Curb Your Enthousiasm’, die andere HBO-sitcom) moest toegeven dat de gelijkenissen akelig treffend zijn. In een column voor Hollywood Reporter beaamt hij: ‘Wie had kunnen voorspellen dat we grappen over ‘pussygrabbing’ en ‘golden showers’ zouden moeten schrappen omdat de echte president van de Verenigde Staten daarmee het nieuws zou halen?’
De kans dat Selina Meyer zich mag verheugen op een nieuw ambtstermijn als president, is miniem aan het begin van de razend spannende slotaflevering. Haar team oppert zelfs dat ze beter genoegen neemt met de functie van vicepresident, wat Selina weigert: ‘Als je vicepresident bent, trekken ze je klauwen en snijtanden uit, word je gecastreerd, de mond gesnoerd en weggestopt in een verlaten koolmijn onder drie kilometer stront. Het is erger dan de dood.’
Om toch als kandidaat-president naar voren geschoven te worden door haar partij, is Selina bereid iedereen onder een bus te gooien. Ze geeft het bevrijde Tibet op in ruil voor gunsten van China, waarmee ze de inspanningen van haar Finse beste vriendin en vredesambassadeur Minna Häkkinen (Sally Phillips) verloochent. Ze vlucht terug naar de VS als ze dreigt uitgeleverd te worden aan het mensenrechtentribunaal in Den Haag, waar ze terecht moet staan voor oorlogsmisdaden. Ze stookt de stafmedewerker van ex-vicepresident en minnaar Tom James (Hugh Laurie) op om hem te beschuldigen van seksueel misbruik. Ze belooft om het homohuwelijk opnieuw te verbieden in ruil voor de steun van de christelijke gemeenschap, wat haar lesbische dochter Catherine (Sarah Sutherland) haar nooit zal vergeven.
Hallucinant snel en met een verbluffende immoraliteit ruimt Selina Meyer alle obstakels uit de weg. Ook het gevaar Jonah Ryan, het personage dat nog het meest overeenkomt met Donald Trump, neutraliseert ze magistraal. Haar hyperintelligente raadgever Gary Cole (Kent Davidson) wil geen deel uitmaken van een regering waarin Jonah, door zijn eigen campagnemanager Amy Brookheimer (Anna Chlumsky) omschreven als ‘een verbitterd, wraakzuchtig, narcistisch volwassen kind’, vicepresident is. En toch geeft Selina de functie aan Jonah. Die zal toch nooit echte macht zal hebben omdat zij nooit zal sterven: ‘Ik heb het hart van een cheerleader die het alleen nog maar anaal heeft gedaan.’ En met die beslissing is de cirkel van ‘Veep’ rond.
De relatie tussen prijzenpakker Julia Louis-Dreyfus, die een recordaantal van zes Emmy-awards in de wacht sleepte voor haar sublieme vertolking van de verdorven staatsvrouw, en mimiekmeester Tony Hale als haar hondstrouwe assistent Gary, is de kern van ‘Veep’. Ook voor hem kent ze geen genade. Op het laatste nippertje blijkt dat iemand zal moeten opdraaien voor de financiële wanpraktijken bij het Meyer-fonds, Selina’s uit de hand gelopen hobbyproject van de afgelopen seizoenen. Terwijl Selina haar overwinningsspeech – sans gêne gestolen van een oorlogsveteraan, uiteraard – afratelt, wordt Gary opgepakt door de FBI. Het is een schrijnend, maar passend sluitstuk. De serie is consequent gebleven tot het bittere einde: Selina Meyer was altijd voorbestemd om erg laag te vallen om hogerop te raken.
De verhaallijnen van het zesde en laatste seizoen waren al grotendeels geschreven toen Donald Trump president werd. Meer nog, tijdens de verkiezingsnacht van 9 november 2016 stonden Julia Louis-Dreyfus en co. op de set voor de opnames over de rollercoaster in Georgië. Vanaf de eerste aflevering was duidelijk dat de tomeloze ambitie van Selina Meyer destructieve gevolgen zou hebben, dat hulpje Gary haar desondanks op een pedestal zou houden, dat de idealistische maar zwakke Catherine nooit iets tegen haar moeder zou kunnen inbrengen en dat Jonah Ryans wanhopige verlangen naar respect tot frustratie zou leiden. Dat de wrede fictie van ‘Veep’ een reflectie van het Amerikaanse politieke landschap is geworden, is een naargeestige waarschuwing voor de politieke roofzucht van hardnekkige machtsmisbruikers, wat van de reeks de meest geslaagde satire van het afgelopen decennium maakt. Democratie mag dan wel een horrorshow zijn, ‘Veep’ was lang de luis in de pels.
Tweet
Een Trump-moment uit 2017 dat wel erg 'Veep' was, gemonteerd op de eindcredits van de sitcom.
