Vergaat de wereld in 2012? SKEPP reageert

Patrick Geryl - u leest zijn lotgevallen deze week in Humo - is niet de enige onheilsprofeet: ook in het buitenland wint het angstvisioen veld dat de wereld in 2012 vergaat. Ondertussen wordt zowat alles en iedereen in verband gebracht met de nakende catastrofe, van de Hopi-Indianen tot de I Tjing, van Nostradamus tot de planeet Nibiru.

Geryl heeft al drie boeken volgeschreven over 2012, en in new age-kringen worden zijn theorieën op ontzag onthaald. 'Patrick Geryl gelooft dat een grootse zonne-uitbarsting de mensheid in 2012 terug naar de premature kinderschoenen zal werpen', toetert een redacteur van Grenswetenschap.nl op internet. Maar Geryl heeft niet alleen fans: sceptische wetenschappers voelen veeleer de aandrang een premature kinderschoen onder zijn kont te planten. Tim Trachet, erevoorzitter van de Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale (SKEPP), gaat zowat in shock als ik hem het complete oeuvre van Geryl onder de neus duw.

Tim Trachet «Ik zeg het eerlijk: de lectuur van die boeken geeft mij een gevoel van walging dat ik bij andere pseudowetenschappelijke literatuur nog niet aantrof. Vergeef mij de vergelijking, maar Geryl lijkt wel de Dutroux of de Pandy van de pseudowetenschap. Zonder de minste gêne verkracht hij aan de lopende band de wetenschappelijke kennis en het gezond verstand. Telkens als je een pagina omslaat, ben je bang wat voor waanzin je nu weer gaat ontdekken. Ik betreur dat er papier en drukinkt voor werd gebruikt.»

HUMO Je kende Patrick Geryl al langer.

Trachet «In de jaren tachtig - ik was net afgestudeerd in de sterrenkunde - bracht hij al een verbijsterend boek uit: 'Een Nieuwe Tijd-Ruimte Dimensie'. Toen ik dat las, moest ik even slikken. Op basis van de relativiteitstheorie gaf hij zijn kijk op de evolutie van het heelal. Daaruit bleek helaas dat hij de relativiteitstheorie niet begrepen had.»

HUMO Oei, hij zegt juist dat hij bewezen heeft dat de relativiteitstheorie niet klopt!

Trachet «Wees gerust, de relativiteitstheorie wordt nog altijd algemeen aanvaard. Niemand citeert daarover Patrick Geryl, op congressen of in wetenschappelijke tijdschriften komen zijn theorieën nooit aan bod. Geryl heeft trouwens nooit sterrenkunde gestudeerd. Dat hij maar een beperkte opleiding heeft genoten, is natuurlijk geen schande; maar dan moet hij wel dubbel voorzichtig zijn en een beroep doen op het advies van beter geschoolde mensen. In plaats daarvan werpt hij zichzelf op als een specialist.

»Hij beweert bijvoorbeeld dat hij als enige in de wereld de ontdekking heeft voorspeld van miljarden quasars - kernen van actieve sterrenstelsels. De eerste quasars werden als zodanig geïdentificeerd in de jaren 1960. Er werden al snel méér quasars ontdekt en het viel te verwachten dat er nóg veel meer zouden bijkomen, met de steeds verbeterende waarnemingstechnieken. Als Geryl dat destijds 'voorspeld' heeft, trapte hij een open deur in. Maar dat men er miljarden zou vinden, vind ik wel sterk: tot nog toe zijn er een dikke honderdduizend gevonden. Reken maar uit: als je er elke minuut één zou ontdekken, heb je zo'n 2.000 jaar nodig om aan één miljard te komen. Dat is typisch voor de stijl van Geryl. Hij put zich uit in superlatieven: al wat hij ontdekt, is 'superbelangrijk', 'superbriljant', 'superschokkend'. Op den duur begint dat taalgebruik te storen.»

Onzin²

HUMO In zijn nieuwste boeken verkondigt Geryl dat de wereld op 21 december 2012 vergaat: dan zou de Maya-kalender aflopen.

Trachet «In new age-kringen circuleert al jaren het gerucht dat er in 2012 iets van kosmische betekenis te gebeuren staat - in positieve of negatieve zin. Naargelang van de bron gaat het om een 'spiritueel ontwaken' van de mensheid of een allesvernietigende natuurramp. Steevast wordt daarbij naar de Maya-kalender verwezen. Eigenlijk gebruikten de Maya's drie verschillende kalenders. Daaronder is er een tijdrekening die in 2012 een bijzondere, ronde waarde krijgt: we komen dan uit op de datum 13.0.0.0.0. - iets als 1 januari 2000 bij ons. Maar niets zegt dat die tijdrekening dan definitief afloopt, of dat de wereld zou vergaan.

»Op de website van SKEPP staat een artikel van Ronny Martens over die kwestie (www.skepp.be/artikels/paranormaal-new-age/het-einde-der-tijden-in-2012). Zijn conclusie is duidelijk: 'De voorspellingen voor 2012 zijn hetzelfde lot beschoren als die voor 2000. Voor dat jaar werden toen ook allerlei onzinnige zaken verwacht, van aardbevingen, poolinversies, komeetinslagen tot een invasie van ufo's en de wederkomst van Christus. En wat is daarvan uitgekomen? Niets dus. En het zal in 2012 niet anders zijn.'»

HUMO Patrick Geryl gaat er prat op dat hij opnieuw een belangrijke ontdekking heeft gedaan: hij zou bewezen hebben dat de Maya's de zonnevlekkencyclus kenden - daardoor wisten ze dat er in 2012 een ramp te gebeuren staat.

Trachet «Dat beweert hij, ja - terwijl de Maya's van de zonnevlekkencylus niets afwisten. Er is ook totaal geen verband tussen de zonnevlekkencyclus en grote natuurrampen, zoals hij laat uitschijnen... Ach ja, iedere universiteit of sterrenwacht krijgt weleens een brief van iemand die beweert dat hij, als hij de derdemachtswortel trekt van de lengte van de grote teen van Toetanchamon, op een getal uitkomt dat de verhouding weergeeft tussen de massa van het elektron en het proton. Dat soort mensen bestáát!»

HUMO Volgens Geryl zorgt de zon ervoor dat om de 11.500 jaar de magnetische polen van de aarde omdraaien en de aarde van draairichting verandert. Dat zou catastrofale gevolgen hebben: vulkaanuitbarstingen, vloedgolven...

Trachet «Zo'n omwisseling van de magnetische polen vindt regelmatig plaats, maar dan over een veel langere termijn, van honderdduizenden jaren! Die omkering is ook zeker geen gevolg van de zonneactiviteit. Onbegrijpelijk waar Geryl dat haalt. En het idee dat de aarde daardoor van draairichting zou veranderen, is onzin in het kwadraat. Het is niet omdat de magnetische polen omkeren - wat geleidelijk gebeurt, niet in één, twee, drie - dat de aarde plotseling in tegengestelde richting gaat draaien. Wie zoiets op een examen natuur- of sterrenkunde durft te zeggen, vliegt meteen met een dikke nul aan de deur.

»Er zijn ook geen aanwijzingen dat er eerder al zoiets met de aarde is gebeurd. Zo ja, dan zou niemand het kunnen navertellen. Stel je voor wat voor energie er zou vrijkomen als de rotatie van de aarde plotseling wordt stilgezet. Ik heb even een berekeningetje gemaakt: er is een energie mee gemoeid van bijna duizend miljard keer die van de zwaarste waterstofbom ooit gemaakt. Bij zo'n ramp zou er zoveel energie vrijkomen, dat de oceanen meteen zouden gaan koken en alle leven onmogelijk wordt. Ook voor wie in de bergen woont - zoals meneer Geryl nu wil gaan doen.»

HUMO Patrick Geryl is blijkbaar meer beducht voor een nieuwe ijstijd. In Siberië werden er weleens mammoets in het ijs gevonden - die zouden daar 11.500 jaar geleden zijn beland.

Trachet «IJstijden komen wel vaker voor, maar zeker niet om de 11.500 jaar, zoals Geryl laat uitschijnen. De laatste ijstijd eindigde trouwens circa 12.000 jaar geleden en voorlopig komt er nog geen nieuwe. IJstijden beginnen of eindigen ook niet door een plotselinge catastrofe. Geen enkele paleontoloog zal beweren dat dáárdoor de mammoets zijn uitgestorven. Voor de lol heb ik een dierkundige gevraagd wat hij ervan denkt dat er in Siberië mammoets in het ijs zijn gevonden. Hij zei: 'Een mens zakt weleens door het ijs, een mammoet ook. En aangezien een mammoet zwaarder is...'(lacht)»

HUMO Zo te horen is het ook ondenkbaar dat Atlantis bij een vorige catastrofe plotseling onder het poolijs is verdwenen.

Trachet «Het enige wat we van Atlantis weten, staat in de 'Dialogen' van Plato. En op basis daarvan kun je alleen maar zeggen dat het waarschijnlijk niet meer is dan een fantasie van hem. Er is geen enkele aanwijzing dat Atlantis - zoals lieden als Geryl steeds opnieuw beweren - een soort superbeschaving was, de voorloper van de Egyptische en de Maya-beschaving. Vergeet niet dat er pas kort voor het begin van onze tijdrekening van een Maya-beschaving sprake was, meer dan 9.000 jaar na de vermeende verwoesting van Atlantis.»

HUMO Geryl ziet ook enorme tsunami's op ons afkomen: een echte zondvloed. Zijn er aanwijzingen dat het water ooit al twee kilometer hoog heeft gestaan?

Trachet «Nee. Ooit heeft men gedacht dat de aanwezigheid van fossielen op bergtoppen iets met de zondvloed te maken had, maar meneer Darwin had daar een ander idee over: die bergen zijn eenvoudigweg jonger dan de fossielen die erin werden gevonden, ze werden gewoon naar boven gestuwd.»

HUMO Zo te horen zie je in Patrick Geryl niet meteen de man die de beschaving van de ondergang gaat redden.

Trachet «Zijn boeken druipen van de onzin, van het begin tot het einde. Ik vind geen feitelijke gegevens die laten vermoeden dat zijn stellingen zouden kunnen kloppen. Maar hijzelf ziet overal waar hij kijkt overdonderende bewijzen van zijn gelijk. Hij doet mij denken aan een op hol geslagen paard dat alles meesleurt wat het op zijn weg vindt.

»Geryl neemt veel dingen over van andere pseudowetenschappers. Dat is typisch voor pseudowetenschappers: ze nemen een vage veronderstelling aan die ze bevalt, en daar baseren ze op hun beurt een nog vagere veronderstelling op. In plaats van de feiten voor zich te laten spreken, laten ze zich door hun verbeelding leiden.»

HUMO Geryl daagt SKEPP uit. Als jullie zijn vroegere en huidige ontdekkingen kunnen weerleggen, valt er alles samen 25.000 euro te verdienen.

Trachet (zucht) «Ik stuur de uitdaging door naar het bestuur van SKEPP. Persoonlijk ben ik niet op geld uit, maar de inspanning om het oeuvre van Geryl te lezen en te begrijpen vraagt eigenlijk wel om een vergoeding. Misschien kan hij mij 25.000 euro geven als de catastrofe van 2012 níét plaatsvindt. Ik ben bereid hem hetzelfde bedrag te betalen als die er wel komt. In dat geval zal ik toch geen geld meer nodig hebben.»