slapen in wintertijd
Vergeet de warme melk met honing: deze gadgets helpen bij een betere nachtrust
Droom je van een lange nachtrust? De oplossing zit dan niet per se in die beker warme melk met honing. Anno 2021 kruipen we voor een goede nacht steeds vaker met een gadget onder de wol. Of een Nederlandse robot.
De overstap van zomer- naar standaardtijd afgelopen weekend gaf ons een uurtje extra nachtrust – áls je geluk hebt. Want bij veel mensen raakt door de overgang de biologische klok van slag en het slaapritme verstoord. En onze nachtrust laat vaak toch al te wensen over. Drie op de tien Belgen kampt met slaapproblemen, terwijl de meeste mensen niet aan acht uur slaap komen. Wallen zijn dan zo’n beetje de minste zorg. Chronisch slaaptekort vergroot immers de kans op allerlei lichamelijke klachten: van diabetes en obesitas tot hartstoornissen en depressie.
Stoorzenders in bed
De grootste concurrent van Netflix? ‘Slaap’, grapte topman Reed Hastings ooit. Want streamingdiensten strijden met onze nachtrust om tijd en aandacht. Naast kopzorgen zijn de smartphone, tablet of laptop waarmee we naar bed gaan de grootste slaapverstoorders. Nog even kijken wie er de finale van ‘De slimste mens’ wint of nog snel één aflevering ‘Squid Game’ wegtikken. Met één oog, want met het andere houden we de tijdlijn op Facebook of de fotoparade van Instagram in de smiezen. Dat mediale multitasken is natuurlijk funest voor het rustig, of op tijd, in slaap vallen.
Geen wonder dat het eerste advies van de huisarts bij slaapproblemen is om de telefoon te verbannen uit het slaapdomein. Is dat een brug te ver, dan moet je op zijn minst het blauwe schermlicht minimaliseren. Blauw licht zorgt namelijk dat je minder melatonine aanmaakt, het hersenstofje dat onontbeerlijk is voor een goede nachtrust. Activeer daarom voor bedtijd in de scherminstellingen de zogenaamde nachtmodus of night-shift, voor de (hopelijk) slaapverwekkende gelige gloed.
Sleeptrackers
Waar alle moderne elektronica ons uit de slaap houden, ruikt diezelfde techsector kansen om ons ook weer in slaap te sussen. Het Duitse marktonderzoeksplatform Statista berekende dat er in 2024 meer dan 500 miljard euro in de slaapeconomie zal rondgaan. De leveranciers van slaapproducten, -apps en -diensten worden bij wijze van spreken slapend rijk. Sleeptrackers vormen daarbij veruit het grootste deel van de markt. Meten is weten en dus registreren deze gadgets jouw hartslag, ademhaling en bewegingen gedurende de nacht. Die data worden verwerkt in een rapport, waaruit je wellicht kunt afleiden hoe het komt dat je ’s ochtends niet uitgerust uit bed stapt.
In de meeste gevallen blijkt de reden trouwens vrij ordinair: gewoon wéér te laat gaan slapen. De opgedane inzichten kunnen aardig zijn, maar daarmee zijn eventuele problemen nog niet opgelost natuurlijk. Bovendien kunnen al die gegevens en analyses soms de situatie verergeren. Experts doopten de nieuwste slaapstoornis orthosomnia: piekeren door slechte rapportages en obsessief bezig zijn met ‘de perfecte slaap’. Het advies voor wie met de gedachte speelt met dit soort tech naar bed te gaan: slaap er nog eens een nachtje over.
Hulpjes om beter te slapen
Hierbij wat hulpjes die waken terwijl jij probeert te slapen:
De Sleeptracking-mat van Withings (129 euro) is een wifi-matje vol sensoren dat je tussen matras en hoeslaken schuift. Het kan zelfs afleiden in welke slaapfase je je bevindt: de lichte of diepe slaap, of de dromerige remfase.
Google heeft een technisch nog verdergaande oplossing om de slaapkamer tot slaaplaboratorium te transformeren. De tweede generatie Nest Hub (95 euro) oogt als een fotolijstje dat je op het nachtkastje plaatst. Vanaf die positie houdt het een oogje in het zeil op de slaper. Nou ja, oogje. De hub heeft vanwege privacyzorgen geen camera aan boord. In plaats daarvan gebruikt hij een korteafstandsradar die ‘ziet’ hoe de slaper ademt, woelt en draait.
Ondertussen checken de microfoons of je hoest of snurkt. Bij het afgaan van de wekker (die functie zit er natuurlijk ook in) krijg je de resultaten op een presenteerblaadje aangereikt. Deze sleepsensing-functie is vooralsnog gratis, maar verdwijnt op den duur achter een betaald abonnement.
De populairste slaapmeters zijn nu echter de Fitbits en slimme horloges. Vereiste is natuurlijk wel dat de batterij de ochtend haalt. Best onhandig, aangezien de nachtelijke uren bij uitstek de periode zijn om een smartwatch op te laden. De Apple Watch 7 (vanaf 430 euro) geeft automatisch een seintje of de accu genoeg energie heeft om het de hele nacht uit te zingen. Zo niet, dan hoeft de watch dankzij de snellaadfunctie slechts acht minuten op de oplader om daarna acht uur slaap te registreren.
De Gravity Blanket (vanaf 239 euro) is analoog, low-tech en toch ruimtevaarttechnologie tegelijkertijd. Er zijn goedkopere varianten op de markt, maar die zijn niet gemaakt met Nasa-materiaal. Ook bij onze aardse zwaartekracht doet een verzwaringsdeken (die idealiter 10 procent van je lichaamsgewicht weegt) goede diensten. Minder gewoel en het gevoel van een liefdevolle knuffel moeten de productie van gelukshormoon serotonine en het slaaphormoon melatonine bevorderen. De Europese Unie is overtuigd, want die certificeerde het als medisch hulpmiddel.
Het kan natuurlijk ook zijn dat de oorzaak van je slaapproblemen gewoon náást je ligt, in de vorm van een snurker. Die is op zijn of haar beurt meestal niet blij met een gemene por in het holst van de nacht. Het Nederlandse Auping introduceerde twee jaar geleden de Auping Connect (250 euro). Dat doosje kan in combinatie met een slimme bedbodem het matras bij dergelijke geluidsoverlast van de snurker een duwtje geven: een andere positie maakt doorgaans een einde aan het geronk.
Lepeltje-lepeltje met Somnox, de Nederlandse slaaprobot
Zo veel slaapproblemen, zo veel oplossingen. Maar die van Somnox is uniek in zijn soort. De Somnox Slaaprobot (400 euro) is een robot met een grote aaibaarheidsfactor die in zijn binnenste een complex staaltje techniek verbergt. Door lepeltje-lepeltje te liggen met dit boonvormige kussen, neemt de slaper de door motoren gesimuleerde, trage ademhaling over.
Daarin zit in veel gevallen namelijk de crux. De knuffelrobot is een hightech vertaling van een natuurlijk principe: door de ademhaling te vertragen wordt het autonome zenuwstelsel op een natuurlijke wijze beïnvloed. De Somnox is pas vier jaar oud. De eerste versie zag het levenslicht in het studentenflatje van Julian Jagtenberg (26). ‘Mijn moeder, die aan slapeloosheid leed, was het eerste proefkonijn. Inmiddels liggen er in Nederland zo’n zevenduizend Somnoxen’, vertelt hij.
De VS is een andere grote markt. ‘Amerikanen krijgen veel minder slaap dan wij. Daar liggen de zwaarste slaappillen die je bij ons alleen op doktersrecept kunt krijgen praktisch naast het blikje Red Bull voor het grijpen. Ook uit Japan ontvangen we veel aanvragen.’
Jagtenbergs bedrijf werd dit jaar door de Kamer van Koophandel tot meest innovatieve van Nederland uitgeroepen. Toch waakt hij zelf voor te grote gezondheidsclaims. ‘Slaapproblemen zijn complex en persoonlijk. Somnox werkt in veel, maar niet alle gevallen. Merkt de koper na dertig dagen nog geen effect, dan krijgt die gewoon zijn geld terug. De ervaringen van onze gebruikers leren dat veel mensen er echt baat bij hebben. Bijvoorbeeld ook een politieagent die posttraumatische stress opliep, of mensen die hun partner verloren en hun ademhaling in de nacht missen. Dat zijn gebruiksscenario’s die ik van tevoren niet had kunnen verzinnen.’
(AD)
