Vierkant tegen bullshit: A Perfect Circle

Bij Billy Howerdel komt alles laat. A Perfect Circle, zijn eerste groep, richtte de kale zanger op toen hij al 29 was. Straks staan ze voor het eerst op Graspop Metal Meeting, net nu ze met hun nieuwe plaat ‘Eat the Elephant’ hebben aangetoond dat A Perfect Circle geen metalgroep meer is. Voor onze afspraak is hij ook een uur te laat. ‘Weet je dat ik tot mijn 43ste nooit koffie heb gedronken?’

'Er loopt een dunne lijn tussen alles geven en van je stokje gaan'

‘Eat the Elephant’ kwam veertien jaar na hun vorige plaat – óók laat. En Howerdel heeft meegewerkt aan ‘Chinese Democracy’, de Guns N’ Roses-plaat die vijftien jaar in de maak was. Maynard James Keenan, de zanger van A Perfect Circle, laat de fans van zijn andere groep, Tool, trouwens alweer twaalf jaar op hun tanden bijten.

HUMO Is uitstelgedrag besmettelijk?

Billy Howerdel (blaast) «De omstandigheden zijn telkens anders. Met A Perfect Circle wilden we gewoon even iets anders doen. Ik heb tussendoor een nieuwe band opgericht, een soundtrack geschreven, de bijbehorende film geproducet, erin geacteerd, en ik ben mijn eigen wijn beginnen te maken. Over die Guns N’ Roses-plaat wil ik niet meer praten: dat heb ik achter me gelaten. En ik heb geen idee wat er bij Tool aan de hand is.

»In principe zou ik hun kunnen vragen waarom het bij hen zo lang duurt. Het zijn alle vier vrienden van mij. Maar het voelt onfatsoenlijk. Ik vraag hun toch ook niet uit over de relatie met hun vrouw? ‘En? Onlangs nog goed geneukt?’ En zelfs als ik meer wist: wat dan? Ik zou er toch niet met anderen over mogen praten.»

HUMO Je bent net geland vanuit Los Angeles. Wat had je nu liever gedaan dan praten met mij, in dit Parijse hotel?

Howerdel «Koffiedrinken. Jetlag is a motherfucker. Maar ik weet ook: als ik nu koffiedrink, doe ik de komende 24 uur geen oog dicht en ben ik morgen een wrak. (Samenzweerderig) Weet je dat ik tot mijn 43ste nooit koffie had gedronken? Vroeger was ik bouwvakker, en letterlijk al mijn collega’s op de werf waren ’s ochtends vóór het eerste kopje vreselijk vervelende en nurkse mensen. Zo wilde ik niet worden, en dus wilde ik er niet aan beginnen. Ik ben er toch voor gezwicht: nu drink ik af en toe koude koffie, met amandelmelk en vanille, maar altijd met verschrikkelijke gevolgen.»

HUMO Jeff Friedl, die tegenwoordig bij A Perfect Circle drumt, bereidde jullie huidige tournee voor door zich vijf weken in de fitnessstudio op te sluiten. Heb jij vaste rituelen?

Howerdel «Hetzelfde. Hoe anders? Een goede conditie is voor een zanger nog belangrijker dan voor een drummer: ik moet de hele tijd staan (lachje). Een paar maanden lang elke dag optreden, dat vréét energie, man. Ik wil op het podium alles kunnen geven, en dan is het belangrijk om nog wat in reserve te hebben. Er loopt een dunne lijn tussen alles geven en van je stokje vallen.»

HUMO Is deze plaat anders tot stand gekomen dan de vorige drie?

Howerdel «Ik heb opnieuw de meeste muziek geschreven, en Maynard de meeste teksten. Zoals vanouds elk vanuit ons eigen huis, zonder dat we elkaar vaak ontmoet hebben. Dat werkte toen, en nu nog steeds. (Vaag) Maar elke mens reageert anders op ouder worden... Zelf merk ik dat ik bijvoorbeeld nederiger ben geworden. Ik besef beter dat een groep méér weet dan een mens alleen. En Maynard en ik reageren in onze songs op wat er om ons heen gebeurt: onze familie, de sociale druk, geld, de rest van de wereld... Onze leefwereld is veranderd, en daarom ook onze muziek.»

HUMO De sfeer op ‘Eat the Elephant’ is sacraal en donker. Er staan titels op als ‘Disillusioned’, ‘The Doomed’ en ‘The Contrarian’. Betekent dat dat je ontevreden bent met het leven dat je leidt?

Howerdel (denkt lang na) «Ja en nee. Bijna alle titels werden door Maynard bedacht. Maar het is inderdaad zo dat ik me, toen we aan deze plaat begonnen te werken, een tijd heel slecht heb gevoeld. Ik had veel last van slapeloosheid en...»

HUMO Is het rond die tijd dat je koffie begon te drinken?

Howerdel (lacht hard) «Nee. Maar omdat ik niet meer sliep, sukkelde ik van de ene depressie in de andere en kreeg ik voortdurend angstaanvallen. De titels ‘Disillusioned’ en ‘The Doomed’ passen heel goed bij hoe ik me toen voelde, maar het is toeval. Ik vertelde niemand in die tijd hoe ik eraan toe was, behalve mijn vrouw. Maynard wist het niet, en hij weet het nog stééds niet. Niemand weet dat. (Enigszins de kluts kwijt) Het is volgens mij zelfs de eerste keer dat ik dat luidop heb gezegd.»

HUMO Eén van de nieuwe songs heet ‘DLB’, een acroniem dat volgens Google kan staan voor ‘Don’t look back’ of voor ‘Dumb little buddy’. Wat is het hier?

Howerdel «Geen van beide. (Twijfelt) Het is een inside joke, een persoonlijke boodschap voor iemand die dringend iets met zijn leven moet doen. Ik zeg niet wie: hij of zij moet het zelf nog ontdekken. Ons kleine geheimpje (lachje).»

HUMO In de jaren 90 was je gitaartechnicus bij onder meer Nine Inch Nails en Smashing Pumpkins. Vertelde je hun toen al dat je na je uren zelf aan songs werkte? En hadden ze advies?

Howerdel «De Pumpkins vertelde ik niets. Ik vond het ongepast om muzikanten lastig te vallen met mijn persoonlijke wensdromen. Alleen Trent Reznor wist dat ik in ’95 het aanbod had gekregen om de soundtrack voor een tv-serie te maken. Voor de contractonderhandelingen mocht ik gratis zijn peperdure advocaat gebruiken: ‘Zorg ervoor dat je niet genaaid wordt.’ Trent vroeg in die tijd ook of ik bij hem wilde komen wonen. Leuk idee, maar ik hield privé en werk liever gescheiden.»

HUMO Bio’s van nieuwe platen staan meestal vol clichés. Maar bij ‘Eat the Elephant’ zat een oprecht grappig geschreven tekst over hoe jij, nadat je de voorbije veertien jaar ingevroren had doorgebracht, net wakker zou zijn geworden...

Howerdel «Als ik écht na veertien jaar wakker was geworden, zou ik denken dat ik in ‘The Truman Show’ terechtgekomen was. Zo absurd is de wereld waarin we nu leven. Maar ik zou ook aangenaam verrast geweest zijn door de vaststelling dat de antibeweging zo sterk en verbaal is. Er komen veel mensen op straat om te protesteren tegen alle bullshit, en daar straalt zoveel energie uit. De bevolking is niet apathisch, dat stemt me hoopvol.»

HUMO Devo’s meest legendarische album, ‘Q: Are We Not Men? A: We Are Devo!’, is dit jaar 40 geworden. Er is een sterke link tussen A Perfect Circle en Devo: jullie coveren hen af en toe, de zoon van Maynard heet Devo en jullie hebben drummers gemeen, Josh Freese en Jeff Friedl.

Howerdel «Er is nog meer. Alan Myers, de allereerste Devo-drummer, is na zijn muziekcarrière elektricien geworden. En uitgerekend Alan heeft de elektriciteitskabels in mijn opnamestudio gelegd. Ik heb dus niet minder dan drie Devo-drummers in mijn leven gehad (lachje). Ondertussen is Alan helaas gestorven. Maar de link tussen onze twee bands is er in de eerste plaats één van invloed en respect: Devo waren pioniers, en vooral Maynard is een gigantische fan.»

HUMO Toen je A Perfect Circle net had opgericht, wilde je al je nummers opnemen met een zangeres. Dat idee liet je varen nadat Keenan had gesmeekt om je zanger te mogen worden. Denk je soms nog na over hoe je platen hadden geklonken als je bij je eerste idee was gebleven?

Howerdel (lacht) «Jouw vragen zijn wild, man. In twintig jaar ben je de eerste die me die vraag stelt. Maar ik heb geen goed antwoord. Ik denk zelden of nooit na over parallelle universums. Het zou in elk geval een compleet andere band zijn, en vermoedelijk geen betere. Maynard is de beste zanger die ik ken.»

HUMO Keenan draagt vaak een pruik. Op de hoestekening van ‘Eat the Elephant’ staat een half kale, half langharige man. En volgens Google is ‘a perfect circle’ een uitdrukking voor een ronde, kale plek op iemands hoofd. Vanwaar jullie bizarre fascinatie met haar, of het gebrek eraan?

Howerdel (haalt de schouders op) «Opnieuw pech. Als Maynard hier nu voor jou had gezeten, had hij je een bevlogen uitleg van een halfuur gegeven. Maar je moet het met mij doen, en ik weet niet waar je het over hebt. Ik heb de helft van de tijd ook geen idee waar Maynard het over heeft, dus het ligt niet aan jou.»

‘Eat the Elephant’ van A Perfect Circle is uit bij BMG.
A Perfect Circle speelt op zaterdag 16 juni op Pinkpop en op zondag 24 juni op Graspop Metal Meeting. Info en tickets: pinkpop.nl en graspop.be