Vijf jaar onlinebeweging Free the Nipple: tepel blijft nog altijd bedekt
Al vijf jaar staat onlinebeweging Free the Nipple op de barricade, maar op sociale media als Facebook en Instagram blijft de vrouwentepel nog altijd bedekt. ‘Het zijn bij uitstek conservatieve organisaties.’
Pal voor het kantoor van Facebook en Instagram in New York lagen vorig weekend zo’n honderd naakte demonstranten op straat. Voor hun geslachtsdelen hielden ze foto’s van mannentepels, en de vrouwen hadden stickers van mannentepels op die van zichzelf geplakt.
Het protest werd op poten gezet door Spencer Tunick, een Amerikaanse kunstenaar die vooral bekend is van zijn foto’s van enorme hoeveelheden blote mensen in de openbare ruimte. Hij organiseerde zulke installaties in steden als Londen en Mexico-Stad (een wereldrecord, met 18.000 mensen), en zette in 2007 de parkeergarage aan de Marnixstraat vol mensen in adamskostuum.
Probleem met kunst als dat van Tunick: het is moeilijk aan de man te brengen op sociale media. Facebook en Instagram censureren vrouwentepels. Om zijn profielen in de lucht te houden moet hij vrouwentepels afdekken.
Kunstzinnige naaktfotografie
Met de actie voor het kantoor van de techgiganten wil hij hen oproepen hun richtlijnen aan te passen. Facebook laat alleen vrouwentepels toe als het om borstvoeding of bevallingen gaat, ‘gezondheidsgerelateerde situaties’, of protestacties. Instagram laat uitsluitend foto’s toe van vrouwen die borstvoeding geven, schilderijen en beeldhouwwerken met blote borsten en borsten met littekens na een amputatie. Kunstzinnige naaktfotografie mag dus niet.
Tunick is lang niet de enige die hiertegen strijdt. De onlinebeweging #FreeTheNipple neemt sinds 2014 steeds grotere vormen aan, nadat filmmaker Lina Esco de film 'Free the Nipple' uitbracht, waarin ze onderzoekt waarom mannen wel in ontbloot bovenlijf de straat op kunnen, maar vrouwen niet. Daarna kwam de focus te liggen op de tepelcensuur van de sociale media, waar ook celebrity’s als Rihanna en Lena Dunham zich bij aansloten.
'De tepel, dat wat je niet mag laten zien, heeft iedereen. Maar het borstgedeelte heeft niet iedereen, en je mag wel underboob tonen. Ik heb nooit begrepen hoe het werkt,' zei zangeres Miley Cyrus in de talkshow van Jimmy Kimmel.
De censuur roept inderdaad allerlei vragen op. Wat maakt een borst een borst? Gaat het om een borstweefsel – wat zwaardere mannen soms ook hebben? Of moet er een vrouw aan vastzitten? Geldt het ook voor een transgendervrouw? En vanaf welk punt in hun transitie zouden zij hun tepels moeten gaan afschermen?
Minderwaardig
Wat betreft Corien van Zweden, die net het boek 'Borsten. De levensloop van een intiem lichaamsdeel' heeft gepubliceerd bij de Bezige Bij, wordt terecht nog tegen deze censuur gestreden.
Corien van Zweden «Het raakt lang niet alleen kunstenaars. In Zuid-Afrika is in 2017 een protest gehouden omdat foto’s van een Afrikaanse dans, uitgevoerd door vrouwen met blote borsten, van Facebook werd verwijderd. Dat mag dus niet omdat een westers bedrijf dat aanstootgevend vindt, maar die dans hoort zonder bovenkleding. Zij zien de censuur als een aanval op Afrikaans cultureel erfgoed – dat zwarte cultuur minderwaardig is.»
Het blijft volgens Van Zweden raadselachtig waarom de tepel het meest bediscussieerde deel van het vrouwelijk lichaam is. Ze vermoedt dat de tepelcensuur te maken heeft met de sterke seksualisering van de borst, die opkwam in de jaren negentig toen grote, eenvormige borsten het ideaal werden, en siliconen implantaten populair werden.
Corien van Zweden «Een borst wordt sindsdien direct in seksuele context geplaatst, zelfs als ze dient als een functioneel lichaamsdeel, om een kind mee te voeden. Daardoor is een enorme preutsheid ontstaan. Het valt me op dat ik steeds minder vaak zie dat iemand borstvoeding geeft in het openbaar, of topless zont.»
Pornovorm
Het is volgens Van Zweden wachten tot de jarennegentigborst uit de mode raakt, en het lichaamsdeel minder geassocieerd raakt met seks. Ze ziet al enige vooruitgang.
Corien van Zweden «In lingeriewinkels vond je jarenlang alleen beha’s met enorme kussens erin, die de borst tot die ideale pornovorm maken: bol en rond, zonder een zichtbare tepel. Nu zijn er allerlei jonge ontwerpers in de weer met flinterdunne stofjes. Zij vinden het onzin om een tepel te verbergen. En ik vermoed dat protesten als #FreeTheNipple hebben bijgedragen aan dit mildere klimaat.
»Als deze trend doorzet, zal Facebook overstag gaan. Het zijn bij uitstek conservatieve organisaties. Maar als de seksualisering van de borst minder wordt, zullen ze hun beleid wel bijstellen. Zulke bedrijven hebben er geen enkel belang bij niet mee te gaan met de meerderheid.»
© Het Parool
