Visionair en miljardair: hoe Elon Musk de wereld wil verbeteren

Nee, hij is géén robot die door onze kleinkinderen is gestuurd om de mensheid te redden. Interplanetaire visionair en miljardair Elon Musk schonk ons de elektrische auto, de herbruikbare raket en misschien wel een toekomst op Mars. Maar hij is in de eerste plaats een mens van vlees en bloed, op zoek naar liefde en erkenning.

'Mijn vader noemde mij een stomkop die nooit iets van z'n leven zou terechtbrengen. Hij is een vreselijke man'

Een late vrijdagmiddag in de kantoren van SpaceX in Hawthorne, Californië. Ik heb een afspraak met Elon Musk. Drie van zijn kinderen – hij heeft een tweeling en een drieling – zijn er ook.

Musk (46) draagt een grijs T-shirt. Hij zit in een draaistoel aan zijn bureau, niet in een afgesloten kantoor maar in een open werkhoek, opgesmukt met de nieuwste ruimtetuigen, foto’s van zijn raketten en souvenirs van Tesla en zijn overige ondernemingen. Er hangt ook een poster met een vallende ster en de tekst: ‘Als je bij het zien van een vallende ster een wens doet, komt je droom misschien uit. Behalve als het een meteoor is die razendsnel op de aarde afstevent en alle leven zal vernietigen. Dan ben je de klos, wat je wens ook geweest mag zijn. Tenzij je wilde sterven door een meteoriet.’ Het klinkt als zwarte humor, maar in deze omgeving is het ook een argument voor Musks masterplan: woongebieden voor de mens creëren op andere planeten en satellieten. Als onze beschaving in de nabije toekomst niet opnieuw naar de duistere middeleeuwen wordt gekatapulteerd, zal Musk wellicht de geschiedenis ingaan als één van de meest vernieuwende figuren van dit millennium. Op bewoonbaar gemaakte planeten overal in het heelal zullen kinderen een verlofdag krijgen op Musk-dag, om de geboorte te herdenken van de aardbewoner die het grote tijdperk van de ruimtekolonisatie inluidde.

Toch gelooft niet iedereen in zijn ideeën. ‘Jongens, moet je zien, Tesla heeft de hoogste shortpositie in de hele aandelenmarkt: 9 miljard,’ zegt Musk tegen zijn kinderen, terwijl hij op zijn iPhone naar de website van businesszender CNBC staart. De knapen kijken mee naar de tabel vol cijfers waar ik niets van begrijp. De 13-jarige Griffin geeft uitleg: ‘Ze speculeren op een daling van het aandeel van Tesla en kunnen daar dik aan verdienen. Maar het aandeel is net fel gestegen, waardoor al die speculanten gigantisch veel geld zijn kwijtgeraakt.’

Elon Musk «Het zijn eikels die ons ten onder willen zien gaan en daarom constant valse geruchten verspreiden, of negatieve berichten aandikken. Ze liegen er maar op los en bestoken mijn integriteit. Het is gewoon vreselijk, het is…»

- Onethisch?

Musk (zacht) «Pijnlijk.»

Volgens The New York Times zou Elon Musk weleens ‘de succesvolste en belangrijkste ondernemer ter wereld’ kunnen zijn. Hij heeft niet minder dan vier bedrijven opgericht met een waarde die in de miljarden dollars loopt – PayPal, Tesla, SpaceX en Solar City. Maar in zijn hart is hij geen ondernemer: hij is ingenieur, uitvinder en technoloog. Volgens zijn broer Kimbal ziet hij de dingen ‘klaarder, zoals niemand anders dat kan. Hij is als een schaakgrootmeester: hij denkt altijd twaalf zetten vooruit.’

De kinderen vertrekken naar huis, naar hun mama, Musks ex. En dan: stilte. Musk staart wezenloos naar zijn telefoon en gaat dan op de vloer liggen om stretchoefeningen te doen voor zijn rug. Ik begin het interview met een vraag over de voorstelling van de Tesla Model 3, de bekroning van een project waar Musk veertien jaar aan heeft gewerkt: via een omweg langs luxeauto’s een elektrische wagen voor de massa ontwikkelen. En dan nog wel één die zo goed is dat andere constructeurs zich genoodzaakt voelen de concurrentie aan te gaan: geen twee maanden na de lancering kondigden GM en Jaguar Land Rover al aan dat ze hun benzineauto’s zullen afbouwen om helemaal over te schakelen op elektrische aandrijving. Een prestatie om trots op te zijn, maar Musk hapert: ‘Euh, je moet die vraag straks even herhalen. Ik zit met andere dingen aan mijn hoofd.’ Dan verdwijnt hij minutenlang – zijn stafchef Sam Teller moet hem uiteindelijk gaan zoeken en praat fluisterend op hem in.

- Ik kan een andere keer terugkomen, als het nu niet past?

Musk «Nee, ik moet er gewoon even in komen. Ik, euh, heb net met mijn vriendin gebroken (actrice Amber Heard, red.). Of liever: zij met mij. Ik was echt verliefd op haar, dus het kwam hard aan.»

- De voorstelling van de Model 3 was voor u dus helemaal niet zo’n heuglijk moment?

Musk «De weken ervoor waren emotioneel heel zwaar en pijnlijk. Het kostte me de grootste moeite om op het Model 3-event te verschijnen en mijn neerslachtigheid te verbergen. Ik pepte me op met een paar Red Bulls en zei tegen mezelf: ‘Ze rekenen op jou, vooruit, begin eraan!’ Net voor ik in de gloednieuwe auto het podium opreed, heb ik zelfs even gemediteerd – zowat de eerste keer in mijn leven.

»Euh, ken jij toevallig niemand met wie ik zou kunnen uitgaan? Het is in mijn positie zo moeilijk om nieuwe mensen te leren kennen. En ik ben echt op zoek naar een vaste relatie, geen onenightstand. Een serieuze partner, een soulmate.»

- Misschien is het beter om na enkele mislukte huwelijken – met schrijfster Justine Musk en actrice Talulah Riley – niet overhaast een nieuwe vriendin te zoeken?

Musk (schudt het hoofd) «Om gelukkig te zijn, heb ik iemand nodig van wie ik zielsveel kan houden. Het alleen-zijn is een marteling voor mij. Alleen naar bed gaan vind ik vreselijk. En ik weet verdomd goed wat het is: wonen in een groot leeg huis, hol klinkende voetstappen in de hal, niemand in huis behalve jijzelf, een leeg hoofdkussen naast het jouwe. Hoe kun je dan in godsnaam gelukkig zijn? Als kind al wist ik: ik wil nooit alleen zijn.»

SCHONE LEI

Plots staat Musk op van zijn bureau: hij wil me iets tonen.

Musk «Als je in de buitenwereld íéts loslaat over wat je nu gaat zien, dan kost dat ons miljarden. En beland jij in de gevangenis.»

We arriveren op Crenshaw Boulevard. Daar ontvouwt zich voor mijn ogen de stad van de toekomst in opbouw. Het is Musk City, een parallelle realiteit, het product van een futuristische verbeelding. Aan de westkant van de straat torent een bijna 50 meter hoge raket boven het hoofdkwartier van SpaceX uit. Het gevaarte symboliseert Musks droom van relatief goedkope interplanetaire reizen. Deze stuwraket was de eerste in de geschiedenis die in de ruimte werd gelanceerd, na het afwerpen weer intact op aarde landde en later opnieuw in de ruimte werd geschoten.

Aan de oostkant van de straat werd een parkeerterrein volledig uitgegraven voor de bouw van de allereerste tunnel van de Boring Company, het bedrijf waarmee Musk een oplossing wil bieden voor verkeersopstoppingen: een netwerk van ondergrondse tunnels. Daarna zie ik langs de wegberm, over een afstand van anderhalve kilometer, een testbaan voor de Hyperloop liggen, Musks transportsysteem voor intercityverkeer waarbij je in een capsule wordt afgeschoten in een vacuümbuis, met een snelheid van ongeveer 1.000 kilometer per uur.

Musk neemt me mee naar een gebouw in Musk City dat nog maar weinigen hebben bezocht: de Tesla Design Studio. Hij wordt er verwacht voor een bezichtiging van de Semi, de elektrische truck waarmee Tesla de transportindustrie wil vergroenen. Voor ik naar binnen mag, moet ik mijn gsm en recorder aan een bewaker overhandigen. Ik krijg een ouderwetse balpen en papier om aantekeningen te maken.

Eén van de toplui van het Tesla-team legt me het ontstaan van de Semi-vrachtwagen uit, en hoe ze eerst ten gronde gingen nadenken over wat een vrachtwagen moet zijn.

- Beginnen met een schone lei: dat lijkt wel het basisprincipe achter alles hier.

Musk «Kijk, het is simpel. Wil je een truck bouwen, dan zal die op een betrouwbare manier een lading van de ene naar de andere plek moeten kunnen brengen, en zul je rekening moeten houden met de wetten van de fysica. Al de rest is open en bespreekbaar, zelfs overheidsvoorschriften. Als je maar onthoudt dat het doel niet is om de vrachtwagen opnieuw uit te vinden, maar om de beste vrachtwagen te bouwen, of hij nu op bestaande trucks lijkt of niet. Door zo te denken bekijk ik een bedrijfstak objectiever dan anderen die er al hun hele leven mee bezig zijn.

»In de begindagen van Tesla kreeg ik te horen dat mijn plannen onmogelijk waren. Ik werd letterlijk voor leugenaar uitgemaakt. Maar kijk: vandaag heb ik een auto en je kunt ermee rijden. ’t Is geen fabeldier, hè. Maak maar eens een ritje: grandioos. En toch zijn er nog steeds mensen die koppig bij hun oude denkbeelden blijven. Zo onwetenschappelijk.»

- Hoe bedoelt u?

Musk «Wel, je hebt zoiets als de wetenschappelijke methode. Handig, hoor, als je achter de waarheid wilt komen.»

undefined

'Als kind keek niemand naar me om. Ik knutselde explosieven in elkaar. Het is een wonder dat ik al mijn vingers nog heb'

- Wat houdt die methode in?

Musk «Je begint bij een vraag. Daar verzamel je dan zoveel mogelijk gegevens over. Op basis van die gegevens ontwikkel je verschillende stellingen, en van elk van die stellingen probeer je de waarschijnlijkheid in te schatten. Vervolgens formuleer je een logische conclusie, waarbij je je afvraagt: zijn mijn stellingen juist? Zijn ze relevant? Leiden ze noodzakelijkerwijs tot deze conclusie?

»Maar daar houdt het niet op. Want nu moet je proberen je eigen conclusie te weerleggen en ze aan anderen voorleggen. Pas als niemand erin slaagt je conclusie te ontkrachten, heb je het waarschijnlijk bij het rechte eind. Al ben je nooit helemáál zeker.

»Dat is de wetenschappelijke methode, en ze wérkt. Maar de meeste mensen passen ze niet toe. Ze doen aan wensdenken, negeren tegenargumenten en vormen zich een oordeel op basis van wat anderen doen of niet doen.»

- U gaf de patenten van de Tesla vrij. Dat zouden weinig uitvinders u nadoen.

Musk «De fundamentele doelstelling van Tesla, of toch mijn motivatie, was de verspreiding van duurzame energie te bespoedigen. Dat kon alleen als de technologie vrij beschikbaar was. De klimaatverandering is – naast artificiële intelligentie – de grootste bedreiging waarmee de mensheid in deze eeuw af te rekenen krijgt: daar is in de wetenschappelijke wereld zowat iedereen met gezond verstand het over eens. Ik wil geen onheilsprofeet zijn, hoor, maar de pret kan maar blijven duren tot er iemand een oog kwijtraakt.»

De volgende twintig minuten bestudeert Musk aandachtig de Tesla Semi. Hij becommentarieert eerst de miniemste technische details – de voordelen van verschillende lastechnieken – en daarna het ontwerp, met name een onderdeel voor het bestuurderscomfort waarover ik geen details kan geven zonder me de eerder vermelde gevangenisstraf op de hals te halen.

Musk «Dit soort kleinigheden zal niemand overtuigen om zo’n vrachtwagen te kopen. Maar als je een product maakt, zorg dan dat het mooi is. Ook als het de verkoop niet bevordert.»

undefined

undefined

'Musk heeft de patenten van Tesla vrijgegeven. 'De verspreiding van duurzame energie kun je alleen bespoedigen als de technologie vrij beschikbaar is.'

Boosaardige vader

Om te begrijpen waarom Musk zo energiek aan de toekomst bouwt, moet je zijn verleden kennen. Dat heeft hem gemaakt tot wie hij is: iemand die zich voortdurend zorgen maakt over het uitsterven van de mensheid, iemand die niet alleen wil achterblijven. De eerste acht jaren van zijn leven bracht hij door bij zijn ouders in het Zuid-Afrikaanse Pretoria. Zijn moeder Maye was een voedingsspecialiste en model, zijn vader Errol een ingenieur. Hij zag hen maar zelden.

Musk «Ik had als kind geen kindermeisje of zo. Er was een huishoudster die er vooral op toezag dat ik niets mispeuterde of stukmaakte, maar zij lette niet echt op me. Ik knutselde explosieven in elkaar, las boeken, bouwde raketten en allerlei zaken die mijn dood hadden kunnen betekenen. Het is een wonder dat ik al mijn vingers nog heb! Ik werd vooral opgevoed door boeken – van Asimov bijvoorbeeld – en pas in de tweede plaats door mijn ouders.»

- Dat u fan bent van de sciencefictionschrijver Isaac Asimov, verbaast me niets: de toekomstvisie in zijn ‘Foundation’-romans heeft wel iets weg van de wereld die u nu aan het bouwen bent.

Musk «Asimov heeft veel invloed op me gehad. Hij fantaseerde over een verre toekomst met een soort modern galactisch keizerrijk. De les die ik daaruit trok was: je moet er alles aan doen om het voortbestaan van de beschaving veilig te stellen, en om het gevaar op een duister tijdperk te verkleinen – of als er toch één zou komen, de duur ervan te beperken.»

Musk was ongeveer 10 jaar oud toen hij in zijn persoonlijke duistere tijdperk terechtkwam. Zijn ouders waren gescheiden en hij besloot bij zijn vader te gaan wonen, terwijl zijn jongere broer en zus – Kimbal en Tosca – bij hun moeder bleven.

Musk «Ik had te doen met mijn vader omdat mijn moeder alle kinderen bij zich kon houden. Hij leek droevig en eenzaam, en dus dacht ik bij mezelf: ik kan hem gezelschap houden. Ik trok me zijn lot aan, maar ik besefte toen niet wat voor iemand hij is. Het was een verkeerde beslissing.»

- Errol Musk was op dat moment een briljante ingenieur die goed verdiende in de vaak gevaarlijke wereld van de bouw en de smaragdwinning: was hij dan geen voorbeeld?

Musk «Mijn talent voor ingenieurswerk heb ik van hem geërfd. Wat anderen ingewikkeld vinden, is simpel voor mij. Een tijdlang dacht ik dat iedereen die dingen net zo goed snapte als ik.»

- Wat voor dingen?

Musk «Bijvoorbeeld hoe de elektrische bedrading van een huis in elkaar zit, een stroomonderbreker, wisselstroom en gelijkstroom, wat ampère en volt betekenen, hoe je met een mengsel van brandstof en oxidatiemiddelen explosieven maakt. Ik dacht dat iedereen dat wist.»

- Was hij ook een goede vader?

Musk (zucht) «Hij is een vreselijke man, je hebt géén idee. Iemand die altijd boosaardige plannen smeedt. Echt het ergste wat je kunt verzinnen.»

- Hebt u het nu over emotioneel misbruik, of deed hij u ook fysiek pijn?

Musk «Alleen toen ik nog heel jong was (Errol beweert later via e-mail dat hij zijn zoon maar één keer een klap heeft gegeven, ‘op zijn billen’, red.). Maar hij beging zowat elke misdaad die je maar kunt bedenken. Een slechterik, zo vreselijk dat je het niet voor mogelijk houdt. (Met tranen in de ogen) Verdorie, ik had al zo lang niet meer gehuild dat ik me de laatste keer niet herinner. Jij hebt me nog nooit zien huilen, hè, Sam?»

Sam Teller «Nee, nog nooit.»

undefined

undefined

'Musk in z'n SpaceX Dragon-raket. 'De toekomst zou er heel wat hoopgevender uitzien als we naar een andere planeet konden verhuizen.'

- U was toen liever op school dan thuis, neem ik aan?

Musk «Op school verliep het leven eerlijk gezegd niet beter. Ik werd tot mijn 15de erg gepest. Jarenlang was ik de jongste en de kleinste leerling van de klas. Ik was een laatbloeier. De bendes op school zaten me op de hielen – letterlijk. Maar ik leerde terugvechten: karate, judo, worstelen. Die fysieke opleiding, samen met een groeispurt waardoor ik op mijn 16de meer dan 1 meter 80 groot was, gaf me zelfvertrouwen. Ik begon mijn belagers van hetzelfde laken een pak te geven. Daarna lieten de pestkoppen me met rust.

»Op mijn 17de ging ik van school en verhuisde ik naar Canada, het geboorteland van mijn moeder. Op gelukwensen van mijn vader kon ik niet rekenen: hij zei dat ik nooit iets van mijn leven zou terechtbrengen. Hij noemde me onveranderlijk een stomkop. En dat is maar het topje van de ijsberg.»

- Nochtans beweert uw vader dat hij u en uw broer Kimbal financieel steunde bij het opstarten van jullie eerste bedrijf, Zip2, dat online stadsgidsen ontwikkelde.

Musk «Pertinent onwaar. Hij gaf ons niets, betaalde niet voor onze school, noch voor onze hogere opleiding. Mijn broer en ik werkten hard om onze studie te kunnen betalen. Ons bedrijf konden we oprichten dankzij de hulp van een groepje investeerders in Silicon Valley.»

In zijn e-mail beantwoordt Errol Musk mijn vraag naar zijn ‘misdaden’ met de bewering dat hij nooit opzettelijk iemand heeft bedreigd of gekwetst. Behalve die keer dat hij drie mannen heeft doodgeschoten. Maar dat waren gewapende inbrekers, en hij werd later vrijgesproken: wettige zelfverdediging. ‘Ik ben een homo genoemd,’ schrijft hij, ‘een vrouwenhater, een pedofiel, een verrader, een rat, een stuk stront (meer dan eens), een klootzak (door de vele vrouwen op wier avances ik niet inging), en nog veel meer. Mijn eigen moeder noemde me ‘meedogenloos’ en zei dat ik moest leren menselijker te zijn. Maar ik hou van mijn kinderen en zou alles voor hen doen.’

Met hetzelfde optimisme waarmee hij als kind bij zijn vader ging wonen, deed Elon later nog een poging om hem gelukkig te maken. Hij kocht hem, zijn toenmalige echtgenote en hun kinderen een optrekje in Malibu. Hij schonk hun auto’s en een boot. Maar zijn vader is geen haar veranderd, zegt Musk, en intussen heeft hij alle banden verbroken.

NUTTIGE DINGEN

De verkoop van Zip2 bracht Musk 22 miljoen dollar op. Die gebruikte hij deels om X.com op te starten, één van de vroegste systemen voor internetbankieren en het latere PayPal. Met de opbrengst van de verkoop van PayPal, zo’n 180 miljoen dollar, lanceerde hij vervolgens SpaceX (kostprijs: 100 miljoen dollar). Hij investeerde in Tesla (70 miljoen dollar) en in Solar City (10 miljoen dollar) en hield een beetje kapitaal voor zichzelf over. Maar als er één ding is dat hij haat, is het wel om als een typische wereldvreemde technologiemagnaat te worden beschouwd.

Musk «Bij een fotosessie vroegen ze me ooit om een coltrui aan te trekken zoals Steve Jobs er altijd één droeg. Gruwelijk! Als ík op sterven lag met zo’n ding aan mijn lijf, zou ik met mijn laatste krachten proberen het van me af te krijgen en het zo ver mogelijk weg te gooien. Néé, ik ben geen coltruidragende mysticus.»

undefined

'Tot mijn 15de werd ik gepest. Jarenlang was ik de jongste en de kleinste leerling van de klas'

- Wie is Elon Musk dan wel?

Musk «Ik probeer nuttige dingen te doen. Dat is een aardig streefdoel, toch? Nuttig wil zeggen: iets waardevols voor de samenleving. Dingen die wérken en het leven van mensen verbeteren, die de toekomst er beter doen uitzien.»

- Wat is beter?

Musk «De effecten van de opwarming van de aarde matigen. Zorgen voor zuiverder lucht in onze steden. Stoppen met enorme hoeveelheden steenkool, aardolie en gas op te delven in problematische delen van de wereld – grondstoffen die overigens ooit uitgeput zullen raken. Dát zou beter zijn. En een multiplanetaire soort worden: dan lopen we minder het risico dat één voorval, al dan niet door de mens veroorzaakt, de beschaving doet verdwijnen, zoals ooit de dinosaurussen verdwenen zijn. Uit fossiele resten blijkt dat er vijf massale vernietigingen zijn geweest. Tenzij je een kakkerlak of een champignon bent, of een spons, maak je in zo’n scenario geen schijn van kans. Het leven zoals wij het nu kennen, is onzeker, en de toekomst zou er heel wat hoopgevender uitzien als we naar een andere planeet konden verhuizen.»

- Veel andere grote bedrijven van het internettijdperk – denk maar aan Facebook en Twitter – lijken helemaal niet zo idealistisch.

Musk «Ach, in het begin waren ze dat misschien wel, maar al snel wordt het enige doel: je gebruikers zo snel mogelijk verslaafd maken, zodat je bedrijf het centrum van hun wereld wordt. En daarvoor zijn alle trucjes geoorloofd.

»Zoiets is bij Tesla ondenkbaar. Níét handelen naar hoe je wilt dat de wereld eruitziet, dat houdt toch geen steek? Het is ronduit oneerlijk om voor jezelf andere regels te kiezen dan voor de rest van de mensheid. Als iedereen tegelijk probeert iedereen te belazeren, dan geeft dat een boel lawaai en verwarring. Je kunt beter gewoon eerlijk zijn en nuttige dingen doen. Bij mij moet je niet tussen de regels door willen lezen, ik zeg wat ik bedoel.»

DON’T PANIC

Enkele dagen later bezoek ik Musk in zijn huis in Bel Air. Ik wacht in de hal. Musk komt de trap af in gezelschap van Talulah Riley, zijn tweede vrouw: nadat hij met haar was getrouwd, zijn ze gescheiden, opnieuw getrouwd en nog eens gescheiden. Hij draagt een T-shirt met Mickey Mouse in de ruimte. Musk heeft deze keer duidelijk geen zin om over zijn werk te praten. Hij schenkt twee glazen whisky uit – een zeldzaamheid.

Musk «Mijn alcoholtolerantie is niet zo hoog. Als ik drink, word ik al snel doezelig. Een gelukzalig, doezelig beertje (lacht).»

We dwalen af en hebben het over ‘South Park’, ‘Rick and Morty’ – Musk is fan – en ‘The Simpsons’. En over ‘The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy’: de beroemde stelregel uit dat komische sciencefiction-universum werd regel nummer één van de familie Musk: ‘Don’t panic!’

Talulah Riley (lacht) «Tja, de jongens waren snel de kluts kwijt in allerlei situaties.»

Musk «Onze andere regel is: safety third. Een regel nummer twee is er niet, maar toch gaan we veiligheid níét promoveren tot het op één na belangrijkste.»

- Gek: die onbekommerdheid legt u niet aan de dag als het over artificiële intelligentie (AI) gaat. U waarschuwt al langer voor de gevaren van die technologie, en met het bedrijf Neuralink en de organisatie OpenAI probeert u ervoor te zorgen dat alles in veilige banen wordt geleid.

Musk «Kijk, als je dingen bouwt die slimmer zijn dan jezelf, heb je één probleem: dat ze slimmer zijn dan jezelf. Een computer heeft geen scrupules, geen moraal, geen emoties… Als die technologie er komt, zou de mensheid weleens diep in de shit kunnen zitten.»

undefined

undefined

'Alleen zijn is een marteling voor mij. En ik weet verdomd goed wat het is: wonen in een groot leeg huis, hol klinkende voetstappen in de hal, een leeg hoofdkussen naast het jouwe.'

- Onlangs tweette u: ‘De wapenwedloop op het vlak van AI leidt ons regelrecht naar de derde wereldoorlog.’

Musk (kregelig) «Ach, ik beweer niet dat ik op alles een antwoord heb. Ik denk gewoon na over wat we kunnen doen om de toekomst veilig te stellen. Als je suggesties hebt, laat maar weten.»

Riley «De boodschap is gewoon dat we dringend nood hebben aan een wettelijk kader op het domein van AI. Maar daar maken ze dan van: ‘Elon Musk zegt dat we er allemaal aan gaan.’ Dat is een beetje frustrerend.»

Musk «Leven is leren, en ik heb weer iets bijgeleerd: niet tweeten als je net een slaappil hebt genomen.»

Stafchef Sam Teller onderbreekt ons gesprek. Hij komt zeggen dat er, terwijl wij zaten te praten, een urenlang debat heeft plaatsgevonden in de gemeenteraad van Hawthorne, waarna werd beslist dat Musk zijn tunnel tot drie kilometer in de stad mag uitgraven.

Musk «Fijn, nu kunnen we voorbij onze eigendomsgrens graven. Delven als duivels! (lacht)»

Na ons afscheid hoor ik Musk nog grinniken in de deuropening. Vandaag had hij duidelijk geen zin in gesprekken over wetenschap en innovatie: soms wil hij zich ook eens ontspannen en lachen om de wereld die hij probeert te verbeteren. Als in de Marskolonie de eerste standbeelden ter ere van Musk worden opgericht, hoop ik dat ze geen hark voorstellen die met een onbewogen gezicht naar de ruimte staat te turen, maar een doezelig beertje.

© 2017 Rolling Stone

Vertaling: R. Vandemeulebroecke