‘Voor de camera’s was ik oké, daarna zette ik het in mijn hotelkamer op een zuipen’

De zon brandt, terrasstoeltjes staan in de aanslag en op kraaknette festivalweides worden de laatste biertonnen verfrist met kraantjeswater. Ja, een kakelverse zomer staat voor de deur, en daar moeten we op klinken, proosten, tsjingen, dansen, zuipen. Of niet? Steeds meer mensen kiezen, ondanks een zekere vertrouwdheid met de roes, voor een leven zónder alcohol. En voelen zich daar meer dan prima bij. Zet u, schenk u iets lekkers in, en ontdek onder auspiciën van zes ervaringsdeskundigen de geneugten van de geheelonthouderij. Schol!

EVI HANSSEN: ‘GEEN STRAFKAMP’

De patroonheilige der geheelonthouders heet Evi Hanssen (43). Zij zwengelde het debat aan toen ze twee jaar geleden de tapkraan dichtdraaide en het boek ‘Sinds ik niet meer drink’ schreef. Ook voor haar kwam dat als een verrassing.

HUMO Wat als ik tegen 20-jarige Evi had gezegd dat ze ooit zou stoppen met drinken?

EVI HANSSEN (lacht) «Dan had zij je vierkant uitgelachen. Met mijn beste vriendin had ik zelfs een afspraak: ‘Laat ons nooit té veel drinken. Want dan worden we alcoholieker en moeten we ermee stoppen.’ Dat was onze grootste angst.»

HUMO Je staat tweeënhalf jaar droog: je houdt dat goed vol.

HANSSEN «Jij drinkt wél, hè? Anders had je niet het woord volhouden gebruikt (lacht). Ik houd niks vol. Niks moet: het leven is geen strafkamp. Ik wilde het alleen een jaar proberen, en toen kreeg ik – zoals mensen die één keer voor een marathon trainen en daarna blijven lopen – de smaak te pakken. De voordelen bleken immens veel groter dan ik had verwacht: ik heb meer energie, meer creativiteit, meer zelfvertrouwen en meer daadkracht. Ik vind het leven gemakkelijker.»

HUMO ‘Ik bezwoer dat ik nooit zo’n saaie trut zou worden die op feestjes alleen spa rood bestelt,’ zei je eens. Dacht je daarom nooit eerder aan stoppen: omdat het not done was?

HANSSEN «Ik krijg nog altijd commentaar als ik niet drink. We leven in een maatschappij waarin alcohol niet alleen normaal is, maar zelfs wordt aangemoedigd. Ouders zullen hun kinderen op hun zestiende niet snel een eerste joint, een grammetje coke of een pil aanbieden. Maar wel een glas alcohol. Terwijl alcohol een harddrug is, hè. Méér dan wiet of ecstasy. Als alcohol vandaag zou worden uitgevonden, dan ben ik er zeker van dat het illegaal zou zijn. Alleen willen wij dat niet horen. Je denkt dat alcohol onschadelijk is, omdat wij ermee opgroeien, omdat onze ouders drinken, onze vrienden drinken en wij drinken. Daarom kan het confronterend zijn om iemand tegen te komen die níét drinkt: als je nuchter op een feestje rondloopt, ben je een spiegel voor degenen die wél straalbezopen zijn. In het begin had ik de neiging om het feit dat ik niet dronk zelf in het belachelijke te trekken, al was het maar om niet saai te worden bevonden.»

HUMO ‘Soberschaamte’ noemde jij het.

HANSSEN «Op de set van de musical ‘Mamma mia!’ stond ik op het podium met allemaal twintigers, en ik kon het niet laten om hen te verzekeren: ‘Normaal gezien drink ik wel, hoor! Hoho, je zou mij eens bezig moeten zien!’ (lacht) Intussen heb ik dat niet meer. Ik ga heel graag nuchter dansen. Mijn moves met mijn armen zijn er sterk op vooruitgegaan, omdat ik niet meer gehinderd word door een glas wijn. En ik dans nog altijd op de tafels, het enige verschil is dat ik er niet meer af val.

»Pas op, je zult mij nooit horen beweren dat alcohol niet werkt. Alcohol werkt uitstekend. Het maakt een saai feestje leuk. Als ik nu op een saai feestje ben, dan ga ik naar huis.»

HUMO Ben je op zo’n feestje begonnen met andermans glazen te tellen?

HANSSEN «Dat deed ik maar héél even, in de beginperiode. Het was alsof ik liefdesverdriet had, zoals wanneer het gedaan is met je lief en je gelukkige koppeltjes over straat ziet lopen. ‘Wacht maar,’ denk je dan. ‘Het zal niet blijven duren!’ (lacht)

»Wat me toen is opgevallen: iedereen liegt over hoeveel ze drinken. ‘Maar twee glazen wijn vanavond!’ Oké, maar dan ben je die gin-tonic bij de aperitief en die tripel voor je neus wel vergeten. Ik was ook zo, hoor. Volgens de volkswijsheid zitten er vijf glazen wijn in een fles, maar eigenlijk zijn het er zes. Wij kappen gewoon graag dóór.»

HUMO Met alcohol leg je een sluier over je problemen. Neem jij je leven nu sneller in de hand?

HANSSEN «Ik heb nooit gedronken om mijn problemen te verzuipen, wel integendeel: ik dronk voor de vreugde, om het leven te vieren! (Denkt na) Wel is het zo dat je je op moeilijke momenten niet meer kunt verdoven. Toen de jeugdvriend van mijn verloofde onverwacht stierf, werd er meteen een glas gedronken ‘op zijn gezondheid’. Ik deed niet mee. Daar voelde ik mij schuldig over, maar dat is natuurlijk absurd: of ik nu alcohol dronk of niet, die lieve man zou er niet minder dood om zijn geweest.

»Mijn mama kondigde een jaar geleden aan dat ze ongeneeslijk ziek was. Uitgezaaide borstkanker: een kwestie van weken of maanden – al zijn we intussen gelukkig al een jaar verder. De eerste neiging was om toch nog samen het leven te vieren met een glas champagne. Maar ik heb dat niet gedaan. Als ik het nu moeilijk heb – het leven is nuchter soms geen pretje – dan moet ik daarmee aan de slag. Dat is goed.»

HUMO Schuiven we op richting anti-alcohol, zoals we ook stilaan anti-vlees worden?

HANSSEN «O nee! Ik hou niet van anti’s. Ik heb niets tegen alcohol, of tegen drugs in het algemeen: dat zou hypocriet zijn. Mensen moeten dat voor zichzelf beslissen. Wat ik wél wil zien, is dat er eerlijk wordt gewezen op de nadelen van alcohol, zoals er gewezen wordt op de nadelen van al de rest. Het enige wat ik vroeger leerde, is dat je niet te veel mag drinken, want dan krijg je een kater. Maar dat één glas alcohol al een enorme invloed heeft op je fysieke en mentale weerbaarheid, dat wordt niet gezegd. Dat het je lever en je bloed aantast, het verband tussen alcohol en kanker: dat wordt doodgezwegen. Nee, dat moet je vertéllen! Maar niet verbieden. Als iemand dat vroeger bij mij had geprobeerd, dan was ik óók gewoon in het dichtstbijzijnde wijnvat gedoken.»

JITSKE VAN DE VEIRE: ‘COMAZUIPEN’

Nuchtere roerganger van de jonge generatie: Jitske Van de Veire (28) evolueerde van wispelturig feestbeest naar standvastige eigenaar van drie kapsalons.

JITSKE VAN DE VEIRE «Ik besefte dat ik tijdens de lockdown te veel dronk, terwijl mijn nieuwe lief helemaal níét dronk. Raar vond ik dat, ik wilde het bij wijze van experiment ook weleens een weekje proberen. Maar dat weekje is een maand geworden, en die maand een jaar. En nu zit ik hier!

»Vroeger consumeerde ik vooral alcohol om te functioneren in bepaalde sociale situaties. Ik was het grootste feestbeest dat er rondliep, heel uitbundig, maar ik moest wel alcohol hebben om die drukte aan te kunnen.»

HUMO Jij bent de jongste persoon in deze reeks. Kijkt jouw generatie anders naar alcohol dan de vorige?

VAN DE VEIRE «Ik denk het wel. Ik ken véél mensen die twee maanden per jaar stoppen met drinken. Terwijl dat gezellige wijntje bij het avondeten dan weer eerder een verouderde traditie lijkt. En toch: wij zijn opgegroeid met MTV-programma’s als ‘Geordie Shore’ en ‘Are You the One?’, waarin van comazuipen bijna een levensroeping werd gemaakt. Ik kan van mezelf gerust zeggen dat ik daar vatbaar voor was.»

HUMO Wisten je ouders dat je stevig dronk?

VAN DE VEIRE «O ja. Na een avondje op café kwam ik altijd op een onmenselijk uur thuis. Dan stond ik, mezelf overeind houdend aan de deurklink, wat te keuvelen met mijn moeder terwijl zij zich klaarmaakte voor haar vroege shift (lachje). Ik ben opgegroeid in een omgeving zonder taboes: mijn ouders waren op de hoogte van alles wat ik uitstak.»

HUMO Alcohol kan een manier zijn om jezelf te verdoven: deed je dat soms in de periode rond je 19de, toen je leed aan een zware depressie?

VAN DE VEIRE (schouderophalend) «Ik denk dat wel. In die tijd dronk ik véél. Dat ging niet over slokken, maar over sloten. Dat was: vijf dagen aan een stuk keihard feesten, twee dagen rusten. Daar word je sowieso niet gelukkig van. Ik was telkens een mentaal wrak nadat ik me de pleuris had gedronken. En sinds ik vorig jaar het drinken voor bekeken heb gehouden, ben ik veel frisser in mijn hoofd. Ik heb niet meer die ups en downs, die voortdurende zelftwijfel.»

HUMO Ben je bekend met hangxiety?

VAN DE VEIRE «Een wablieft?»

HUMO Een fenomeen naar de woorden hangover en anxiety, waarbij je je na een avondje stevig doorzakken de volgende dag onbestemd schuldig voelt, ook al heb je niet per se iets geweldig lomps uitgestoken.

VAN DE VEIRE «O ja! Véél last van. Dat dramatische blue monday-gevoel: ‘Wat doe ik hier eigenlijk?’ Na een nachtje feesten zag het leven er de volgende dag altijd net iets uitzichtlozer uit.»

HUMO Je liefde voor je lichaam kreeg ook telkens een deuk.

VAN DE VEIRE «Zeker. Ik voelde me vies en vuil. Dat was niet alléén door alcohol – ik zat niet goed in mijn vel – maar ik kreeg wel hoofdpijn, buikpijn, diarree... Plastisch uitgelegd, maar je begrijpt dat ik me daardoor niet meteen aantrekkelijk voelde.

»Al snel nadat ik gestopt was, voelde mijn lichaam plots veel lichter aan. Wat ook zo wás: ik ben veel afgevallen. Ik kan intussen rustiger naar mijn lijf kijken. Nu denk ik: goed, dit is het. Er zijn nog momenten dat ik het wat moeilijker heb, maar ik heb geen nood meer om mij te verstoppen achter een pintje of achter mascara. Ik ben ook figuurlijk nuchterder geworden.»

HUMO Je klinkt gelukkig.

VAN DE VEIRE «Ik ben de gelukkigste versie van mezelf. Dat klinkt nogal tjingel-tjangel, hè? ‘Ik heb mezelf gevonden!’ Maar het is waar: de rust is over me neergedaald. Ik vrees dat ik volwassen ben geworden.»

DAN KARATY: ‘NOOIT MET MATE’

Dan Karaty (45), opperjurylid in ‘Belgium’s Got Talent’ en ‘So You Think You Can Dance’, koos niet om te stoppen met alcohol vanwege de zomerkilo’s, maar omdat het point of no return in zicht kwam. Vijfentwintig jaar lang leverde hij een eenzijdig gevecht tegen de fles – hij de boksbal, alcohol de Freddy De Kerpel – maar sinds vorig jaar is hij weer helemaal fris.

DAN KARATY «Ik begon in de middelbare school te drinken, in een feestsetting, en tóén al ging ik door tot ik een black-out kreeg. Dat zette de toon voor de rest van mijn leven. Het was nooit met mate, ik dronk zoveel als ik kon.»

HUMO En toch stond je bekend als een op-en-top professional. Had niemand bij ‘Belgium’s Got Talent’ of ‘So You Think You Can Dance’ iets in de gaten?

KARATY «Niemand (lachje). Alleen mijn vrouw wist het. Voor de rest werkte ik me kapot om het verborgen te houden. Als we bij ‘So You Think You Can Dance’ een opname afrondden, bleef ik niet hangen. Zolang de camera’s aan stonden en ik in de huid kon kruipen van het personage Dan-Karaty-het-jurylid, was ik oké. Dat kon ik, het masker stond op. Maar als de camera’s uit gingen en mijn collega’s een normale babbel wilden... Dát kon ik niet aan. Ik maakte me uit de voeten, ging naar mijn hotelkamer en drónk. Mijn geheim: het maakte niet uit hoeveel ik dronk of tot hoe laat, om zes uur ’s ochtends stond ik op en ging ik naar de gym. Om alles eruit te zweten. Anderhalf uur lang, tot ik er niet meer rood of pafferig uitzag. Elke keer.»

HUMO Gek hoe iemand die zo gedisciplineerd is dan toch zo de controle verliest.

KARATY «Daarom kon ik zo lang niet toegeven dat ik een probleem had! Hoe kon ik, met míjn wil, vastberadenheid en doorzettingsvermogen, nu niet heer en meester zijn over de alcohol?»

HUMO En toen kwam dus corona. Geen hotelkamers meer, alleen de naakte muren van je eigen huis.

KARATY (knikt) «Corona nam alles weg wat ik gebruikte om me te verstoppen. Alle excuses ook. Als mijn vrouw me vroeger op mijn probleem aansprak, antwoordde ik: ‘Wat zeg je nu? Kijk naar alles wat ik verwezenlijk! Kijk hoeveel ik verdien! Zou ik dit kunnen doen als ik een alcoholicus was?’

»Maar van de ene dag op de andere was ik thuis. Niet Dan-de-man, maar simpelweg Dan de echtgenoot en vader. Ik keek in de spiegel en zag mezelf voor het eerst zoals ik echt was: ik wálgde. Jammer genoeg ging ik daardoor niet minder drinken, maar méér. Ik wilde er niet aan denken, ik verzoop mijn gevoelens. Toen escaleerde het. Het enige waarmee ik bezig was, was het volgende glas. Ik kon niet meer functioneren. En toen besefte ik: ik kan het níét zelf. Ik heb hulp nodig. Ik heb ’t aan mijn vrouw gezegd, en ik ben naar de rehab gegaan.»

HUMO Hoe waren die eerste dagen?

KARATY «Leuk is anders (lachje). Je moet je uitkleden, ze keren je binnenstebuiten... Alsof je de gevangenis binnengaat. Vernederend. Je ziet er op je slechtst uit en je bent ervan overtuigd dat iedereen je als een stuk vuil bekijkt. Terwijl die mensen je gewoon willen helpen, natuurlijk. Op de koop toe vond ik dat ik mijn vrouw en kinderen in de steek had gelaten, ook al was mijn opname het beste wat ik ooit voor hen heb gedaan.

»Na die eerste dagen veranderde er iets: mijn hoofd begon voor het eerst in jaren op te klaren. Ik was eindelijk nog eens nuchter! Ik had éérlijke gesprekken met mensen: dat was een eeuwigheid geleden. Toen smolten die gevoelens van de eerste dagen als sneeuw voor de zon. Op de vijfde dag wist ik: dit is het beste wat mij ooit is overkomen. De omslag was totaal: het ging van ‘mijn leven is voorbij’ naar ‘mijn leven begint nu pas’. Ik ontdekte opnieuw mijn echte ik, die zich zolang onder een bad alcohol verstopt had. En weet je wat? I still liked that guy. Opeens vond ik het fantastisch om te praten, om me niet te schamen, om te zéggen hoe ik me voelde ’s ochtends.»

HUMO Hoe voelde je je deze ochtend?

KARATY (grijnst) «Oh, man, als een kind met kerst. Ik ben vrij van zorgen, banaliteiten raken m’n kouwe kleren niet meer, en ik kijk voor het eerst in m’n volwassen leven uit naar de mensen die op mijn pad komen. Ik keek vanochtend uit naar dit gesprek, kun je nagaan!»

HUMO Kom je nog terug naar België?

KARATY «Ik weet het niet, man, ik hoop het! Ze hebben een seizoen van ‘Belgium’s Got Talent’ gedraaid zonder me, wat ik heel jammer vond. Ik heb het gemist. Doe anders een goed woordje voor me? Het gaat echt góéd nu.»