'Waarnemingen van de uitheemse bakvis zijn sterk afgenomen'

De inheemse kroegganger, een tijdelijk bedreigde diersoort, waagt zich weer buiten de deur, vriendengroepen vinden elkaar terug en kinderen leren op school nog snel dat een vakantie verdiend moet worden. De lockdown zoals we die kenden, is dan wel voorbij, maar in onze taal heeft corona welhaast onuitwisbare sporen nagelaten. Deel twee van Humo's corona-abc: maak een mooie zin met 'naaien', 'tweedeverblijvers' en 'de Zweedse aanpak'.

OVERSTERFTE

Statistiek waarbij het gemiddelde aantal sterfgevallen in normale omstandigheden wordt afgetrokken van het aantal overlijdens in coronatijden. Het resultaat noemt men oversterfte, en is bijgevolg toe te schrijven aan het coronavirus. Wie naar eigen zeggen 'sterft van verveling', wordt niet meegeteld in de berekening, evenmin als personen die tijdens de coronacrisis een politieke dood gestorven zijn.

PRETEACHEN

Het bijbrengen van nieuwe leerstof vanop afstand, in afwachting van de heropening van de scholen. Bij het preteachen gapen leerlingen niet naar YouTube-bekendheden of spelen ze 'Fortnite', maar zien ze - iets minder vermakelijk - een leerkracht op hun scherm. Preteaching is een leenwoord uit het Engels, maar bekt makkelijker dan het Nederlandse vooronderwijzen, dat - 'Voor én onder? Hoe werkt dat?' - alleen maar verwarring zaait bij jongeren die zo al met een aandachtsstoornis kampen.

QUARANTAINEKILO'S

Zie ook 'E-peritieven'. Voor het berekenen van de quarantainekilo's kunt u dezelfde berekeningswijze toepassen als bij de oversterfte: men neme het lichaamsgewicht van vóór de lockdown en trekke het af van het huidige gewicht. Het resulterende cijfer is het effect van maanden frustratievreten. Voor wie eindigt met een negatief resultaat: u weet toch dat bakkers de hele tijd opengebleven zijn?

RECESSIE

Een periode waarin de economie in het slop zit, wat gepaard gaat met een terugval in de groei. Dat er een recessie zit aan te komen, valt af te lezen aan het angstzweet dat het verzamelde economenbestand er dezer dagen uitperst, en dat stilaan in aantal emmers te meten is. Hun inschattingen van wat ons te wachten staat, wisselen tussen 'nooit gezien sinds de Tweede Wereldoorlog', 'de ergste sinds de Grote Depressie' en 'wat Anderlecht nu meemaakt, maar dan op economisch vlak'. Een recessie gaat doorgaans gepaard met een hogere werkloosheid, en dat belooft deze keer niet anders te zijn (zie ook 'Jobtobben').

SOCIAL DISTANCING

Een overkoepelende term die slaat op elk gedrag waarbij u afstand houdt van anderen om besmettingsgevaar tegen te gaan, of dat nu betekent dat u ruimte laat in een wachtrij dan wel uw hond afstuurt op de postbode omdat die dagelijks te dicht in de buurt van de voorgevel komt. Zie ook 'Anderhalvemetermaatschappij'.

TWEEDEVERBLIJVERS

De échte slachtoffers van de coronacrisis, zo valt af te leiden uit de bochten waarin sommige politici zich wrongen om hun van dienst te zijn. Die groep viel als eerste uit de boot bij het begin van de crisis, toen minister van Volksgezondheid Maggie De Block iedereen opriep om 'in uw kot' te blijven, maar niet verduidelijkte wélk kot ze precies bedoelde. Het voorstel van Vlaams minister voor Toerisme Zuhal Demir om eigenaars van een tweede verblijf aan de kust een waardebon van 200 euro te schenken als compensatie strandde daarna ook - des te erger door de ongelukkige woordspeling. Maar uiteindelijk haalden de tweedeverblijvers hun slag thuis toen werd beslist dat ze toch weer mochten genieten van de prachtige Belgische kustlijn, de dito dijkarchitectuur en de gastvrije kusthoreca, die wel tot nader order gesloten blijft.

UIT-THUIZIGHEID

Verzamelnaam voor de ontwenningsverschijnselen bij soapfans nu hun favoriete series met een vroegtijdige seizoensfinale van het scherm verdwenen zijn. Reeksen als 'Thuis' en 'Familie', waarin personages ofwel om de haverklap met elkaar op de vuist gaan of elkaar bestijgen, konden niet meer opgenomen worden zonder een aanzienlijk besmettingsgevaar voor de acteurs. Begin juni echter, na weken van onzekerheid en proefopnames, gingen de ploegen van zowel 'Thuis' als 'Familie' weer aan het draaien: door op de set zoveel mogelijk de onderlinge afstand te respecteren, het scenario hier en daar te herschrijven en met speciale cameralenzen het menselijke oog in het ootje te nemen, konden eenieders favoriete personages weer in alle veiligheid in de miserie gestort worden.

VLEERMUISSOEP

Ook al wordt weleens vleermuissoep geconsumeerd in Azië, toch bleek het gerucht dat het coronavirus van dier op mens overgesprongen zou zijn via zo'n bord al snel een broodjeaapverhaal - het verorberen van broodjes aap, voor alle duidelijkheid, zou evenmin aan de basis van de epidemie liggen. Wel heeft het een mooie zegswijze toegevoegd aan onze taal, met min of meer dezelfde betekenis als 'de bonen gevreten hebben'. Een voorbeeld: 'Hij hoopte nog dat zijn scheve schaats onontdekt zou blijven, maar toen zijn vrouw hoorde hoe hij tegen een contactonderzoeker de naam van de buurvrouw liet vallen, had Jan dan toch de vleermuissoep gegeten.'

WERCHTER

Dorpje in Vlaams-Brabant, deelgemeente van Rotselaar, waar het door de coronamaatregelen verdacht stil zal zijn in juli. Het verbod op samenscholingen betekende dat de jaarlijkse editie van Rock Werchter geannuleerd moest worden, wat volgens biologen echter een onverhoopt positief effect zal hebben op de plaatselijke fauna en flora. Zo schatten experts dat onder andere de ree gebruik zal maken van de afwezigheid van concurrenten als de do, de mi, en de la om het voorplan weer op te eisen. Ook zal er volgens kenners een terugval te merken zijn in het aantal uitheemse diersoorten in Werchter. Zo zijn waarnemingen van de bakvis nu al sterk afgenomen, net als het aantal meldingen van de wilde Roel Vanderstukken, een invasieve exoot die zich graag laat opmerken in regio's met een wildgroei aan viptenten.

XXX

De buitentemperaturen tijdens de quarantaine gingen de hoogte in: jammer voor mensen zonder tuin, maar ook binnenskamers ging het er volgens cijfermateriaal heet aan toe. Pornowebsite Pornhub noteerde in het voorjaar een duidelijke wereldwijde stijging van het aantal bezoekers. De pieken vallen per land samen met de afkondiging van de lockdownmaatregelen: zo was er eerst een stijging van het aantal Europese bezoekers, en daarna pas een Amerikaanse piek. Het erotische potentieel van de pandemie was ook te merken aan de zoektermen: tot nog toe werd er op de website al meer dan achttien miljoen keer gezocht naar 'corona', terwijl maar liefst elf miljoen zoekopdrachten de term 'quarantine' bevatten. Qua categorieën blijft vooral die van de amateurs het goed doen, met als meest aangeklikte filmpje dat waarin een oververhitte premier laat op de avond hopeloos verstrikt raakt in een powerpointpresentatie.

Y-CHROMOSOOM

Eindelijk wraak voor het glazen plafond: wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het coronavirus aanzienlijk meer mannen over de kling jaagt dan vrouwen. De schuld zou liggen bij het angiotensineconverterend enzym 2, een eiwit dat vaker voorkomt bij mannen en een rol zou spelen in hoe het coronavirus het lichaam overneemt. Een ander onderzoek suggereerde zelfs dat er een verband zou bestaan tussen de mannelijke geslachtshormonen en de kans op besmetting met corona: mannen met uitgesproken mannelijke kenmerken als een volle baard en een kale knikker zouden meer risico lopen. Eerlijkheidshalve werd eraan toegevoegd dat het nog te vroeg is om sluitende conclusies te trekken, maar toch: dat instructeur Fly uit 'Kamp Waes' zich nergens meer heeft laten opmerken sinds de uitbraak van het virus, doet het ergste vrezen.

ZWEEDSE AANPAK

Terwijl in Europa de ene regering na de andere de bevolking op het hart drukte om vooral binnen te blijven en niemand te zien, koos Zweden opvallend genoeg voor een lossere aanpak, waarbij de horeca en de scholen openbleven. De bedoeling: groepsimmuniteit bevorderen, wat helaas anders lijkt uit te draaien (zie ook 'Immuniteit'). Een mooi neveneffect van die Zweedse aanpak is wel dat we nu een bijdetijds equivalent hebben voor de spreekwoordelijke 'Franse slag', wat in de volksmond neerkomt op half werk doen. Voorbeeld: 'De kleine Liam kreeg tijdens zijn preteaching een stapel huiswerk mee, maar daar heeft hij zich vanaf gemaakt met de Zweedse aanpak.'