Waarom krijgen mannen een bierbuik? En hoe kom je er vanaf?

Waarom krijgen mannen een bierbuik? Waarom zien we zelden vrouwen met een bierbuik? En hoe zit het dan met de bierbuiken van transgender personen? Alle geheimen van de bierbuik ontsluierd.

Zoals de vrouwen rokjesdag hebben, zo is er voor de mannen blotebastendag. De T-shirts gaan uit, het witte vel schittert in de zon, het leven is goed. Maar wat ziet de argeloze toeschouwer? Bierbuiken, in alle soorten en maten.

Vandaar de vraag: hoe kan het dat mannen een bierbuik krijgen, vooral als ze wat ouder worden?

Mariëtte Boon, een van de auteurs van het boek Vet belangrijk, weet het antwoord. “Het heeft te maken met het testosterongehalte”, zegt Boon, werkzaam als internist in opleiding in Leiden. “Jonge mannen hebben veel testosteron. Die ontwikkelen vooral spieren. Als ze ouder worden, neemt het testosterongehalte af, en houden ze meer vet vast. Dat komt vooral terecht op de buik. Anders gezegd: als het testosterongehalte bij mannen onder een bepaalde waarde komt, krijgen de vetcellen in hun buik het signaal: vet vasthouden!”

Vrouwen, daarentegen, slaan het vet onder invloed van oestrogeen eerder op rond de heupen en de billen. Al verandert dat op oudere leeftijd, weet Boon. “Na de overgang is het oestrogeengehalte lager”, vertelt ze. “Het testosterongehalte wordt relatief iets hoger, en dat leidt er ook bij vrouwen toe dat vet op de buik wordt opgeslagen.”

Het bewijs voor die theorie wordt geleverd door transgender personen. Zodra iemand een transitie maakt naar man, verplaatst vet zich van de heupen naar de buik. Kan niet missen: dat is de invloed van testosteron.

Volgende vraag: heeft het drinken van bier ook iets te maken met die dikke buik? Daar blijkt uitgebreid wetenschappelijk onderzoek naar te zijn gedaan. In 2013 verzamelde een Deense onderzoeksgroep al die studies in een overzichtsartikel. De conclusie: jazeker, er is een verband tussen (veel) bier drinken en een grote buikomtrek. Bij mannen dan - niet bij vrouwen. “Er lijkt een positieve samenhang te zijn tussen een bierinname van ten minste een halve liter per dag en abdominale obesitas”, concluderen de onderzoekers.

Stresshormoon cortisol

Boon heeft daar een verklaring voor. Het drinken van alcohol, legt ze uit , leidt ertoe dat je lichaam meer aanmaakt van het stresshormoon cortisol. Daardoor krijg je meer zin om te snacken, dat wil zeggen: calorierijk voedsel tot je te nemen. En daar word je uiteraard dikker van.

Cortisol heeft ook op een andere manier invloed. Het hormoon zorgt er namelijk voor dat vet niet in je armen of benen wordt opgeslagen, maar in je buik, tussen je organen. “Alcohol is op allerlei manieren een verborgen dikmaker”, zegt Boon.

Iris Groenenberg, expert voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum, noemt nog een verklaring voor het dikmakende effect van bier. “Je hersenen merken calorieën die je in vloeibare vorm binnenkrijgt veel minder op”, zegt ze. Groenenberg trekt een vergelijking tussen het eten van twee sinaasappels en het drinken van een glas sinaasappelsap. “Als je de sinaasappels eet, ben je daar een hele tijd mee bezig, en voel je naderhand ook meer verzadiging. Het glas sap drink je zo weg, maar bevat net zo veel calorieën.”

Dus ja, als je van je bierbuik af wilt, helpt het zeker om het bier te laten staan. Maar uiteindelijk draait het erom dat je in totaal niet meer energie inneemt dan je verbruikt. “Als je je eetpatroon wilt veranderen, kun je dat het beste in kleine stapjes doen”, adviseert Groenenberg. “Dat geeft je zelfvertrouwen. Je kunt ook wel een radicaal dieet volgen, maar we weten dat het gewichtsverlies dan vaak niet duurzaam is. Je kunt natuurlijk ook meer gaan bewegen.”

Bierbuik niet bepaald gezond

Dat is van belang, want het hebben van een buikje is niet bepaald gezond. Het vet wordt in de buik namelijk niet opgeslagen onder de huid, maar tussen de organen. Een beetje vet kan daar dienen als schokdemper. Maar omdat er niet veel ruimte is, wordt het overschot aan vet al snel via het bloed naar de andere organen getransporteerd. Dat leidt weer tot vetopslag in het hart of de lever, met als gevolg dat die minder goed gaan werken. Zo kan een dikke buik uiteindelijk de oorzaak zijn van hartklachten of diabetes.

En buikspieroefeningen doen, is dat niet een efficiënte manier om het overtollige buikvet te verbranden? Helaas, zo simpel is het niet. “Je kunt moeilijk op maar één plek afvallen”, zegt Groenenberg. “Al wordt je buik wel strakker als de spieren meer ontwikkeld raken.”

(VK)