Waarom ook u af en toe een knuffel kunt gebruiken: ‘Je veilig voelen, dat wil iedereen’
Het is wetenschappelijk bewezen: knuffelen is goed voor een mens. Het zet hormonen in werking die gevoelens van warmte en veiligheid losmaken. We namen hoogleraar psychologie Sander Koole (51) in de arm om uit te leggen hoe dat precies zit.
– Waarom is knuffelen belangrijk?
SANDER KOOLE «Aanraking is van vitaal belang voor een mens. Knuffelen vermindert stress en heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van onze hersenen en op de werking van onze geestelijke gezondheid en ons afweersysteem. Dat maakte het anti-knuffelbeleid tijdens de lockdowns zo’n jammerlijke zaak: mensen zijn sociale wezens en knuffelen is een oerbehoefte.»
– Dopamine en oxytocine staan bekend als ‘knuffelhormonen’. Wat doen ze in ons lichaam?
KOOLE «De neurotransmitter dopamine, die tijdens het knuffelen wordt aangemaakt, laat je een genotsgevoel ervaren. Maar belangrijker is het hormoon oxytocine, dat speelt al vanaf onze geboorte een belangrijke rol. Tussen moeder en baby zorgt het hormoon voor hechting. Later in ons leven is het bepalend voor onze gemoedstoestand, onderlinge relaties en intimiteit. Uit onderzoek blijkt dat mensen die geregeld knuffelen zich gezonder en zelfverzekerder voelen dan mensen die nooit knuffelen.
»Andere oxytocineboosters zijn: naar muziek luisteren, massages, yoga, seks, een compliment geven of ontvangen en samen lachen.»
– Welk signaal geven we af met knuffelen?
KOOLE «Een knuffel zorgt voor verbinding, vertrouwen, optimisme en veiligheid. Hij draagt bij aan een goede relatie met je partner en vrienden, of zelfs je collega’s en buren. Receptoren in de huid, ons grootste orgaan, reageren direct op de aanraking van een ander. Dat kan een schouderklopje zijn, een handaanraking of een streling. Een kleine aanraking draagt bij aan een vertrouwensband, wat belangrijk is in onze non-verbale communicatie. Je hoeft je dus niet te schamen als je aanrakerig bent en graag knuffelt. Het is gezond. Maar hou wel afstand als iemand niet graag knuffelt. Mensen verschillen nu eenmaal in hun sociale behoeftes.»
– Waarom heb je voor dat fijne gevoel altijd een ander nodig?
KOOLE «Bij een vriendelijke aanraking van een ander wordt een positief signaal naar de hersenen gestuurd. Jezelf aanraken geeft niet dezelfde prikkel, waardoor het onmogelijk is om jezelf te knuffelen of te kietelen. Een ander aanraken is daarom een belangrijk middel bij hofmakerij of contact leggen. In de meeste gevallen heeft het een positief effect, maar een ongewenste aanraking kan natuurlijk tot afwijzing leiden.»
– Wat is dat positieve effect?
KOOLE «Onze evolutionaire natuur wijst uit dat we als mens in groepsverband veiliger zijn dan alleen. Je veilig, geliefd en geaccepteerd voelen, dat wil iedereen. Door een zachte aanraking of omhelzing krijg je positieve aandacht vanuit de groep. Dat is nodig om een zinvol leven te leiden. Een omhelzing of vriendelijke aanraking is een uiting van acceptatie en vertrouwen. Dus als je iemand kent met angsten of depressieve klachten: een knuffel kan wonderen doen voor zijn of haar zelfvertrouwen. Ook bij ouderen en dementerende mensen is de positieve werking van een zachte aanraking duidelijk zichtbaar.»
(AD)
