Wat heeft Boef te bieden? Wat maakt hem zo'n succes?

De immens populaire rapper Boef haalt vaak het nieuws met relletjes. Vandaag oordeelt de rechter over zijn snelheidsovertreding: 300 kilometer in zijn Audi. Wat heeft Boef ons als muzikant te zeggen?

Vier mannen lopen het podium op terwijl een agressieve beat uit de speakers blaast. Ze zijn identiek uitgedost: zwarte truien, zwarte broeken, zwarte bivakmutsen. En geweren.

Een vijfde man komt op, zelfde outfit, maar met een microfoon in plaats van een wapen. Hij begint te rappen terwijl honderden mensen in de grote zaal van poppodium Hedon in Zwolle juichen. Dan horen we knallen. De rapper die wij aanzagen voor Boef stort ter aarde.

Nu loopt de echte Boef naar voren, geheel in het wit. De mannen in zwart dragen de bedrieger van het podium. Zo rekent de 25-jarige Boef in de eerste minuut van zijn clubshow af met zijn criminele verleden.

Niet voor niets koos Sofiane Boussaadia de artiestennaam Boef. De Frans-Algerijnse artiest heeft in zijn jonge jaren vaak terechtgestaan, ook onlangs weer, vanwege een YouTubefilmpje uit 2016 waarin hij met ruim 300 kilometer per uur over Brabantse wegen lijkt te racen. De kantonrechter van Breda doet vandaag uitspraak.

Tekst loopt door onder video

Maar in de clubs treedt hij op voor honderden juichende fans; Boef is een van de populairste artiesten van Nederland. Zijn debuutplaat ‘Slaaptekort’ is het eerste album ooit dat in Nederland meer dan 100 miljoen keer werd ge-streamd. Het staat al 97 weken in de Nederlandse album Top 100. En de afgelopen vijf weken wordt diezelfde lijst aangevoerd door Boefs nieuwe EP, getiteld ‘93’ (zijn geboortejaar).

Wat maakt hem zo’n succes? Wat heeft Boef te bieden? Voor kenners is Boefs nieuwe plaat zowel vertrouwd als verrassend. Vertrouwd omdat zijn favoriete thema onveranderd is gebleven: geld. In ‘Gucci Pet’, ook het openingsnummer van zijn optreden in Zwolle, rapt hij triomfantelijk dat hij inmiddels miljonair is geworden.

Parijs

Maar zijn EP brengt ook verrassingen, de bijbehorende clubtour is meer dan een zegetocht. Behalve op zijn Gucci-outfit reflecteert de rapper ook op zijn moeilijke jeugd, bijvoorbeeld in de eerste single van het album, Sofiane. Het is het indrukwekkendste nummer op de plaat, en het meest theatrale van zijn show. Boef zit voorovergebogen in een stoel wanneer de eerste onheilspellende noten van een piano klinken op de achtergrond. Hij rapt, op een schrale hiphopbeat, over straatarm opgroeien in een buitenwijk van Parijs, met een vader in de gevangenis.

undefined

‘Was gedoemd om te falen als me moeder en me vader

Vader zat in jilla, met hem kon ik niet praten

Me moeder dronk een glaasje, en niet van die water

Ik zag haar als een leeuwin, maar ze leefde met een kater’

Op zijn vierde werd hij naar zijn oom en tante in Nederland gestuurd, met wie hij eerst in Eindhoven woonde en later in Alkmaar. Ze hadden het niet breed, geld leek voor de jonge Boef de enige ontsnapping aan wat hij zag als een uitzichtloze situatie. Miljonair wilde hij worden, al moest hij ervoor stelen. ‘Money maakt je blind, ik ging verder in die crime scene. Dus ik werd zestien, belandde in detentie’, rapt hij.

'Geld leek voor de jonge Boef de enige ontsnapping aan wat hij zag als een uitzichtloze situatie'

Na een half jaar in jeugddetentie voor afpersing en diefstal met geweld, ging hij door met zijn criminele activiteiten. Op zijn achttiende kreeg hij anderhalf jaar celstraf, opnieuw voor afpersing. Ondertussen werd zijn tante ziek.

‘Slecht nieuws voor de vrouw die mij had opgevoed

Want zij kreeg kanker en moest daarvoor naar onderzoek

Ik zat tussen muren maar ik wist het toen al dondersgoed

Als ik haar ooit nog levend zag dat ik hopen op een wonder moest’

Boef kreeg vijf dagen verlof om afscheid te nemen, vertelt hij in het nummer. Zijn tante liet hem beloven dat hij iets zou bereiken. Drie jaar later werd hij bekend als rapper.

Sofiane is aangrijpend. Muzikaal is het eigenlijk een mager nummer. Het heeft geen refrein, de beat is simpel en Boef klinkt monotoon – waar collega-rappers als Frenna en Ronnie Flex deels zingen en live met bands optreden, is Boef meer een ouderwetse gangsterrapper: rauwe beats en rijms, met knappe woordspelingen, maar amper melodie. Puur door middel van zijn persoonlijke teksten maakt hij zijn beweegredenen invoelbaar. Wanneer hij is uitgerapt, is het moeilijk deze underdog zijn muzikale succes niet te gunnen. Zoals hij het zelf verwoordt: ‘Ik had geen ouders om te zeggen wat fout was. Nu breng ik vuur voor elke dag dat het koud was.’

'Wij rappers hebben het over guns. Maar kids, besef: die shit is niet stoer' Boef

‘Ik wil het kort over iets anders hebben’, zegt Boef al vroeg in zijn show in Zwolle. ‘Een paar weken geleden is er iets verschrikkelijks gebeurd. Laat je horen als je Feis kent.’ Zijn collega-rapper Feis werd met Oud en Nieuw doodgeschoten in Rotterdam, Boef wil hem nu eren door een minuut lang Feis’ muziek te draaien. Maar eerst heeft Boef een boodschap voor de zaal. ‘Wij rappers hebben het over guns. Rap is onze uitlaatklep, het is kunst. Maar kids, besef: die shit is niet stoer.’

Jongeren

Het is duidelijk waarom Boef dit zegt. Hoewel hij rapt over geweld, seks en meer volwassen thema’s, bestaat een groot deel van zijn publiek uit kinderen. De voorste rijen staan vol met kleine jongens, sommigen pas een jaar of negen, op de schouders van hun ouders. Zijn show is op sommige momenten dan ook opvallend kindvriendelijk. Zo nodigt hij vijf jongeren uit op het podium, ze krijgen microfoons om mee te rappen. Twee tienermeisjes staan vooral zichzelf en de zaal te filmen met hun smartphones, maar één klein jongetje kent alle teksten en gaat helemaal los. Het is ontroerend en niet wat je zou verwachten als je Boef kent van zijn imago.

Vrouwen

Dat imago is ook vrouwonvriendelijk sinds de ‘kech-rel‘ van ruim een jaar geleden. Boef had een lekke band op Oudejaarsnacht en kreeg een lift van een paar jonge vrouwen. Naderhand maakt hij hen op sociaal medium Snapchat uit voor kech, straattaal voor slet of hoer. Vrouwen horen niet laat uit te gaan, lichtte hij toe. ‘Als je thuiszit, hele dag niets doet, studeren, lief doet, luistert naar mama en papa, dan noem ik je een vrouw. Maar als je een kech bent, word dan niet boos dat ik je een kech noem.’

undefined

Sindsdien heeft Boef excuses aangeboden, maar zijn vrouwvriendelijkheid laat nog steeds te wensen over. ‘Respect voor vrouwen, want ze dragen je’, rapt hij veelbelovend op 'Gucci Pet'. Maar even later in hetzelfde nummer rapt hij ‘Ik ben bij je kech, ik drink een theetje daar met mintsmaak. Aan ‘t flexen met een bitch en d’r lippen zijn gespoten. Maar dat is geen gezicht en daarom buk ik ‘r voorover.’ Op zo’n moment zijn die ouders met kids op de voorste rij een curieus gezicht.

Tegelijk maakt juist die foutheid Boef aantrekkelijk voor jonge fans. Hij zegt wat je als kind absoluut niet mag zeggen. De agressie en het gebrek aan ontzag waarmee hij dat doet, maken hem ook voor pubers in de zaal interessant. Luisteren naar Boef voelt rebels.

Hij weet zelf ook wel dat hij geen ideaal rolmodel voor zijn fans is. ‘Een goed voorbeeld ben ik niet’, zei hij eens tegen de Volkskrant, ‘maar ik denk wel dat ik een inspiratie kan zijn, door hoe ik met muziek mijn leven heb veranderd.’ Die positieve boodschap zit ook in 'RATATA,' de tweede single van '93'.

‘Kijk je kan alles bereiken, ’t maakt niet uit waar je geboren wordt

Ik ben in het veld en zie getallen als een scorebord

Mannen zijn op liquis maar, als er dan verhoren wordt

Zijn ze Harry Potter want, ze bekennen vol de moord.’

De verwijzing naar Harry Potters aartsvijand Voldemort is typerend. Een handreiking naar zijn doelgroep?

Blijkbaar houdt hij ook rekening met hun bedtijd, want na drie kwartier verlaat hij al het podium. Het blijft een tijd stil. De zaal begint al leeg te lopen. Dan start toch nog één laatste nummer, vanaf de eerste harpnoten direct herkenbaar als de grote hit van zijn debuutalbum: Habiba. Het is melodischer dan de nummers van zijn nieuwe EP. Maar de humor is identiek. ‘Ik moest zo vaak racen van de police man. Maar nu ben ik verzekerd, ik heb polis man.’ Hij is tot aan het eind gevat, opschepperig en gefocust op geld. Dat is, om met zijn eigen slogan te spreken, ‘gewoon Boef man’.

© Trouw