Wat heeft Jan Jambon tegengehouden om de beelden op te vragen?

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) zit in de problemen. Een week geleden was hem ‘nooit, met geen enkel woord’ verteld over de dood van Jozef Chovanec op de luchthaven van Charleroi. Dat blijkt fout.

De ministers Pieter De Crem en Koen Geens (allebei CD&V) verschaften woensdagochtend in het parlement meer duidelijkheid over de dood van Chovanec.

Eind februari 2018 werd de Slowaak gearresteerd op de luchthaven van Charleroi nadat hij zich misdragen had aan de incheckbalie. Drie dagen later overleed hij aan de gevolgen van een hartstilstand. Gelekte bewakingsbeelden vanuit zijn cel leerden vorige week dat Chovanec hard aangepakt werd door de politie. Vijf agenten zaten of hingen minutenlang op zijn lichaam. Een jonge agente bracht een Hitlergroet.

Ambassadeur

Minister van Binnenlandse Zaken De Crem werd naar eigen zeggen ‘nooit ingelicht’ over de feiten. Volgens hem werd zijn voorganger Jambon wel geïnformeerd. Meer bepaald door de Slowaakse ambassadeur in Brussel. Die stelde zich vragen bij het overlijden van zijn landgenoot. Volgens De Crem werd de ambassadeur op 2 maart 2018 ontvangen op het kabinet van Jambon. De minister zelf was er niet. Begin juli kreeg de kabinetschef van Jambon ook een verslag van een ontmoeting tussen de ambassadeur en de FOD Buitenlandse Zaken op 2 juli.

Jambon had een week geleden benadrukt dat hem als minister van Binnenlandse Zaken ‘nooit, met geen enkel woord’ was verteld over de dood van Chovanec.

Jambon blijft er vandaag bij dat hij zich van de dood van Chovanec niets herinnert. ‘Woensdag is evenwel gebleken dat het dossier destijds door zijn kabinet is behandeld, maar de ware proporties van het voorval zijn hem, noch zijn kabinet, onder de aandacht gebracht’, laat zijn woordvoerder weten. ‘Er werd een politieverslag door het kabinet opgevraagd (ter voorbereiding van de vergadering met de Slowaakse ambassadeur, JVH), waarin een relaas van de feiten neutraal werd weergegeven, maar zonder de vreselijke details die op de beelden van vorige week te zien waren. Uit het verslag kon op geen enkele manier een problematisch optreden van de politie afgeleid worden.’

Jambon heeft volgens zijn woordvoerder nooit de link gelegd tussen de camerabeelden die vorige week openbaar werden en het toenmalige dossier.

Grove fout

Open Vld en sp.a zijn bijzonder kritisch voor Jambon. ‘Hij had als minister gemakkelijk een intern onderzoek kunnen starten’, vindt liberaal Tim Vandenput. ‘Hij heeft nagelaten om het politiekorps in bescherming te nemen tegen wat een aantal agenten daar in Charleroi heeft gedaan.’ Dat is ‘een grove, grove fout’ voor hem.

‘Wat heeft Jambon tegengehouden om de beelden op te vragen?’, vraagt ook sp.a-kopvrouw Meryame Kitir. Volgens Jambon was er al een gerechtelijke procedure ingeleid toen hij hoorde van de dood van Chovanec. Het initiatief lag dus bij justitie. Er was geen nood aan extra stappen vanuit het kabinet Binnenlandse Zaken zelf. ‘De minister heeft te goeder trouw gehandeld’, klinkt het.

Jambon zal normaal dinsdag gehoord worden in het parlement. Ook de huidige commissaris-generaal van de politie Marc De Mesmaeker en zijn voorganger Catherine De Bolle zullen wellicht die dag opdraven. Over de gebeurtenissen in de cel van Chovanec wordt intussen op justitie gewacht. Daar loopt al ruim twee en een half jaar een onderzoek naar de dood van de Slowaak. Volgens De Crem moet dit onderzoek uitwijzen of bij de arrestatie van Chovanec in Charleroi buitensporig geweld werd gebruikt door de agenten die hem overmeesterden.

(DM)